Механизмдердiң өздерiн қозғалысқа келтiретiн жұмыс жалпы (немесе толық) жұмыс делiнедi. Механизмдердiң қажетті денелердi қозғалысқа келтiретiн жұмысы пайдалы жұмыс деп аталады. Механизмнiң немесе машинаның пайдалы әрекет коэффициентi (ПӘК) деп пайдалы жұмыстың толық жұмысқа қатынасын айтады: немесе Әдетте, ПӘК-тi пайызбен (%) көрсетедi, сондықтан жоғарыдағы қатынасты жүз пайызға (100%-ға) көбейтедi
Есеп. Иiндiктiң ұзын иiнiне 2,5 кН күш түсiрiп, қысқа иiнiне бекiтiлген массасы 1 т жүктi көтередi. Жүк 0,8 м биiктiкке көтерiлгенде, иiндiктiң күш түсiрiлген нүктесi 4 м төмен түстi. Иiндiктiң пайдалы әрекет коэффициентi қандай?
Көлбеу жазықтықтың пайдалы әрекет коэффициентін тәжірибеде анықтау
1-тапсырма
Толық жұмыс 3600Дж, ал пайдалы жұмыс 2850Дж тең. ПӘК-ті есепте?
2-тапсырма
Ұзындығы 4,5 м, биіктігі 1,5 м көлбеу тақтайшамен массасы 30 кг жәшік тартылып алынған. Жәшіктің тақтайшаға үйкелу күші 20 Н. Пайдалы және толық жұмысты, тақтайшаның ПӘК-ін есепте?
3-тапсырма
ПӘК-і 75% болатын иінтіректің көмегімен массасы 150 кг жүкті 50 см биіктікке көтерді. Егер рычагтың ұзын иініне