Философия танымы

Философия танымы

Философиялық таным– дүниені тұтас танудың ерекше түрі. Философиялық танымның ерекшелігі – шындық шеңберінен шығып, болмыстың іргелі принциптері мен негіздерін табуға, ондағы адамның орнын анықтауға ұмтылу. Философиялық таным белгілі бір философиялық алғышарттарға негізделеді. Оған мыналар кіреді: гносеология және онтология. Философиялық таным процесінде субъект болмысты және ондағы адамның орнын түсінуге ғана емес, сонымен бірге олардың қандай болуы керек екенін көрсетуге ұмтылады, яғни ол идеалды жасауға ұмтылады, оның мазмұны анықталатын болады. философ таңдаған дүниетанымдық постулаттар

Танымның мәні

Гносеология

«Гносеология» грек тілінен шыққан сөз («gnosis» - білім және «logos» - сөз, ілім). Таным теориясы білім дегеніміз не, оның негізгі формалары қандай, білімсіздіктен білімге өту заңдылықтары қандай, танымның пәні мен объектісі не, таным процесінің құрылымы қандай, ақиқат дегеніміз не деген сұрақтарға жауап береді. және оның критерийі қандай, сондай-ақ басқа да көптеген.

Таным теориясы

«Таным теориясы» терминін 1854 жылы шотланд философы Джеймс Ферриер философияға енгізді.

Таным құралдарын жетілдіру адам іс-әрекеті тарихының құрамдас бөлігі болып табылады.

Алғашында білім аңғал, кейде өте қарабайыр формаларда пайда болады, т.б. кәдімгі білім ретінде бар.

Таным субъектісі жеке адам (жеке тұлға) да, әртүрлі әлеуметтік топтар да (жалпы қоғам) бола алады. Таным субъектісі жеке тұлға болған жағдайда, оның өзіндік санасы (өзінің «Мен» тәжірибесі) бүкіл адамзат тарихында жасалған бүкіл мәдениет әлемімен анықталады

Таным субъектісі

Табысты танымдық іс-әрекет субъектінің танымдық процесте белсенді рөлі болған жағдайда жүзеге асырылуы мүмкін.Успешная

Таным объектісі

Танымның объектісі материалдық түзілімдер де (химиялық элементтер, физикалық денелер, тірі организмдер) және әлеуметтік құбылыстар (қоғам, адамдардың қарым-қатынасы, олардың мінез-құлқы мен қызметі) болуы мүмкін. Таным нәтижелері де (эксперименттік нәтижелер, ғылыми теориялар, жалпы ғылым) таным объектісіне айналуы мүмкін. Сонымен, адамнан тәуелсіз өмір сүретін, не практикалық іс-әрекет барысында, не таным барысында игерілетін заттар, құбылыстар, процестер объектіге айналады. Осыған байланысты объект пен субъект ұғымдарының бір-бірінен айырмашылығы бар екені анық. Пән – кез келген ғылымның назары бағытталған объектінің бір жағы ғана.

Ғылыми танымдағы объектіден басқа, көбінесе объекті бөлектеледі - объектінің когнитивтік құралдармен арнайы оқшауланған бөлігі.
Объект түсінігі объект ұғымына қарағанда қолданылу аясы жағынан кеңірек. Философия пайда болғаннан бері субъектінің объектіге қатынасы мәселесі, білудің белгіліге қатынасы ретінде әрқашан философтардың назарында болды. Бұл қатынастың себептері мен сипатын түсіндіру субъективтік сенімділіктің, субъектінің өзіндік санасының және объективті шындық әлемінің (Декарт) шектен шыққан қарама-қайшылығынан, субъект арасындағы күрделі диалектикалық қатынасты анықтауға дейінгі күрделі эволюциядан өтті. және танымдық әрекет барысындағы объект.
Субъективті түрде субъектімен, тұлғамен байланысты барлық нәрсе, т.б. оның ерік-жігері, қалауы, ұмтылысы, қалауы, сезімдері мен эмоциялары және т.б. Сонымен, субъективтілік адамның ішкі дүниесінің немесе сананың біздің әлеммен қарым-қатынасымызға тигізетін жеке әсерінің сипаттамасы болып табылады. Бір нәрсеге субъективті қатынас, әдетте, талғамға байланысты және әртүрлі адамдар үшін әртүрлі болуы мүмкін.Субъективтілік білімнен гөрі пікірлермен көбірек байланысты, дегенмен жеке білім қоршаған әлемге емес, адам санасына тиесілі болғандықтан субъективті болып табылады.

жүктеу/скачать 473,65 Kb.

Достарыңызбен бөлісу: