Дыбыстар Звуки Дауысты Гласные Дауыссыз Согласные Дауыстылар (гласные): а, ә, е, и, о, ө, у, ұ, ү, ы, І, э



Дата05.11.2022
өлшемі49,62 Kb.
#47696

Дыбыстар Звуки

Дауысты Гласные

Дауыссыз Согласные

Дауыстылар (гласные): а, ә, е, и, о, ө, у, ұ, ү, ы, і, э
Дауыссыздар (согласные): б, в, г, ғ, д, ж, з, й, к, қ, л, м, н, ң, п, р, с, т, (у), ф, х, һ, ц, ч, ш, щ

'у' является согласной в следующих случаях: 1) В начале слова перед гласной (уақыт, уәде, уағыз, уылдырық). 2) В середине или в конце слова после гласной (тауық, кереует, сәуір, наурыз, жау, таңдау, тербеу, ақтау). В остальных случаях 'у' является гласной (сурет, сатушы, туыс, кездесу, танысу).


Дауысты дыбыстар түрлері Виды гласных звуков

Тілдің қатынасына қарай По подъёму языка

Жақтың қатынасына қарай По положению челюсти

Еріннің қатынасына қарай По участию губ

жуан твёрдые а, о, ұ, ы, (у)

жіңішке мягкие ә, е, (и), ө, ү, і, э

ашық открытые а, ә, е, о, ө, э

қысаң сжатые и, у, ұ, ү, ы, і

еріндік губные о, ө, у, ұ, ү

езулік нелабиализованные а, ә, е, и, ы, і, э

Дауыссыз дыбыстар түрлері Виды согласных звуков

ұяң звонкие б, в, г, ғ, д, ж, з

қатаң глухие к, қ, п, с, т, ф, х, ц, ч, ш, щ, һ

үнді сонорные й, л, м, н, ң, р, (у)

Отбасы – 3 буын: от – тұйық, ба – ашық, сы – ашық. О – дауысты, жуан, ашық, еріндік; т – дауыссыз, қатаң; б – дауыссыз, ұяң; а – дауысты, жуан, ашық, езулік; с – дауыссыз, қатаң; ы – дауысты, жуан, қысаң, езулік.

  • Отбасы – 3 буын: от – тұйық, ба – ашық, сы – ашық. О – дауысты, жуан, ашық, еріндік; т – дауыссыз, қатаң; б – дауыссыз, ұяң; а – дауысты, жуан, ашық, езулік; с – дауыссыз, қатаң; ы – дауысты, жуан, қысаң, езулік.

Буындар Слоги

Ашық открытый A, BA (а-та, ә-же, ма-қа-ла)

Тұйық полуоткрытый AB (ант, ет, от, ұн)

Бітеу закрытый ВАВ (қант, бұлт, мек-теп)

A – гласный звук (дауысты); В – согласный звук (дауыссыз).

  • A – гласный звук (дауысты); В – согласный звук (дауыссыз).
  • Примеры разделения слов по слогам:
  • са – ғат, ал – ты, е – кі, ұ – шақ, қа – рын – даш, бал – мұз – дақ, те – ңіз, ө – зен, ор – та – лық, мұ – ға – лым, кө – ше, сүл – гі, та – ңер – тең, о – йын – шық, ай – ран, мұ – ра – жай, құй – мақ, жат – ты – ғу, жү – гі – ру, о – қу – шы, нау – рыз, ба – уыр – сақ, ке – ре – ует, ден – сау – лық.
  •  


Достарыңызбен бөлісу:




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет