Жыраулар өмірі және шығармашылығы

Жоспар:

• Дін ұғымы
• Діннің қоғамдағы рөлі
• Діннің алғашқы формалары
• Дүниежүзілік діндерге және ұлттық діндерге және олардың түрлеріне жалпы сипаттама

Дін-бұл табиғаттан тыс күштерге сенуге негізделген көзқарастар жүйесі. Оған моральдық нормалар мен мінез-құлық түрлері, әдет-ғұрыптар, діни іс-шаралар кешені және адамдарды сенім идеяларына негізделген әртүрлі ұйымдарға біріктіру кіреді.

Қазіргі қоғам өміріндегі діннің рөлі: -Ол әлемнің діни бейнесін жасайды және ондағы адамның орнын түсінуге көмектеседі -Адамдардың шектеулерін, тәуелділігін, әлсіздігін толтырады -Адамдардың ойларын, ұмтылыстарын, олардың іс-әрекеттерін белгілі бір жолмен ұйымдастырады -Қоғам мәдениетін - жазу, кітап басу, өнерді дамытуға ықпал етеді, сондай-ақ жинақталған мұраны ұрпақтан ұрпаққа беруді жүзеге асырады -Қоғамды немесе кейбір үлкен әлеуметтік топтарды біріктіреді -Кейбір қоғамдық тәртіпті заңдастырады

Діннің алғашқы формалары:

Тотемизм (ағылш. totem, бұл Солтүстік камерада. үндістер сөзбе-сөз "оның тегі")-мифтік ата-бабасы және қорғаушысы ретінде жануарға немесе өсімдікке қандай да бір тұқымға, тайпаға табыну.

Фетишизм (порт. feitico-пұт, Тұмар, талисман) - діни ғибадат, оның мәні оқиғалардың барысына әсер ете алатын және қажетті нәтижеге қол жеткізе алатын жеке заттарға (тұмарлар, фигуралар және т.б.) сиқырлы күшке жатады.

Анимизм (лат. anima-жан, рух) - рух пен жанға немесе табиғаттың жалпы руханиятына деген сенімнің көрінісі

Дін өзінің кең таралуы мен маңызына қарай әлемдік және ұлттық дін болып бөлінеді.Дүние жүзі халқы ұстанатын әлемдік 3 дін бар:

Ислам діні

Ислам діні - 610 жылы Арабия түбегінде пайда болды.Ислам дінін ұстанушылар 2 тармаққа бөлінеді:СуниттерШииттерИранда,Оңтүстік Ирак пен Солтүстік Йеменде шииттер,басқа мұсылман елдерде ислам дінінің суннит тармағы басым таралған.Мұсылмандар үшін қасиетті жер болып-Сауд Арабиясындағы Мекке (Мұхаммед (с.ғ.с) пайғамбардың туған жері),Медине(Мұхаммед (с.ғ.с) пайғамбардың жерленген жері)саналады. Мұсылмандар негізінен Азияда шоғырланған,бірақ соңғы уақыттарда мұсылмандардың саны Африка және Еуропа елдерінде біршама көбейді.

Христиан діні

Христиан діні 2 мың жыл бұрын қазіргі Израиль жерінде пайда болған.Христиан діннің 3 тармағы бар:католик;протестант;православие;Христиан дінінің ұстанушыларының жартысынан көбі - католиктер.Католиктер Еуропаның оңтүстігінде,Орталық және Оңтүстік Америкада, Филиппинде көп таралған.Католик шіркеулерінің басшысы-рим папасы.Дүние жүзі католиктерінің жиналатын жері-Ватикан.

Буддизм

Буддизм әлемдік діндердің ең ежелгісі. Буддизмнің негізін қалаған б.з.б VI ғ. Үндістанда тұрған принц Сидхартха Гаутама. Буддизм таралған аймақтар:Қытай, Жапония,Корея,Шри-Ланка,Тибет,Тайланд,Моңғолия,Бутан,Вьетнам,Камбоджа,Лаос,Мьянма. Буддизм дінінің қауымдастықтары Оңтүстік және Оңтүстік Шығыс Азияның елдерінде бар.

Пайдаланылған әдебиеттер

Негізгі әдебиеттер:

• Нұрышева Г.Ж. Философия. –Алматы: Інжу-маржан, 2013.

2. Петрова В.Ф., Хасанов М.Ш. Философия. – Алматы: Эверо, 2014.

3. Бертран Р. История западной философии. – М.: Издатель Litres, 2018. – 1195 с.

4. Джонстон Д. Философияның қысқаша тарихы. Сократтан Дерридаға дейін / Ғылыми ред. Нурышева Г.Ж. – Астана, 2018.– 216 б.

5. Кенни Э.Батыс философиясының жаңа тарихы. 1-том: Антика философиясы / Науч. редактор Молдабеков Ж. Ж. – Астана, 2018. – 408 б.

6. Кенни Э. Батыс философиясының жаңа тарихы. 2-том: Орта ғасырфилософиясы / Науч. Редактор Оспанов С. – Астана, 2018. – 400 б.

Қосымша әдебиеттер:1. Барлыбаева Г.Г. Эволюция этических идей в казахской философии. – Алматы: К-ИЦ ИФП КН МОН РК, 2011. 2. Зотов А.Ф. Современная Западная философия.– М.: Высшая школа, 2012.

Назарларыңызға рахмет!

жүктеу/скачать 4,45 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: