Гидросфера



жүктеу/скачать 1,63 Mb.
Дата11.10.2023
өлшемі1,63 Mb.
#113648

Гидросфера және оның құрамдас бөліктері

Мақсаты

  • Гидросфераның қазіргі уақыттағы маңызын анықтау
  • Гидросфераның құрамдас бөліктерін анықтау

Гидросфер және оның құрамдас бөліктері

  • Гидросфера – Жер шарының су қабығы.
  • Табиғи судың барлығын сұйық, қатты, бу түрінде қамтиды.
  • Гидросфераны және оның құрамдас бөліктерін зерттейтін ғылымды г и д р о л о г и я деп атайды.

Гидрология
мұхиттану
Құрлық
гидрологиясы

Гидросфераның жалпы көлемі, шамамен 1,4 млрд км.

  • Гидросфераның жалпы көлемі, шамамен 1,4 млрд км.
  • Бұл массасының 2,5%-ы ғана тұщы су, қалған пайызы ащы судан тұрады.
  • Тұщы сулардың басым бөлігі мұздықтарда шоғырланған.

Табиғаттағы су айналымы, оның маңызы

Судың күн энергиясы мен ауырлық күші әсерінен гидросфера, атмосфера, литосфера және тіршілік дүниесін қамтитын үздіксіз айналымын су айналымы деп атайды.

Дүниежүзілік мұхит

  • Жалпы көлемі – 1 млрд 370 млн км.
  • Гидросфераның 94% құрайды.
  • Дүниежүзілік мұхит Жер шарының ¾ бөлігін алып жатыр.
  • Дүниежүзілік мұхит бөліктеріне мұхиттар, теңіздер, шығанақтар мен бұғаздар жатады.

Материктер мен аралдар арқылы мүхит 4 бөлінген.

  • Материктер мен аралдар арқылы мүхит 4 бөлінген.
  • Тынық
  • Атлант
  • Үнді
  • Солтүстік мұзды мұхиты.

Теңіздер

  • Теңіздер деп мұхиттың құрлықпен, аралдармен немесе суасты қыраттарымен азды-көпті бөлініп жаткан бөлік.

    • Теңіздер׃ Ішкі

    Аралдар аралығындағы

    Шеткі теңіздер.

Шығанақ

  • Шығанақ деп – мұхиттың, теңіздің немесе көлдің құрлыққа сұғына еніп жатқан, бірақ су айдынының негізгі бөлігімен жалғасатын құрамдас бөлігі.
  • Мысалы׃ Гудзон, Мексика, Бенгаль, Парсы.

Бұғаз

  • Бұғаз деп - әртүрлі су айдындарын жалғастыратын және құрлықтың жеке бөліктерін бөліп жатқан, салыстырмалы түрде жіңішке су кеңістігін айтады.
  • Мысалы ׃ Дрейк, Чукот, Беринг.

Қорытындылау сұрақтары

1. Гидросфера дегеніміз не ?

2. Гидросфераға қандай компонентер кіреді ?

3. Дүниежүзінде қандай ірі шығанақтар бар?


жүктеу/скачать 1,63 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:



©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз
    Басты бет
Lessons
Curriculum vitae
Documents