Цилиндр деп тік төртбұрышты оның қабырғаларының бірінен айналдырғанда шығатын фигураны (денені) атайды.
D
А
АD=R
СD=l=Н
С
В
А
D
Цилиндр тік төртбұрыштың қарама-қарсы қабырғаларының орталарынан өтетін түзуге қарағанда айналдырғаннан пайда болуы мүмкін.
С
В
А
Тікбұрышты үшбұрышты катетінен айналдырғанда шығатын фигура конус деп аталады.
АВ=H
BC=R
AC=l
С
В
А
l
Теңбүйірлі үшбұрыштың табанына түсірілген биіктігі арқылы айналдырғаннан пайда болған фигураны конус деп атайды
О
Жалпы дөңгелек өзін шектейтін диаметрден айналғанда шығатын фигураны шар деп атайды.
ОC радиус
АВ диаметр
О
а
В
А
С
О
10
6
Н
L=10, R=6
Табу керек : Н.
Берілгені: конус
Ескерту:
ВОС үшбұрышты қарастырайық , одан есептің шешімін ….. теоремасы көмегімен тез табасың.
1 -есеп.(ауызша)
А
О
О1
а
h
r
2 -есеп.(ауызша)
Берілгені: цилиндр
Табу керек : S қима .
L=5 см, R=4 см
А
О
20
Берілгені: шар
Табу керек : S .
R=20 см
3 -есеп.(ауызша)
Радиусы 6см, биіктігі 8 см конусқа іштей сызылған шар ауданы неге тең?
Берілгені:конусқа іштей сызылған
шар
С
А
Д
1
О
4 -есеп.
Биіктігі 8 см цилиндр, көлемі шарға іштей сызылған. Цилиндрдің бүйір бетінің ауданы неге тең? Берілгені: шарға іштей сызылған цилиндр
5 -есеп.
АВ кесіндісінің ұштары цилиндр табандарының шеңберлерінде жатады және а-ға тең.Цилиндр радиусы r, биіктігі h, АВ түзуі мен ОО1 цилиндр осінің арасындағы қашықтық d-ға тең. Берілген a, h, r шамалары арқылы d шамасын табыңдар.
А
В
О
О1
а
h
r
C
K
d
6 -есеп.
Берілгені: цилиндр
r-цилиндр радиусы
h –биіктігі
АВ=а
Табу керек: d
АВС үшбұрышының төбелері радиусы 13-ке тең шарда
жатады. АВ = 6, ВС = 8, АС = 10. Шар центірінен үшбұрыш
