Лабораториялық жұмыс №7 Тақырыбы: Жалпақ кірпікшелі құрттардың құрылысымен танысу.
Бөлім - Екі жақты симметриялы – Bilaterata Тип - Жалпақ құрттар – Plathelmіnthes Класс Сорғыштар– Trematoda Класс тармағы Дигенетикалық сорғыштар - Digenea Түрі: Бауыр сорғышы - Fasciola hepatica Мақсаты: Жалпақ құрттардың құрылымдық-қызметтік ерекшеліктерін паразиттік тіршілік етуіне байланысты зерттеу.
Құрал-жабдықтар:микроскоп, жалпақ құрттардың микропрепараттары, таспа құрттың репродуктивті жүйесі боялған жалпы микропрепараттар.
Жұмыс барысы: Бауырсорғыштардың денесі жапырақ тәрізді, екі сорғыштары бар. Өлшемдері әдетте бірнеше миллиметрден бірнеше сантиметрге дейін өзгереді. Мысалы, бауыр сағағының денесінің ұзындығы 5 см-ге жетеді.Балықтарда паразиттік тіршілік ететін ең ірі бөртпелердің ұзындығы 1,5 м жетеді. Көбінесе жиі кездесетін бауырсорғыштарға мыналар жатады: бауырсорғыш, ланцет тәрізді және мысық бауырсорғышы.
Жалпақ құрттардың денесі көп жағдайда ұзартылған және арқа-қарын бағытта жалпақ, сегменттелген. Үш қабатты көп жасушалы жануарлар (ароморфоз). Үш қабатты құрылым эмбриогенезде үшінші қабат – мезодерманың пайда болуына байланысты. Дене қуысы жоқ (ацеломикалық жануарлар). екі жақты симметрия. Тері-бұлшықет қапшығының жиырылуының көмегімен қозғалыс. Жалпақ құрттардың паразиттік түрлерінде ас қорыту жүйесі толығымен қысқартылуы мүмкін. Қан айналымы және тыныс алу жүйесі жоқ. Жалпақ құрттардың ұрпақты болу жүйесі гермафродитті және өте күрделі. Жалпақ құрттарда даму циклі негізгі және аралық иелерінің ауысуымен жүреді.
Бақылау сұрақтары: Жалпақ құрттардың өкілдерінің негізгі сипаттамалары неде?
2. Барлық паразит құрттарға қандай белгілер тән?
2. Гельминтологияның негізін салушы қай ғалым? Ол гельминттермен қалай күресуді ұсынды?
3. Бауырсорғыштың өмірлік циклінің негізгі кезеңдері қалай өтеді?