Дәріс 8
Тікбұрышты толқын таратқыш
Тікбұрышты толқындар: Н және Е типті толқындар. Төменгі толқындарды сипаттаушы шамалар: толқын ұзындығы, таралу коэффиценті, фаза жылдамдығы, өшу коэффиценті. Бізде төртбұрышты (тікбұрышты) толқын таратушы көбінесе трубада болады.
1. Тіктөртбұрышты толқын таратушыларда (трубада) толқынның қандай түрі тарайды, соны қарастырамыз. Труба бойымен өткізілген жазық толқынның электр өрісі көлденең тарайды. Сондықтан біз Е-нің Z-ке перпендикуляр кезін қарастырамыз.
Мұндағы электр өрісі толқын таратушыда көлденең өзгеріп отыруы керек, яғни У осіне параллель жағында ол нолге тең, онда Еу – тің Х координатасы бойынша графигі доға түрінде болуы керек. Тіктөртбұрышты қимада толқын гормоникалық функция бойынша өзгереді. Егер біз труба бойымен таралатын толқынды іздесек, онда Z функциясы бойымен өріс тербеледі және бұл тербелістер белгілі бір жылдамдықпен таралады.
Егер тербелістің белгілі бір жиілігі болса, онда толқын Z бойынша cos ( ) , болып өзгере алады немесе натуралды түрде еi ( ). Онда таралу жылдамдығын келесі түрде алуға болады:
(1)
яғни, трубадағы математикалық толқынның формуласы :
(2)
Мұндағы, жарық толқынның Sin Kx X толқын таралу керек, яғни келесі шартты ұанағаттандыру керек.
(3)
Мұндағы, а-трубаның ішкі ені;
Бос кеңістікте трубаның ішінде divE = 0 болуы керек, өйткені трубада зарядтар жоқ.
(4)
онда біздің электр өрісіміз бос кеңістікте Максвелл теңдеуі бойынша алынуы керек, яғни ол толқын теңдеуін қанағаттандырады.
(5)
Шекаралық шарт бойынша Ey- x бойынша екінші реттік теңдеуінің туындысы:
(6)
Екінші ретті уақыт бойынша туындысы былай болады:
(7)
(8)
(9)
(10)
Толқындық сан Kz берілген жиілікте жылдамдықтың таралуын береді:
(11)
Таралу толқынының толқын ұзындығы келесі түрде анықталады:
(12)
(13)
(14)
(15)
Мұндағы λg - толқын таратушыдағы толқын ұзындығы;
λ0 – кеңістіктегі толқын ұзындығы;
- максимум және минимум бойынша циркуляцияның өзгеруі.
Сандық түрде толқын өткізгішінің қабырғаларында үстінгі қабаттық толқын тығыздығы ауа- қабырға шекарасындағы қуат ағынының кернеулігіне тең болады және үстінгі тығыздығы магнит өрісінің кернеулігіне нормалды бағытталған.
Толқын өткізгіштегі саңылау деп ұзындығы енінен біршама үлкен тікбұрышты тесікті айтады. Саңылауды электрмагниттік энергияны енгізу немес шығару үшін қолданады. Егер саңылау ұзын жағымен үстіңгі қабаттық тоқтың сызығымен қиылысса, онда саңылаудың қабырғаларында зарядтар пайда болады және осындай саңылау қоршаған кеңістікке электрмагниттік энергия сәулесін жібереді. Егер үстінгі қабаттық тоқтар тар жақпен қиылысса, онда энергияның сәулеленуі онща көп болмайды. Бұндай саңылауды сәулеленбейтін дейді.
Толқын өткізгіштің сипаттамалық кедергісі
Е- толқын үшін
Н- толқын үшін
Достарыңызбен бөлісу: |