Хаттама толтыру: №1 тапсырма. «Гормондардың жалпы қасиеттері» атты кестені толтырыңыз

жүктеу/скачать 0,52 Mb.

бет	1/3
Дата	02.12.2023
өлшемі	0,52 Mb.
	#132003
түрі	Сабақ

1 2 3

БОӨЖ ТАПСЫРМАЛАРЫ
№ 1 САБАҚ. ІСБ ФИЗИОЛОГИЯСЫ БОЙЫНША

Тақырып: Гормондардың жалпы қасиеттері. Гормондардың әсер ету жолдары мен механизмдері. Гипоталамус гипофиз жүйесі. Балалардағы даму және қызмет ету ерекшеліктері.

ХАТТАМА ТОЛТЫРУ:

№1 тапсырма. «Гормондардың жалпы қасиеттері» атты кестені толтырыңыз

№	Гормондардың жалпы қасиеттері

№2 тапсырма.

А. «Гормондардың химиялық құрылымы бойынша жіктелуі» атты кестені толтырыңыз

Гормондардың химиялық құрылымы бойынша жіктелуі	Бездер	Гормондар
Стероидті
Ақуыз-пептидті
Аминқышқылдар туындылары

Б. «Гормондардың қызметтері бойынша жіктелуі» атты кестені толтырыңыз

Гормондардың атқаратын қызметтері бойынша жіктелуі	Анықтамасы	Гормондар түзілу орны
Эффекторлық
Троптық
Рилизинг-факторлар

№3 тапсырма. ІСБ-нің атауларын жазып шығыңыз:

10

1

6

7

8

4,5

3

2

9

№4 тапсырма. «Гормондардың әсер ету жолдары» атты кестені толтырыңыз.

Әсер ету жолдары	Әсер ету механизмі
Тікелей
Рефлекторлық
Орталық
Шартты-рефлекстік

№5 тапсырма. «Гипофиз және гипоталамус гормондары» атты кестені толтырыңыз.

Бездер	Гормондар	Физиологиялық әсерлері
Аденогипофиз
Нейрогипофиз
Гипофиздің ортаңғы бөлігі
Гипоталамус

№6 тапсырма. Гипоталамус-гипофиз жүйесі. Аденогипофиз бен нейрогипофиздің гипоталамуспен байланысы. (Сурет-сызбаны пайдалана отырып, сызықшалардың орнына керекті сөздерді қойыңыз).

Гипоталамус-гипофиз жүйесі 2 бөлімнен тұрады:

1. «Гипоталамус-аденогипофиз» жүйесі. Аденогипофиз гормондарының бөлінуін реттейді.
Гипоталамустың жүйке жасушаларында рилизинг-факторлар түзіледі: ____________(гормондардың бөлінуін күшейтеді) және ___________( гормондардың бөлінуін тежейді). Рилизинг-факторлар қан арқылы аденогипофизге жетеді. Рилизинг-факторлар нервтік импульстер әсерінен және қандағы гормон мөлшерінің өзгеруінен ______________ байланыс арқылы бөлініп тұрады.

2.«Гипоталамус-нейрогипофиз» жүйесі.
Гипоталамустың супраоптикалық ядросында ______________________ түзіледі.
Ал паравентрикулярлық ядросында – ____________________ түзіледі. .
Бұл гормондар жүйке аксондары бойымен гипофиздің ______________ бөлігіне келіп жетеді, осы жерде нейрокапиллярлық синапстар құрайды, сол синапстардан гормондар қанға өтеді.

№7 тапсырма.

А. «Рилизинг-факторлар» атты кестені толтырыңыз (атап өтіңіздер).

Рилизинг-факторлар (гипоталамус гормондары)
А) Либериндер	В)Статиндер
*	*
*	*
*	*
*
*

Б. Сурет-сызбаны пайдалана отырып, адам организмінің физиологиялық қызметтеріне рилизинг-факторлардың әсерлерін түсіндіріңіз (жазбаша орындайсыз).

_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
№8 тапсырма. Берілген гормондардың физиологиялық әсерлерін табыңыз. Жоғарыдағы кестеге гормондарға сәйкес физиологиялық әсерлердің санын жазыңыз.

Гормоны	Физиологиялық әсердің саны
ТТГ
СТГ
АКТГ
Окситоцин
Интермедин
ГТГ
Вазопрессин

№	Гормондардың физиологиялық әсері
1	Мүшелер мен тіндерде ақуыз түзілуін күшейтеді
2	Қалқанша бездерінің қызметін реттейді
3	РНҚ биосинтезі мен аминқышқылдарының қаннан жасушаларға өтуін күшейтеді
4	Жас организмдердің өсуіну ықпал етеді
5	Қалқанша бездерінде йод жинақталуына ықпалын тигізеді
6	Т3 и Т4 гормодарының қанға шығуын реттейді
7	«+» азот балансын жоғарлатады
8	Нефрон түтікшелерінде реабсорбцияны күшейтеді
9	Бүйрек үсті бездерінің қызметін реттейді
10	Жыныс бездерінің қызметін реттейді
11	Жатыр еттерінің жиырылуын күшейтеді, әсіресе жүктілік кезеңінің соңында сүт бөлінуіне ықпал етеді
12	Терінің пигменттерін реттейді

№9 тапсырма. Ситуациялық есепті шешіңіз: сұрақтарға жауап жазып, қорытынды жазамыз.
№ 1 есеп
Бойы, салмағы қалыпты ата-анасынан, сырқат М. қалыпты салмақпен туылған, оның салмағы 6 айында 13,5 кг, ал 9 жасында салмағы – 80 кг, бойы 186 см болды. Баланың бойы 18 жасында 243 см тең болды. Дене пропорциясы қалыпты, бет әлпетінің қартаюы байқалмайды, физикалық тұрғыдан өте күшті.

Қорытынды: ________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________

Сұрақтар:

Қызметі бұзылған бездің гормондарын атап өтіңіз: ___________________________

_______________________________________________________________________________

Осы гормонның негізгі физиологиялық әсерлерін атаңыз: ________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

________________________________________________________________________________

Науқастың симптомдарының пайда болу механизмін түсіндіріңіз.

____________________________________________________________________________
№10 тапсырма. Ситуациялық есепті шешіңіз: сұрақтарға жауап және қорытынды жазыңыз.
№ 1 есеп
С. - 30 жастағы сырқат адам, бойы - 120 см. Дене пропорциясы 3-4 жасар баланың денесіне ұқсас. Терісі бозғылт. Басы мен бет әлпеті кішкентай, бетінің жеке бөліктерінің пропорциясы жас баланың пропорциясындай (жоғарғы жақ пен иектің мөлшері салыстырмалы түрде кішкентай).
Кеудесі мен ішінде май артық мөлшерде жиналған. Даусы жіңішке. Беті мен денесінде түктері жоқ. Психофизикалық дамуы қалыпты. Мінез-құлқында кейбір нәрестеге тән қасиеттер және есте сақтау қабілетінің төмендеуі байқалады. Негізгі алмасуы қалыпты. Репродуктивті салада ауытқулары бар (жыныстық құштарлық, сперматогенездің төмендігі).

жүктеу/скачать 0,52 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 2 3