Глоссарий 1 Абсолютті
жүктеу/скачать 15,98 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 2 Аксиология
- 7 аргумент
- 13 Демаркация
|
Глоссарий 1 Абсолютті - шартсыз және / немесе тәуелсіздікті ең күшті мағынада білдіреді. Ол шексіз, жиынтық және жетілу сияқты басқа ұғымдармен берілген мағыналарды қамтуы немесе қабаттастыруы мүмкін. Христиандық теологияда Абсолют Құдайдың синонимі немесе маңызды белгісі ретінде қарастырылады және ол Құдайдың сүйіспеншілігі, ақиқаты, даналығы, болмысы (баршаға бірдей болу), білім (барша білім), күш (құдірет), басқа құбылыстарды сипаттайды. және басқалар. Мысалы, абсолютті махаббат шартты шектеулі махаббаттан айырмашылығы жоқ махаббатты білдіреді. Сол сияқты абсолютті басқа діни дәстүрлерде де ақырғы болмыс немесе оған тән нәрсе деп түсінуге болады. 2 Аксиология - (гр axia - құндылық және logos- ілім) - құндылықты зерттеу ілімі және олардың нақты әлеммен қатынасы 3 Антропология - (грекше antropos - адам) – адам туралы ғылым. Ол адамның шыққан тегін және оның барлық кезеңде бірдей даму типін зерттейді. Әрине, адам денесінің құрылысын анатомия зерттейді. Бұл ғылымдардың бір-бірінен айырмашылығы неде? Антропологтар анатомдарға қарағанда басқа тұрғыдан қарайды. Қалыпты анатомия адамды жинақтап, «орталық» тип деңгейінде абстракты үлгі есебінде зерттейді. 4 Антропоцентризм - дүниенің орталығына адамды қоятын италяндық Қайта Өрлеудің тұжырымдамасы. Ол Еуропалық Жаңа заман мен Ағартушылық идеологиясына әрі өмірлік өлшеміне және гуманизмнің маңызды шартына айналды. Ежелгі дәуірде негізі қаланғанымен табиғат аясынан шыға алмады. Жаңа заманда адам еріктері мен мінез-құлықтары туралы тұжырым қалыптасты, оның қағидалары нарыққа, демократияға, азаттық қоғамға бет бұрған әлеуметтік мәдениетті басшылыққа алды. М.Штирнер өз ілімінде Антропоцентризмнің мейлінше эгоистік, жеке-дара түрін көрсетті. Адамзатты дәріптеп, оған бас июге де болады (П.Боранецкийдің тұжырымдамасы). Антропоцентризм принципі - адам дегеніміз бар¬лық нәрсенің өлшемі (тезисті Софист Протагор тұжырымдаған). Тоталитар¬лық тәртіптер мен кейбір дамыған елдер жағдайында антропоцентризм тәжірибелік сипат алады, табиғат талан-таражға түсіп, экологиялық дағдарыс етек алады. 5 априори - (латынша apriori – алдыңғыдан) – ортағасырлық схоластар енгізген қандай да бір амалға, әрекетке тәуелсіз, олардан бұрын танылатын ұғым, түсінік мәнін білдіретін философиялық термин. Априоридің қарсы мағынасы – апостериори. “Априориялық тұжырым”, “априорлы пайымдау” деген секілді ауызекі тілде айтылатын “Априори” ұғымы жорамал, негізсіз болжам мәнін білдіргенімен, философиялық тұрғыдан мұның жан-жақты талдауды қажет ететін өзіндік ғылыми сыр-сипаттары бар. 7 аргумент - (лат. argumentum – нәрсе, пән, белгі) – пікір, ойдың немесе теорияның ақиқаттығына келтірілетін дәлел. 8 Тексеру - оқыту үдерісінің құрамды бөлігі, білім дағдылары мен іскерлік жағдайын айқындау. Тексеру оқу тәртібін жоғарлатады, оқушыны білім алуда белсенді болуға итермелейді, мектеп пен қоғамды үлгерімдік жағдайға бағдар береді. 9 герменевтика - грек тілінен аударғанда һегmeneutikos - түсіндірмелік, талқылаушылық - классикалық түсінікте - мәтіндерге түсінік беру өнері. Саяси консалтингта да мәтіндерді түсіндіріп, талдауда, адамның немесе әлеуметтік топтың мінезқұлқын талдау технологиясында қолданылады. 10 гипотеза - дәлелді талап ететін бекіту, болжам немесе болжам сияқты әрекет етеді. Гипотеза зерттелетін объектілердің қасиеттерін және ұсынылған болжамдардың экспериментальды дәлелдерін түсіндіру арқылы білімнің ғылыми жағын дамытудың нысаны бола алады. 11 Гносеология - грек тілінен аударғанда, таным туралы білім деген мағына береді. Гносеология-адамның табиғатын, нақты білімге қатынасын, оның мәдениет пен коммуникация жүйесіндегі өмір сүру шартын, ақиқат білімге жетудің заңдылықтары мен тәсілдерін оқытады. Гносеология адамның дүниені танып білу қабілетін, танымның негізгі заңдылықтарын, әдістерін, жолдарын зерттейтін философиялық ілім. 12 Шегерім - жеке ойлаудың өзіндік түрі, ол логикалық шегерумен жалпы жеке меншікке бөлінген. Осылайша, шегерім теориясы логикалық тұжырымдар тізбегі болып табылады, олардың байланысы бір-бірімен тығыз байланысты және дәлелсіз қорытынды жасауға әкеледі. 13 Демаркация - ғылымда-эмпирикалық және теориялық ғылымдар, ғылым және философия, ғылыми және ғылыми емес білім арасындағы шекараны анықтау. 14 диалектика - бар және мүмкін болатын барлық нәрсенің ішкі сәйкессіздігін растайтын және осы сәйкессіздікті кез-келген қозғалыс пен дамудың негізгі немесе тіпті жалғыз көзі деп санайтын философиялық теория. 15 Ғылым динамикасы - Ғылымның өзіндік динамикасы, даму импульсі бар. Шын мәнінде, ғылымның динамикасы туралы әңгіме оның тарихи даму мәселелерін қарастыруды қамтиды. Ғылым динамикасы-бұл білім көлемінің өсуі мен өсуіне қатысты күрделі процесс. Орындаған: Медебаева Анелия Арманқызы жүктеу/скачать 15,98 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|