Эссе «Ана тілім-айбыным»
жүктеу/скачать 15,21 Kb.
|
|
ЭССЕ «Ана тілім-айбыным» Халықтың ең үлкен байлығы-оның тілі. Тіл-бұл уақыттың тірі байланысы. Тілдің көмегімен адам өткен және қазіргі кездегі өз халқының рөлін түсінеді, мәдени мұраға, қоғамның, ұлттың рухани дамуының қазіргі процестеріне қатысады. Тілдің қоғам өміріндегі маңызы зор. Ол, айна сияқты, барлық қайғы-қасіреттер мен қуаныштармен, шығындар мен табыстармен халықтың өмірін бейнелейді. Тіл-өткен ұрпақты қазіргі заманмен бір үлкен тарихи тірі тұтасқа біріктіретін ең маңызды, ең бай және ең күшті байланыс. Қазақ тілі Қазақстан Республикасының мемлекеттік тілі болып табылады. Мемлекеттік тіл-мемлекеттің бүкіл аумағындағы қоғамдық қатынастардың барлық саласында қолданылатын мемлекеттік басқару тілі. Қазақстандағы қазақ тілінің рөлін асыра бағалау артық болмас. Өзінің пайда болуы мен дамуының терең тарихына ие бола отырып, мемлекет құрушы ұлттың тілі шетелдік сөздермен толықтырылып қана қоймай, әлемге әйгілі басқа тілдерді: орыс, украин, белорус, қырғыз және т. б. байытты. Ежелгі заманнан бері Орталық Азия аумағында мыңдаған жылдар бойы әртүрлі өркениеттер гүлденіп, материалдық және рухани мәдениеттің бірегей ғажайыптарды қалдырды. Дәл осы қазақ тілі, ұлы Абай мен дана Жамбылдың тілі оларды өзінің әсемдігімен, көпқырлығымен және ұрпақтан-ұрпаққа беріліп келе жатқан мақал-мәтелдердегі ауызекі сөздердің кеңдігімен таң қалдырды. Басқа ұлт өкілдерінің айтуынша, қазақ тілі ашықтықты, бейбітшілікті, төзімділікті және бір-біріне деген құрметті үйретеді. Ежелгі уақытта дана ақсақалдар дәл айтылған сөйлем немесе мақал-мәтел арқылы даулар мен жанжалдарды шешкен. Ертегілер, мақал- мәтелдер арқылы қазақ тілі қазақ халқының рухы мен баға жетпес тарихи және мәдени тәжірибесін жеткізеді. Қазақтың ұлы мәдени мұрасы-батырлар мен ақын-жыраулардың жырларында көрініс тапқан . Қазақстан тұңғыш президенті Нұрсұлтан Назарбаев өз сөзінде, атап айтқанда, "Қазақстан—2050" Стратегиясы — қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты " атты Қазақстан халқына Жолдауында мәлімдеді: - "Біздің міндетіміз –тілді барлық салада белсенді қолдана отырып дамыту. Біз ұрпақтарымызға ата-бабаларымыздың көптеген ұрпақтарының тәжірибесіне үйлесімді түрде қосылатын қазіргі заманғы тіл қалдыруымыз керек. Бұл өзін-өзі құрметтейтін әр адам өз бетінше шешуі керек міндет" . Тағы да: "қазақ тілін дамыту саясаты оның қабылданбауына, тіпті қазақтардың да ықпал етпеуі керек. Керісінше, тіл Қазақстан халқын біріктіруші болуға тиіс. Ол үшін тіл саясатын сауатты және дәйекті, қазақстандықтар сөйлейтін бірде-бір тілге нұқсан келтірмей жүргізу керек". Демек, мемлекеттік тілді жаппай меңгерумен қатар ұлттық мақтаныш сезіміне негізделген қазақ патриотизмінің рөлі мен маңызы арта түседі. Қазақстан-көпұлтты мемлекет. Өмір әртүрлі ұлт өкілдерінің бір үлкен тату отбасында өмір сүріп, басқа ұлт өкілдерінің тілдерімен танысып, олардың тілдерін үйренетіндігімен қалыптасты. Уақыт мемлекеттік тілдің Қазақстанда мекендейтін басқа ұлттар мен ұлыстардың толыққанды өмір сүруі үшін қажетті даму деңгейіне ие екенін көрсетті. Ұлы дала тілін бүгінде көпұлтты этностардың барлық өкілдері құрметтейді, өйткені оны білместен олардың өмір сүруі мүмкін емес. Қазақстандықтардың отбасыларында ана тілін, әдет-ғұрпы мен дәстүрін білу, мемлекеттік тіл мен қазақ халқының мәдениетін басқа тілдер мен мәдениеттермен тең дәрежеде құрметтеу сақталып, ұрпақтан ұрпаққа беріледі. Біздің заманымыздың рухани бай адамы өз тілін ғана емес, басқа халықтардың тілін де білуге және толықтай меңгеруге тырысады. Көптілділік адамзат дамуының маңызды бағыты ретінде бұрыннан белгілі. Бүгінде басқа жерде адамдар тек бір тілде сөйлейтін елдер бар деп елестету мүмкін емес. Шындығында, бір ғана ұлт өмір сүретін өркениетті мемлекеттер жоқ. Кез-келген көпұлтты мемлекеттің қалыпты жұмыс істеуі үшін екі тілділік пен көптілділіктің қалыптасуы өте маңызды. Біздің мемлекетімізде осы елде тұратын халықтардың тілдерін үйренуге үлкен көңіл бөлінеді. Мұнда қазақ тілі-мемлекеттік тіл, ал орыс тілі – ұлтаралық қатынас тілі. Өз еліне деген шынайы махаббат өз тіліне деген сүйіспеншіліксіз мүмкін емес. Өйткені, тіл-біздің тамырымыз, шығу тегіміз. Сондықтан да мемлекеттік тіл өз мемлекеттілігіне орай басқа тілдерден басым түседі, бұл баға жетпес халық игілігін басқа этностар құрметтеуі тиіс. Халықтар бірлігінің үлгісі ретінде біздің әрқайсымыз бірге және бәріміз жеке-жеке мемлекеттік тілді күн сайын құрметтеп, оған шынайы құрмет көрсететін жағдай болып табылады. Өйткені, тіл-бұл халықтар арасындағы қарым-қатынас құралы ғана емес, сонымен бірге өзара түсіністік, бір-біріне деген сүйіспеншілік құралы. Бүгінде біз қазақ тілін ойдағыдай дамыту үшін жағдай жасай отырып, оны басқа ұлттар алдында маңызды етуге тырысамыз. Тіл - біздің басты жеңісіміз. Қорытындылай келе, ұлы Абайдың сөздерін келтіргім келеді: Тіл тағдыры-ел тағдыры. Мемлекеттік тілді меңгеру жолында бағдар мен бағыттаушы күшке айналуға тиіс деп ойлаймын! жүктеу/скачать 15,21 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|