Жоспар: Кіріспе Негізгі бөлім Өлшем және өлшемдер туралы ғылым Өлшеулер теориясының постулаттары Сандық ақпаратты алу және қолдану сұлбасы Қорытынды Пайдаланылған әдебиеттер тізімі Кіріспе
Өлшеулер теориясының постулаттары
жүктеу/скачать 190,53 Kb.
|
| 2 Өлшеулер теориясының постулаттары
Басқа ғылым сияқты өлшеулер теориясы да (метрология) өзінің бастапқы аксиомаларын сипаттайтын негізді қалаушы постулаттар қатары негізінде құралады. Өлшеулер теориясының бірінші постулаты А постулаты болып табылады: зерттеу объектісінің қабылданған үлгі аясында анықталған физикалық шамасы және оның нақты мәні бар. Егер тетік цилиндр болса (модель – цилиндр), онда ол диаметрге ие, оны өлшеу қажет. Егер де тетікті цилиндрлік деп есептемесек, мысалы, оның қимасы эллипсті құрса, онда оның диаметрін өлшеу мәнсіз, себебі өлшенген мән тетік туралы пайдалы ақпарат бермейді. Солай, сәйкесінше жаңа үлгі аясында диаметр жоқ. Өлшеу шамасы тек қабылданған үлгі аясында бар, яғни үлгі объектке сәйкес танылғанша мағыналы болып қалады. Себебі, түрлі зерттеу мақсатында берілген объектке әр түрлі үлгілер қойылуы мүмкін, сонда А постулатынан келесі А1 салдар шығады: берілген өлшеу объектісінің физикалық шамасы үшін көптеген өлшенетін шамалар (олардың шын мәндеріне сәйкес) бар. Өлшеулер теориясының бірінші постулатынан өлшеу объектісінің өлшенетін қасиетіне оның үлгісінің кейбір параметрі сәйкес келуі тиіс. Берілген үлгі өлшеуге берілген уақыт аралығында осы параметрді өзгеріссіз деп есептеуге мүмкіндік беру қажет. Кері жағдайда өлшеулер жүргізілмеуі мүмкін. Көрсетілген жағдай В постулатымен сипатталады: өлшенетін шаманың нақты мәні тұрақты. Үлгінің тұрақты параметрін ерекшелеп, сәйкес шаманы өлшеуге көшуге болады. Айнымалы физикалық шама үшін тұрақты параметрді таңдау немесе ерекшелеу және оны өлшеу қажет. Жалпы жағдайда мұндай тұрақты параметр қандай да бір функционалдың көмегімен енгізіледі. Функционалдар көмегімен енгізілетін белгілер уақытымен айнымалының тұрақты параметрінің мысалы орташа тегістелген және орташа квадратталған мәндер болып табылады. Берілген аспект В1 салдарымен сипатталады: айнымалы физикалық шаманы өлшеу үшін оның тұрақты параметрін – өлшенетін шаманы анықтау қажет. Объекттің математикалық үлгісін тұрғызған кезде сол немесе басқа қасиеттерін жүзеге асыру қажет болады. Үлгі ешқашан өлшеу объектісінің барлық қасиеттерін сипаттай алмайды. Ол өлшеу есебін шешу үшін мағыналы мәннің біреуіне жақын анықтылық дәрежесімен айқындалады. Үлгі өлшеу алдында объект туралы априорлы ақпарат негізінде және өлшеу мақсатын ескере отырып құрылады. Өлшенетін шама қабылданған үлгі параметрі сияқты анықталады, ал оның абсолютті анық өлшеу нәтижесінде алуға мүмкін мәні берілген өлшеу шамасының айқын мәні ретінде алынады. Бұл бәрібір болатын өлшеу объектісінің үлгісін құру кезінде қабылданған шынайылық, бастапқы деп аталатын шынайы объект пен үлгі параметрлері арасындағы бәрібір болатын сәйкессіздікті көрсетеді. «Бастапқы сәйкессіздік» түсінігің түбегейлі сипаттамасы С постулатымен орнатылады: объекттің зерттелетін қасиетіне (өлшенетін шаманың бастапқы сәйкессіздігі) өлшеу шамасының сәйкессіздігі бар. Бастапқы сәйкессіздік өлшенетін физикалық шаманы анықтауды орнату кезінде қолжетімді өлшеу дәлдігін түбегейлі шектейді. жүктеу/скачать 190,53 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|