Жылдарға арналған Қазақстан Республикасының Табиғи ресурстарын пайдалану және қоршаған

 
2011-2014  жылдарға  арналған  Қазақстан  Республикасының  Табиғи  ресурстарын  пайдалану  және  қоршаған 
ортаның жай-күйі туралы ұлттық баяндама 
 
135
 
2
3
.
1
1
.
2
0
1
5 
Е
С
Э
Д
О 
Г
О 
(
в
е
р
с
и
я 
7
.
1
3
.
2
) 
 
К
о
п
и
я 
э
л
е
к
т
р
о
н
н
о
г
о 
д
о
к
у
м
е
н
т
а
. 
П
о
л
о
ж
и
т
е
л
ь
н
ы
й 
р
е
з
у
л
ь
т
а
т 
п
р
о
в
е
р
к
и 
Э
Ц
П
. 
 
режимде  бақылау  негізінен  1931  жылдан  бастап  
және  кейінірек  ұйымдастырылған.  Тобол  және 
Торғай өзендері бассейні аумағында қазіргі кезеңде 
14  гидро  бекет,  соның  ішінде  Тобол  өзені 
бассейнінде  10  гиро  бекет  және  Торғай  өзені 
бассейнінде 4 гидро бекет  қызмет етеді.  
Тобыл  –  Торғай  бассейндері  жылдық    өзен 
ағысы  көп  жылдық  ағыстан  біршама  ауытқуға 
ұшырап, суы көп және суы аз болып  топталып суы 
аз 
жылдармен 
жыл 
сайын 
кезектесуімен  
ерекшеленеді.  Ауытқу  фазасының  ұзақтығы    суы 
көп    жылдың  8-ден  10  жылға  дейін,  ал  суы  аз 
жылдың  6-дан  20  жылға  дейін.  Суы  көп  жылдары 
өзен ағысы орташа - көпжылдық 3-5 есе асады,  ал 
суы аз жылда орташа көпжылдық мәнінен 0,6-0,15-
ке дейін төмендейді. Тобыл өзенінің сулылығы 2011 
жылы  0,798  шақырым  3.,  2012  жылы  0,970 
шақырым 3, 2013 жылы 1,232 шақырым 3, құрады. 
2000  жылдан 2012 жылдар аралығында шағын сулы 
2015 жылы байқалған (1,894 шақ3). 
Торғай өзені бассейнінің сулылығы 2011 жылы 
0,199  шақырым  3,  2012  жылы  0,248  шақырым  3, 
2013 жылы 184 шақырым 3, 
 
құрады. 2000 жылдан 
2012 жыл кезеңдері мейлінше сулылық 2002 жылы 
байқалды  (0,930  шақырым  3,).  Бассейн  шегінде 
қарастырылып 
отырған 
аумақтың 
жиынтық 
ауданының 3% шамасын құрайтын 5000 астам көл 
бар.  Көлдің  80%  шамасының  1  шақырым  3, 
 
кем 
айна ауданы бар әрі шағын және ұсақ табақ тәріздес 
шұңғымаларда  орналасқан.  Обаған  және  Торғай 
өзен  бассейіндері  үшін  айтарлықтай  көлемге 
жететін  көл  арна  алқабының  пайда  болуы  тән.  Ең 
үлкен Құсмұрын (465 шақырым 2), Сарықопа (336  
шақырым 2), Ақсуат (220 шақырым 2),  және Сары 
мойын (126 шақырым 2) көлдері болып табылады. 
Жазғы уақытта барлық тұщы көлдерді бірен-саран 
немесе  тұтастай  су  өсімдіктері  басып  кетеді,  ал 
тұзды  көлдер  өсімдіксіз.  Қостанай  облысының 
көптеген  көлдері  біршама  тереңдігіне  байланысты 
су аз жылдары тартылады және қатады. Облыстың 
солтүстік бөлігіндегі көлдердің  20%-дағы шамасы 
және  оңтүстік бөлігіндегі  көлдердің 60%-ы тұзды 
су  қоймаларына  жатады.  Көлдердің  біршама 
тереңдігі  және  осыған  орай  суды  өзгермелі 
минералдау  оларды  сумен  қамту  көздері  ретінде 
пайдалану оң нәтиже бермейді. 
Жер асты су ресурстарымен қамтамасыз ету. 
Қостанай  облысы  бойынша  2014  жылдың  20 
қыркүйегіне  барлық  қорлардың  зерттелген  және 
бекітілген  саны  жер  асты  суларының  орны  87, 
олардың  ішінде  3  руда  суларының  орнын  және  2 
минералды  сулардың  орнын  құрайды.  Жер  асты 
суларының  зерттелген  қорларының  құрылымын 
87% шаруашылық ауыз суы құрайды,  87 орынның 
пайдаланудағысы  54.  Қостанай  облысы  бойынша 
бекітілген пайдаланылған қорлар тәулігіне 1209,75 
м3 құрайды. 
Қазіргі  заманғы  жағдайларда  экономика 
салаларымен 
су 
ресурстарын 
пайдалану. 
Бассейнде  негізгі  су  тұтынушылары  өнеркәсіп, 
коммуналдық-тұрмыстық 
және 
ауыл 
шаруашылығы болып табылады.
 
11.08.02-кесте.  2011-2013 жылдардағы санаттар бойынша су алу 
 
№ 
Су алудың көлемі 
млн.м3 
Кезең,  ж.ж. 
2011 
2012 
2013 
 
Барлығы, соның ішінде 
156,99 
142,73 
132,05 
1. 
- жер үсті 
71,31 
74,32 
69,5 
2. 
- жер асты 
13,89 
13,56 
25,85 
3. 
- шахта-кеніштік* 
71,79 
54,85 
36,7 
Ескерту: * шахта-кеніштік сулар пайдаланусыз жиынтыққа жіберіледі 
 
11.08.03-кесте. 2011-2013 жылдардағы  экономика салалары бойынша су алу 
 
№№ 
Су алудың көлемі 
млн. м3 
Кезең,  ж.ж. 
2011 
2012 
2013 
 
Барлығы, соның ішінде 
85,21 
87,87 
95,31 
1. 
-коммуналдық-тұрмыстық мұқтаждық 
46,12 
44,70 
45,12 
2. 
- өнеркәсіп 
28,39 
28,23 
36,12 
3. 
- ауыл шаруашылығы 
10,40 
14,78 
13,97 
4. 
- тоған шаруашылығы 
0,30 
0,16 
0,14 
 
Су 
есептеуіш 
приборлары 
бар 
су 
пайдаланушылардың  саны  -  220,  2011  жылдан 
бастап 2013 жылға дейінгі кезеңде 450  су есептегіш 
пломболанды. 

 
2011-2014  жылдарға  арналған  Қазақстан  Республикасының  Табиғи  ресурстарын  пайдалану  және  қоршаған 
ортаның жай-күйі туралы ұлттық баяндама 
 
136
 
2
3
.
1
1
.
2
0
1
5 
Е
С
Э
Д
О 
Г
О 
(
в
е
р
с
и
я 
7
.
1
3
.
2
) 
 
К
о
п
и
я 
э
л
е
к
т
р
о
н
н
о
г
о 
д
о
к
у
м
е
н
т
а
. 
П
о
л
о
ж
и
т
е
л
ь
н
ы
й 
р
е
з
у
л
ь
т
а
т 
п
р
о
в
е
р
к
и 
Э
Ц
П
. 
 
Ағын  суларды  ағызу.  Облыс  бойынша  ағын 
суларды  ағызу  2014  жылы  74 716,898  мың  м3 
құрады, 
бұл 
былтырғы 
жылдың 
есептік 
кезеңіндегіден 1%-ға төмен (2013 жылы 75 200,713 
мың  м3).  Ағын  суларды  ағызу  көлемінің 
төмендеуіне су тұтыну айналымының көбеюі және 
су  алу  орнына  топырақты  судың  тармағы  кемуі 
жолымен жетті. 
«ССКБӨБ»  АҚ  ағын  суларын  ағызу  былтырғы 
жылдың    ұқсас  уақытынан  15%-ға  аз  (2014  жылы 
11974,329  мың  м3  ағызу  көлемін  құрады,  2013 
жылы 13718,257 м3 ағызу көлемін құрады). 
«Орион  миниралс»  ЖШС  ағын  суларын  ағызу 
былтырғы жылдың  ұқсас уақытынан 1%-ға аз (2014 
жылы 564,544 мың м3  ағызу көлемін құрады, 2013 
жылы  570,534  м3  ағызу  көлемін  құрады).  Суды 
тиімді 
пайдалану 
және 
тау 
кен 
өндіру 
кәсіпорындармен  («ССКБӨБ»  АҚ,  «Қазақстан 
алюминиі»  АҚ  филиалы,  КБРУ,  ТБРУ,  «Орион 
миниральс»  ЖШС,  «Қостанай  Минералы»  АҚ) 
шығарындыларының  көлемін  азайту  мақсатында 
жұмыс  алаңдары  мен  үйінділерде  суару  және  шан 
қысымы  үшін  карьер  суын  пайдаланады.  Суды 
үнемдеуге 
орнатылған 
жабдықтар 
бойынша 
кәсіпорындардың 
және 
тұрғындардың  суды 
пайдалануды 
төмендеген 
себебі 
бойынша 
коммуналдық  кәсіпорындардың  ағызу  көлемінің 
төмендеу тендециясының оңтайлылығы байқалуда. 
Қоршаған ортаға ластағыш заттардың нақты ағызу 
динамикасы:  2014 ж – 198,471 мың тоннаны,  бұл 
былтырғы  жылдың  есептік  кезеңіндегіден  1%-ға 
төмен, 2013 ж. – 211,757 мың тоннаны, 2012  ж. – 
319,618 мың  тоннаны құрады.
 
11.08.04-кесте. Ағызудың нақты көлемі 
 
Атауы 
2011ж 
2012ж 
2013ж 
2014 ж. 
Өнеркәсіптік ағызулар 
(соның ішінде жер үсті су 
қоймаларына ағызу) 
Су тарту көлемі, мың м3   
70049 
54448 
47035 
46706 
Ластағыш заттардың 
көлемі, мың тонна 
529,698 
295,966 
195,703 
183,493 
Шаруашылық-тұрмыстық 
ағын сулар 
Су тарту көлемі, мың м3   
30632 
29359 
28166 
28010 
Ластағыш заттардың 
көлемі, мың тонна 
21,105 
23,652 
16,054 
14,977 
Апаттық және рұқсат 
етілмеген ағызулар 
Су тарту көлемі, мың м3   
0
 
0
 
0
 
0
 
Ластағыш заттардың 
көлемі, мың тонна 
0
 
0
 
0
 
0
 
Жер үсті су қоймаларына 
ағызу 
Су тарту көлемі, мың м3   
0 
14547 
12059 
11946 
Ластағыш заттардың 
көлемі, мың тонна 
0 
18,377 
15,337 
12,108 
 
11.08.03. ЖЕР РЕСУРСЫ 
 
Қостанай облысының жер қоры 2014 жылдың 1 
қарашасындағы  жағдай  бойынша  19,6  млн.га, 
олардың ішінде ауыл шаруашылығы жері - 18129,7 
мың га (92,5 %), соның ішінде егістік – 6131,6 мың 
га,  одан  суарылатыны  –  9,2  мың  га,  кеніші  –  10,9 
мың  га,  шабындығы  –  351,3  мың  га,  жайылымы  -
11615,3 мың га және басқа жерлер  – 1470,4 мың га 
құрайды. 
Қазіргі  уақытта  459  -  АҚ,  ЖШС,  2  -  ауыл 
шаруашылығы  кооперативтеріне,  36  -  басқа 
мемлекеттік емес кәсіпорындарға, 27 - мемлекеттік 
кәсіпорындарға  және  5 477  -  шаруашылық 
қожалығына  ауыл  шаруашылығының  10,4  млн.  га 
жері берілді.  
Шаруашылық 
субъектілеріне 
бекітілген 
жерлердің жалпы ауданы 10 559,6 мың га: егістік – 
5957,2 мың га, оның ішінде суарылатын егістік - 5,7 
мың га, кеніші -7,7 мың га, шалғындығы - 100,3мың 
га, жайылымы -4 345,6 мың га. және басқа жерлер - 
139,5 мың га құрайды. Жер қоры санатында 5,6 млн. 
га ауыл шаруашылығы жері  бар.  2011 жылы ауыл 
шаруашылығы жеріне арналған жерлерге тексеріс, 
ауыл  шаруашылығы  айналымына  тартылған  ауыл 
шаруашылығы жерлеріне түгендеуге қатысты 2012-
2013 
жылдары 
жүргізілген 
жұмыстардың 
қорытындылары бойынша 747,6 мың га жер, соның 
ішінде егістік -245,7 мың га жер, жайылым - 501,9  
мың га жер анықталды. 
2014  жылы  дала  және  өңдеу  жұмыстары 
аяқталды,    ауданы  3 896,4  мың  га  Амангелді, 
Жангелді,  Қарасу,  Әулиекөл  аудандары  мен 
Қостанай, 
Рудный, 
Арқалық, 
Лисаковск 
қалаларында  материалдарды  келісу  және  бекіту 
бойынша жұмыстар жүргізілуде. 
2014 
жылы 
облыс 
бойынша 
ауыл 
шаруашылығына арналған жерді беру бойынша 14 
конкурс 
өткізілді. 
Ауыл 
шаруашылығы 
айналымына 155,7 мың га. 333 жер учаскесі, соның 
ішінде егістік - 34,9 мың га, жайылым – 109,7 мың 
га, шабындық – 6,9  мың га, басқалары – 4,2 мың га 

 
2011-2014  жылдарға  арналған  Қазақстан  Республикасының  Табиғи  ресурстарын  пайдалану  және  қоршаған 
ортаның жай-күйі туралы ұлттық баяндама 
 
137
 
2
3
.
1
1
.
2
0
1
5 
Е
С
Э
Д
О 
Г
О 
(
в
е
р
с
и
я 
7
.
1
3
.
2
) 
 
К
о
п
и
я 
э
л
е
к
т
р
о
н
н
о
г
о 
д
о
к
у
м
е
н
т
а
. 
П
о
л
о
ж
и
т
е
л
ь
н
ы
й 
р
е
з
у
л
ь
т
а
т 
п
р
о
в
е
р
к
и 
Э
Ц
П
. 
 
жер  учаскесі  тартылды.  Ауыл  шаруашылығы 
айналымына  жерді  түгендеу  мен  енгізу  бойынша 
жұмыс толығымен белгіленген заңнамалық тәртіпте 
жүргізіледі.  Жеке  тұрғын  үй  құрылыстары  үшін 
берілген  жер  учаскелерін  түгендеуде  6566  учаске 
қамтылып,  бұл  жоспарланған  көлемнің  100%  -ды 
құрады. 
Түгендеу  үдерісінде  1125  ауданда  111,3  га 
аудандағы  жер    жер  учаскесінің  арналмай 
пайдаланғаны анықталды. 
Пайдаланылмаған  жер  учаскелері  бойынша 
келесі шаралар қолданды: ауданы 48,9 га  543 жер 
учаскесі  мемлекет  меншігіне  қайтарылды;  ауданы 
0,2  га  2  жер  учаскесі  бойынша  материалдар  шара 
қолдану  үшін  «Қостанай  облысы  бойынша  ҚР 
Өңірлік  дамыту  министрлігі  жер  ресурстарын 
басқару  жөніндегі  комитеттің  аумақтық  жер 
инспекциясы» ММ тапсырылды; ауданы 42,6 га 387 
жер учаскесі бойынша жер учаскелерінңғ арналмай 
пайдалануы  жаңартылды  (құрылыс  басталды); 
ауданы  18,9  га  187  жер  учаскесі  бойынша 
азаматтық-құқықтық келісім жасалды. Ауданы 0,60 
га  6  жер  учаскесі  иесіз  мүлік  ретінде  есепке 
қойылды.
 
11.08.04. ҚАЛДЫҚТАР 
 
2013  жылмен  салыстырғанда  жалпы  облыс 
бойынша  өнеркәсіп  қалдықтарының  құрылуы  мен 
орналасу  көлемі  кеміген.  Сонымен  2014  жылы  
322,9млн.  тн.  құрылған,  бұл  2013  жылғыдан 
салыстырғанда  (340,05    млн.  тонна),    5%-ға  кем. 
2014 жылы 269,3 млн.тн. орналастырылды, яғни бұл 
2013  жылмен  салыстырғанда  (283  млн.тн)  5%-ға 
кем.  Деректерді  салыстыру  талдауы  17,15  млн. 
тоннаға  кәсіпорындарда  қалдықтардың  құрылу 
көлемінің 
кемігендігін 
көрсетті. 
Деректерді 
салыстыруды талдау аршу түрлерінің карьерлерінің 
кеңістігін  толтыру,  шахта  түтігін  толтыру  үшін 
құздық  аршу  түрлерін  оңтайлы  пайдалану, 
фракциялық  қиыршық  тастарды  алумен  құздық 
аршу  түрлерін  қайта  өңдеу  бойынша  іс-шараларға 
жағдай 
жасаған 
кәсіпорындарда 
құрылған 
қалдықтар  көлемінің  кемігенін  көрсетті.  Барлық 
тау-кен 
өндіретін 
кәсіпорындарда 
өндіріс 
қалдықтарды  ескерту  және  қалдықтарды  барынша 
азайту,  есепке  алу  және  қадағалау,  жинақталу, 
сондай-ақ  жинау,  қайта  өңдеу,  кәдеге  жарату, 
тасымалдау, 
сақтау 
және 
жою 
сияқты 
қалдықтардың техногенді циклының барлық кезеңі 
кіретін қалдықтарды басқару жүйесі жұмыс істейді. 
Сондай-ақ, 
облыстың 
тау-кен 
өндіретін 
кәсіпорындары  табиғи  іс-шараларды  жүргізу 
кезінде  экологиялық  әсерге  ерекше  көңіл  бөледі. 
Қоршаған 
ортада 
өндіріс 
қалдықтарын 
орналастыруды 
қысқарту 
және 
аталған 
қалдықтарды  екінші  рет  пайдалануды  ұлғайту 
технологиялары  пайдаланады.  Осыған  орай, 
Қостанай  облысы  аумағында  ірі  көлемде  өндіріс 
қалдықтары  пайда  болатын  негізгі  кәсіпорындар 
АҚ 
(облыс 
бойынша 
құрылған 
өндіріс 
қалдықтарының  жалпы  саны  59%),  «Қазақстан 
Алюминий  КБРУ  және  ТБРУ»  АҚ  филиалдары 
(18,5  %),  «Варваринское»  АҚ  (12,7  %),  қалған 
кәсіпорындар  –  9,8  %  болып  табылады,  қоршаған 
ортада  өндіріс  қалдықтарының  құрылуы  мен 
орналасуын кемітудің талдауы жүргізілді. 
Сонымен,  «ССКБӨБ»  АҚ  2014  жылы  пайда 
болған  өндіріс  қалдықтарының  барлық  көлемінен 
«Соколов»  шахтасының  шахта  жеріне  аршу 
түрлерін  төгуге  -5813,151  мың  тн.,  көлік 
коммуникация  құрылысында  карьерді  сақтандыру 
дуалына  және  өндіріс  алаңдарына  төгуге  –  1247,3 
мың  тн.  пайдаланып,  құрылыс  жұмыстары  үшін 
Соколов  карьерінің  тас  диірмен  учаскесінде 
фракциондық  шағал  алуда  тасты  жыныстар  қайта 
өңделген  –  1028,1  мың  тн.  Осылайша,  201073,466 
мың  тн.  -  пайда  болған  өндіріс  қалдықтарынан 
39,723,951  мың  тн.-  өз  қажеттілігіне  пайдаланған 
және  шағалға  айналдырылған.  Қайта  пайдалану 
пайызы 20,7%-ды құрады. «Қазақстан Алюминий» 
АҚ  КБРУ  және  ТБРУ  пайда  болған  өндіріс 
қалдықтарының қоршаған ортаға жағымсыз әсерін 
азайтуға  сондай-ақ,  оларды  қысқарту  үшін 
кәсіпорын  пайдаланған  карьер  кеңістігінде  аршу 
жыныстарын орналастырады.  2014 жылы КБРУ-ға 
пайдаланған карьердің ішкі үйіндісі 14905,4 мың тн. 
орналастырылған,  ТБРУ-ге  3200  мың  тн.  Кәдеге 
жарату  пайызы  шамамен  40%-ды  құрады.  Бұл 
қоршаған  ортада 
қалдықтарды 
орналастыру 
көлемін  18,105  млн.тн.  аса  қысқартуға  мүмкіндік 
береді.  «Варваринское»  АҚ  2014  жылдың  12 
айында  2013  жылдың  12  айымен  салыстырғанда 
өндіріс қалдықтарының пайда болу көлемі азайған. 
Аршу  жыныстарының  көлемі  азайып  30 104,289 
мың тн. құрады, оның 30 009,434 мың тн. үйіндіге 
орналастырылған,  ал  94,855  мың  тн.  кәсіпорын 
қажеттілігіне  және  қоқыс  қоймаларының  бөгет 
қоршауының  және  объекті  алаңының  құрылысына 
пайдаланды.  2014  жылдың  12  айында  байыту 
қалдықтарының  пайда  болу  көлемі  айтарлықтай 
азайып  3728,63  млн.тн.  құрады,  2013  жылға 
3751,157  млн.тн.қарсы.  Өндіріс  қалдықтарының 
пайда  болу  көлемінің  азаю  талдамасы  кенді  қайта 
өңдеу және карьер жұмысының кестесін түзетілуіне 
байланысты  аршу  жыныстарының  және  байыту 
қалдықтарының  пайда  болу  көлемінің  азаюын 
көрсетті.  Қайта  пайдалану  пайызы  0,32%.  Алайда, 
2014  жылы  қалдықтардың  пайда  болу  көлемінің 
жалпы  азаюымен  қатар,  өндірістің  көлемі 
ұлғаюымен  келесі  кәсіпорындарда  қалдықтардың 
пайда  болу  көлемі  біршама  көбейді:  «Өркен» 
ЖШС-533 мың тн.(2013 жылдық ұқсас уақытында -
54 мың тн., 89 % 479 мың тоннаға көбейді). 
Сондай-ақ, 2012 жылдың 29 тамызынан бастап 
2013  жылдың  22  мамыры  аралығына  дейін  Ресей 
Федерациясы 
аумағына 
қалдықтарды 
орналастыруға  байланысты  «ОГК-2  Тройц  ЖЭС» 
ААҚ қалдықтардың пайда болу көлемі ұлғайды. 
Осылайша,  2014  жылы  аймақта  өнеркәсіптік 
қалдықтарды  пайдалану  және  кәдеге  жаратудың 
жалпы  көлемі  18%  шамасын  құрады.  Наурызым 
ауданында  улы  қалдықтарды  орналастыру  үшін 
арнайы  қойма  құрылысы  дәрі-дәрмектердің  және 
ауыл 
шаруашылығы 
кәсіпорындарынан 
пайдаланбаған (мерзімі өткен) улы химикаттардың  
жарамсыздығына әкелген пестицидтерден құралған 
ыдыстарын,  қауіпті  қалдықтарды  орналастыру 
проблемасын шешуге мүмкіндік береді. 
Кәсіпорынның  улы  химикаттар  ыдыстарын 
уақытша  қаттап  тастауға  типтік  қоймасы  бар, 

 
2011-2014  жылдарға  арналған  Қазақстан  Республикасының  Табиғи  ресурстарын  пайдалану  және  қоршаған 
ортаның жай-күйі туралы ұлттық баяндама 
 
138
 
2
3
.
1
1
.
2
0
1
5 
Е
С
Э
Д
О 
Г
О 
(
в
е
р
с
и
я 
7
.
1
3
.
2
) 
 
К
о
п
и
я 
э
л
е
к
т
р
о
н
н
о
г
о 
д
о
к
у
м
е
н
т
а
. 
П
о
л
о
ж
и
т
е
л
ь
н
ы
й 
р
е
з
у
л
ь
т
а
т 
п
р
о
в
е
р
к
и 
Э
Ц
П
. 
 
қажетті техникамен және улы қалдықтармен жұмыс 
жасайтын  мамандармен  жабдықталған  (кесте  қоса 
беріліп  отыр).  2005  жылдан  бастап  2014  жылға 
дейінгі  кезеңдерде  пестицидтерден  құралған 
барлық ыдыстар полигонда орналастырылған. 
2014  жыл  бойы  улы  қалдықтарды  қабылдау 
жүргізілді. 
Қалдықтарды 
орналастыру 
2014 
жылдың  қазан-қараша  айларында  жүргізілді. 
Есептік  деректерге  сәйкес  2014  жылы:    2,5  тн  – 
химиялық  реактивтер  мен  ұүрамында  сынабы  бар  
қалдықтар, 35 тн – улы химикаттар, ескі пестцидтер, 
1 тн  - дәрі-дәрмек препараттары, 100 тн  - пестцид 
ыдыстары орналастырылды.  
«Иволга-Холдинг»  ЖШС  холдингісіне  кіретін 
«ГЭСПОЛ»  ЖШС базасында облыста өндіріс және 
тұтыну  қалдықтарын  қыздырып  жою  бойынша 
алғашқы  инсинераторлық  қондырғы  жұмысын 
жалғастыруда.  Облыстың  емдеу  ұйымдарымен 
медициналық 
қалдықтар 
мен 
шаруашылық 
субъектілерімен  мазутталған  топырақты  жағуға 
шарт  жасалды.  2014  жылы  10,92  кг  медициналық 
қалдықтар, 46774,87 кг мазутталған топырақ, 75555 
дана пестцидтер ыдыстары жойылды. 
Өңделген  сынаптан  тұратын  шамдар  мен 
приборларды  (ақшыл  сары  тізімінің  қалдықтары) 
сынаптан арылту, сондай-ақ облыстың барлық елді 
мекендерінде  қоршаған  орта  сапасын  жақсартуға 
мүмкіндік  береді.  Металл  сынабы  мен  құрамында 
сынабы  бар  қалдықтарды  жинау  жалғастырылуда. 
«Экосфера»  ЖШС  және  «Салем  КЗ.»  ЖК 
құрамында  өнделген  сынабы  бар  лампалар  мен 
құрамында  сынабы  бар  приборларды    жинау  мен 
сынаптан  арылтуды  жүзеге  асырады.  2014  жылы 
«Экосфера»  ЖШС  352 559  дана  СТЛ  жиналды. 
Олардың ішінде: бюджеттік мекемелерден  333 077 
дана.  349 025  дана  сынаптан  арылтылды,  одан  әрі 
сынаптан  арылту  үшін  қоймада  33  331  сақталуда. 
20858  грамм  және  215  миллиграмм  көлемінде 
металл  сынабы  жиналды  және  сақталуда.  «Салем 
КЗ.»  ЖК    13  512  дана  лампалар  мен  приборлар 
жиналды.  «Экосфера»  ЖШС  13 512  данасы 
сынаптан арылтуға тапсырылды.  
Қостанай  қаласында  «Тазалық-2012»  ЖШС 
базасында  полимерлік  қалдықтарды  қайта  өндеу 
бойынша  цех  жұмыс  істейді.  Өндірістік  сызық 
пластика  және  полиэтилен  бөтелкелері,  канстрлер 
және 
пакеттер 
қалдықтарын 
қайта 
өндеу 
белгіленген.  Қайта  өндеу  сызығының  қуаттылығы 
жылына  30  тоннаға  дейін  қалдықтарды  қайта 
өндейді,  бірақ  шикізаттың  қажетті  көлемінің 
жоқтығына  байланысты  қайта  өндеу  үлесі 
айтарлықтай емес. 
Шикізат  ретінде  қалалық  қатты  өнеркәсіптік 
және тұрмыстық қалдықтар полигонында сақталған 
пластикалық  қалдықтар  қолданылады.  Бірінші 
кезеңде  өндіріс  цехының  қуаты  ауысуда  30  люкке 
дейін  жетті.  Технологиялық  үдерісте  6  адам 
жұмылдырылды,  пластикалық  қалдықтарды  қайта 
өңдеу бойынша жұмыс істеу қызметінің арқасында 
ТҚҚ жалпы көлемінен қайта өңдеу үлесі 0,0001%-
ды құрады. 
«Қостанай 
облыстық 
наркологиялық 
диспансер»  ШЖҚ  МКК  медициналық  және 
биологиялық  қалдықтарды  жоюмен  айналысады. 
Берілген 
деректерге 
сәйкес 
2014 
жылы 
кәсіпорынмен  34  254,652  кг  медициналық  қалдық 
және 2 634,654 биологиялық қалдық жойылды. 
Қостанай  облысы  аумағында  облыстың  емдеу-
профилактикалық  ұйымдарында  жыл  сайын  160 
мыңнан  астам  қауіпті  медициналық  қалдықтар 
құрылады.  Санитарлық-гигиеналық  талаптарға 
сәйкес  полигондар  мен  үйінділерде  тұрмыстық 
қатты 
қалдықтарды 
орналастыруға 
тыйым 
салынады.  Осыған  орай,  қауіпті  медициналық 
қалдықтарды  жою  атмосфераға  жоғары  улы 
заттардың,  соның  ішінде  ауыр  органикалық 
ластағыштардың  (АОЛ)  көп  шығаруылуына 
әкелетін  арнайы  қондырғыларда  негізінен  жағу 
жолымен  жүргізіледі  және  нәтижесінде  аймақта 
экологиялық  жағдайдың  нашарлауына  алып 
әкеледі. 2014 жылдың қыркүйегінде ҚР Энергетика 
министрлігі  мен  Қостанай  облысы  әкімдігі 
арасында «Қазақстанда медициналық қалдықтарды 
ұлттық жоспарлау және оңтайлы басқару үдерісінде 
орнықты  органикалық  ластағыштармен  басқаруды 
орындау,  интеграция  ұлттық  жоспарын  жаңарту» 
Қазақстан Республикасы Үкіметінің және  Біріккен 
Ұлттар 
Ұйымын 
Дамыту 
Бағдарламасының 
Бірлескен жобасы аясында Ынтымақтастық туралы 
меморандумға қол қойылды. 
Жоба  аясында  Қостанай  облысы  үшін 
Жаһандық  Экологиялық  Қор  қаражаты  есебінен 
оларды  алу  мақсатында  баламалы  жағу  тәсілімен 
медициналық 
қалдықтарды 
залалсыздандыру 
бойынша  технологиялар  мен  қазіргі  заманғы 
жабдықтарды 
таңдау 
жөнінде 
мәселе 
қарастырылуда. Осы жабдықты Жетіқара аудандық 
ауруханада  орнату  және  «Қостанай  облыстық 
наркологиялық  диспансер»  ШЖҚ  МКК  бар 
жабдықты ауыстыру жоспарланып отыр. 
Бұдан 
басқа, 
Жоба 
аясында 
сынап 
термометрлерін  электрондыққа  оларды  одан  әрі 
қауіпсіз  кәдеге  жаратуға  толық  ауыстыру 
жоспарлануда.  Облыс  кәсіпорындарының  қауіпті 
қалдықтарын паспорттау жалғасуда.  
Қостанай  облысы  аумағында  4  млн.  180  мың 
тонна тұрмыстық қатты қалдықтар (ТҚҚ) жиналған. 
Жыл  сайын  облыста  420-450  мың  тонна 
коммуналдық  қалдықтар  құралады,  кәдеге  жарату 
аса  айтарлықтай  емес  және  0,07%    шамасын 
құрайды. 
 

 
2011-2014  жылдарға  арналған  Қазақстан  Республикасының  Табиғи  ресурстарын  пайдалану  және  қоршаған 
ортаның жай-күйі туралы ұлттық баяндама 
 
139
 
2
3
.
1
1
.
2
0
1
5 
Е
С
Э
Д
О 
Г
О 
(
в
е
р
с
и
я 
7
.
1
3
.
2
) 
 
К
о
п
и
я 
э
л
е
к
т
р
о
н
н
о
г
о 
д
о
к
у
м
е
н
т
а
. 
П
о
л
о
ж
и
т
е
л
ь
н
ы
й 
р
е
з
у
л
ь
т
а
т 
п
р
о
в
е
р
к
и 
Э
Ц
П
. 
 

 
2011-2014  жылдарға  арналған  Қазақстан  Республикасының  Табиғи  ресурстарын  пайдалану  және  қоршаған 
ортаның жай-күйі туралы ұлттық баяндама 
 
140
 
2
3
.
1
1
.
2
0
1
5 
Е
С
Э
Д
О 
Г
О 
(
в
е
р
с
и
я 
7
.
1
3
.
2
) 
 
К
о
п
и
я 
э
л
е
к
т
р
о
н
н
о
г
о 
д
о
к
у
м
е
н
т
а
. 
П
о
л
о
ж
и
т
е
л
ь
н
ы
й 
р
е
з
у
л
ь
т
а
т 
п
р
о
в
е
р
к
и 
Э
Ц
П
. 
 

жүктеу/скачать 5,06 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: