Жоспар: Басқару психологиясының дамуының бірінші кезеңі: Ф. Тейлор,А. Файоль теориялары; Басқару психологиясының дамуының екінші кезеңі: М. Вебердің мінсіз бюрократия теориясы; Басқару психологиясының дамуының үшініші кезеңі
Қазақстан Республикасы Ғылым және жоғары білім министрлігі
Академик Е.А. Бөкетов атындағы Қарағанды университеті
Қарағанды 2023
Басқару психологиясының даму тарихы
Жоспар:
Басқару психологиясының дамуының бірінші кезеңі: Ф.Тейлор,А.Файоль теориялары;
Басқару психологиясының дамуының екінші кезеңі: М.Вебердің мінсіз бюрократия теориясы;
Басқару психологиясының дамуының үшініші кезеңі: адам факторының рөлі-Э.Мейо теориясы;
Фредерик Уинслоу Тэйлор (1856-1915) Басқару мәселелерін ғылыми тұрғыдан қарастырудың маңызын ашқан алғашқы мамандардың бірі - Фредерик Уинслоу Тэйлор (1856-1915) (американ инженері, басқару теориясының негізін салушы) болды.
Ол ғылыми басқару мектебін (1885-1920 жж.) құрды.
Оның басты еңбектері – «Фабриканы басқару» (1903), «Ғылыми менеджмент принциптері» (1911), «Конгресстердің арнайы комиссия алдында көрсету» (1912). Филадельфиядағы оның зиратының басына
«Ғылыми басқарудың атасы»деп жазылған.
Басқару психологиясының дамуының бірінші кезеңі өндірістің ғылыми негіздерін анықтау;
еңбек үдерісінің анықталған операцияларының негізінде атқарушыларды оқыту және жаттықтыру;
қабілеттеріне сәйкес атқарушыларды дұрыс іріктеу;
әкімшілік пен атқарушылардың арасындағы тығыз ынтымақтастық.
Фредерик Тэйлор өндіріс сапасын арттыру үшін төрт негізгі ұстанымды ұсынды:
1.Еңбек үдерісін жеке операцияларға бөлу, олардың әрқайсысын, бүкіл жұмыс күнін хронометраждау арқылы еңбек үдерісіндегі жұмысшылардың қозғалыстарын зерттеу.
2. Бүкіл жұмыс уақытын қатаң регламенттеу арқылы еңбек әрекетін тиімді жүзеге асыру
3. әкімшілік ғылыми белгіленген нышандардың көмегімен (күш, ептілік, ұғымталдық т.б.) жұмысшыларды мұқият іріктейді.
4. Оларды жаттықтырады, оқытады, өзінің негізгі міндеттері деп есептеп, дамытады.
5. Еңбек ақы төлеу – нақты орындалған жұмысты бағалау қажет
