Бөлім жалпы психологияға кіріспе Тарау Психология ғылымының жалпы мєселелері. Психология пәні, оның міндеттері мен әдістері
жүктеу/скачать 1,18 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Қысқаша мазмұны Психология ғылым ретінде.
- Адам және адамзат туралы ғылымдар.
- Психологиялық зерттеулердің негізгі әдістері.
- Психологияның даму тарихы. Психология ғылымының негізгі салалары. Психология ғылым ретінде
|
БӨЛІМ 1. Жалпы психологияға кіріспе Тарау 1. Психология ғылымының жалпы мєселелері. Психология пәні, оның міндеттері мен әдістері Қысқаша мазмұны Психология ғылым ретінде. Психология гуманитарлы ғылым ретінде. Тұрмыстық және ғылыми психологиялық білімдер. ңПсихологияң терминінің мағынасы. Психология психика және психикалық құбылыстар жөніндегі ғылым ретінде. Психология пәні. Психикалық процестер, психикалық күйлер, психикалық қасиеттерден тұратын психикалық құбылыстарды жіктеу. Психикалық процесстер: танымдық, эмоционалды, ерікті. Психикалық күй психиканың жалпы күйін сипаттау ретінде. Психикалық күйлердің негізгі сипаттамалары: ұзақтығы, бағытталғандығы, тұрақтылығы, қарқындылығы. Тұлғаның психикалық қасиеттері: бағытталғандық, темперамент, қабілеттілік, мінез. Адам және адамзат туралы ғылымдар. Адамды биологиялық түр ретінде зерттеу, К.Линней еңбектері. Антропология жөніндегі жалпы түсінік. Адамды биологиялық түр ретінде зерттеудің психологиялық аспектілері: салыстырмалы психология, зоопсихология, жалпы психология. Адамның жануарлар әлемінен әлеуметтік ортаға өтуін зерттеудің жалпы мәселелері. Адамның социогенезін зерттейтін ғылымдар. Адамның табиғатпен қарым-қатынасын зерттейтін ғылымдар. Адамды индивид және оның онтогенезі ретінде зерттеудің жалпы мәселелері. Психологиялық зерттеулердің негізгі әдістері. Ғылыми зерттеудің әдістері жайлы жалпы түсінік. Психологиялық әдістердің негізгі топтары: объективті және субъективті. Психологияның негізгі субъективті әдістері: бақылау, қосылған бақылау, өз бетінше бақылау, сауал (жазбаша, ауызша, еркін) қою. Психологиялық тесттердің негізгі түрлері. Тесттерді жасаудың тарихы. Жобалық тесттер мен эксперимент (зертханалық, табиғи). Моделдеу әдістері жайлы жалпы түсінік. Психологияның даму тарихы. Психология ғылымының негізгі салалары. Психология ғылым ретінде Басқа адамның мінез-құлқын қалай түсінуге болады? Адамдардың әр түрлі қабілетке ие болуының себебі неде? ңЖанң дегеніміз не және оның табиғаты қалай? Осындай және басқа да сұрақтар адамдардың ойында болған, сонымен бірге уақыт озған сайын адам және оның мінез-құлқына деген қызығушылық артып отырған. Жалпы психология – психика дамуының жалпы заңдылықтарын, зерттеу әдістерін, теориялық принциптерін және оның ғылыми негіздерінің қалыптасу жүйесін зерттейді. Психика жоғары дәрежеде ұйымдасқан материяның нақты формасының қызметін, әрекет тәсілін бейнелейді, адам психологиясы жаңғырту арқылы пайда болады. Ресейлік атақты психолог Борис Герасимович Ананьғв адам танымының жүйесін 4 негізгі ұғымға бөліп қарады: индивид, іс-әрекет субъктісі, тұлға және жеке даралық. Индивидң түсінігінің бірнеше мәні бар. Алдымен, индивид - ол табиғи жалғыз тіршілік иесі адам, Homo sapiens түрінің өкілі. Мұнда адамның биологиялық жағы айтылған. Кейде бұл түсінікте адамды адамзат қауымының жеке өкілі, еңбек құралдарын пайдаланатын әлеуметтік тіршілік иесі ретінде қолданады. Алайда бұл жағдайда да адамның биологиялық тұрғысы ұмытылмайды. Б.Г.Ананьев индивидтің бірінші және екінші қасиеттерін бөліп көрсеткен. Бірінші қасиетке адамның барлығына ортақ жас ерекшеліктерін (белгілі бір жасқа сай болу), жыныстық диморфизм (белгілі бір жынысқа сай болу), сонымен қоса, жеке-типтік сипаттамалар, оның ішінде конституционалды ерекшеліктер (дене бітімінің ерекшеліктері), мидың нейродинамикалық қасиеттері, үлкен жартышарлардың функционалды геометриясының ерекшеліктерін жатқызады. Индивидтің бірінші қасиеттерінің жиынтығы оның екінші қасиеттерін анықтайды, олар: психофизиологиялық функциялардың динамикасы және органикалық қажеттіліктердің құрылымы. Осы қасиеттердің барлығы қосыла келіп, темперамент пен адам нышандарының ерекшеліктерін жасайды. жүктеу/скачать 1,18 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|