К. Юнгтің архетип туралы пайымдары Орындаған: Амангелдиева Аида Тексерген: Дәулетова Анаргүл



Дата16.10.2022
өлшемі1,11 Mb.
#43430

Sit Dolor Amet


К.Юнгтің архетип туралы пайымдары
Орындаған:Амангелдиева Аида
Тексерген: Дәулетова Анаргүл
Архетип дегеніміз – адам сана­сында сақталып ке­ле жатқан бас­тапқы образ. Философиялық сөз­­дікте: грекше «арғы, бастапқы об­раз» деген ма­ғынаны береді. Кейін­гі антикалық фило­софияда «бей­не, идея» деп түсіндіреді.
Юнг, Карл Густав
Юнг архетиптерді жеке топтарға ұйымдастырды; осылайша бейсаналықты тұлғалау үрдісі бар екенін байқады.

Ең терең ішкі архетип - бұл мен

Юнгтің «Мен туралы» идеяларынан: Юнг теориясындағы ең маңызды архетип. Мен - бұл барлық басқа элементтер айналасында ұйымдастырылған тұлғаның өзегі.

Жан дүниесінің барлық қырларының бірігуіне қол жеткізілгенде адам бірлік, келісім мен тұтастықты сезінеді. Сонымен, Юнг түсінігінде өзін-өзі дамыту адам өмірінің басты мақсаты болып табылады.
АРХЕТИП
Құдай;
Анима, Анимус;
Тұлға;
Көлеңке;
Өздігінен;
Шалфей;
1. Анима/Анимус- Еркек тұлғасының бейсаналық әйелдік жағы / Әйел тұлғасының бейсаналық еркектік жағы
2. Тұлға- Маска. Қоғамның күтулерінен және ерте оқытудан туындайтын жеке тұлғаның әлеуметтік рөлі.
3. Көлеңке- жеке адамның санада табанды түрде бекітетініне бейсаналық қарама-қайшылық.
4. Өздігінен- Мандала. Тұтастық пен келісімнің көрінісі, тұлғаның реттеуші орталығы.
5. Шалфей- Пайғамбар. Өмірлік даналық пен кемелдіктің тұлғалануы.
6. Құдай- Күн көзі. Сыртқы әлемге бағытталған психикалық шындықтың түпкілікті жүзеге асырылуы.
Тұлғаны қалыптастыратын ең маңызды, орталық архетип. Бұл сана мен бейсананы біріктіретін тұлғаның өзегі. Өздігінен- бұл адамның үйлесімді, жетілген «мені».
Адам өзінің индивидуалдылығының барлық аспектілерін біріктірмейінше, өзін толық қабылдамайынша, үйлесімді дамыған, теңдестірілген тұлғаға айналмайынша Мен архетипі жүзеге асырылмайды. Бұған жету өте қиын және тек ересек жаста ғана мүмкін.
ӨЗДІГІНЕН
Тұлға
бұл адамның басқа адамдардың алдында киетін, қоғамның талаптарын орындайтын және сонымен бірге өзінің әсер қалдыруға немесе жасыруға тырысатын әлеуметтік рөлдердің, «маскалар» - жиынтығы. нағыз «Мен».
Көлеңке- Персонаға қарама-қарсы, бұл жабайылық пен хаосты бейнелейтін тұлғаның «қараңғы жағы». Азғын, инстинктивті, хайуандық, агрессивті, құмарлық, сексуалдық, репрессияға ұшырағанның бәрі Көлеңке.
Бірақ Көлеңке тұлғаның біржақты жағымсыз жағы емес, сонымен бірге өміршеңдік пен шығармашылықтың қайнар көзі. Көлеңкенің тілектері мен импульстары жеке әл-ауқат пен бақытқа жету үшін жеке адамның қажеттіліктерін қанағаттандыруға бағытталған.
«Анима» және «Анимус» латын тілінен аударғанда – « жан« (әйелдік және еркектік). Анима- ер адамның бейсаналық жағдайындағы әйелдің архетипі, жау- әйелдегі ер адамның архетипі. Әрбір еркекте Әйелдің ішкі бейнесі, оның бейсаналық әйел қыры, оның әйелдік жаны, әрбір әйелде оның болмысының бір бөлігі болып табылатын Ер бар.
Психологиялық андрогиния деп атауға болатын адам жанының мұндай ерекшелігі адам тұлғаның үйлесімді дамуы үшін қоғамда әйелдік деп саналатын қасиеттерді (сезімталдық, қамқорлық және т. әйел, еркектік деп саналатындар

Юнгтің түсінігінше, архетип – қиял елесінің белсенділігі мен ойсыз және долбармен жасалынған образдың алғашқы схемасы. Соған сәйкес архетиптер миф пен наным-сенімде, әдебиет және өнер шығармаларында, түс пен долбар фантазияда көрініс табады екен. Оның дәлелдеуінше, архетип образдың өзі емес, образдың схемасы, солардың психологиялық көрінісі, сол қалпындағы мүмкіндігі. Юнг архетиптің алғашқы жалаң көрінісінде образ жасалынбайтынын білдіреді, яғни, архетиптің алғашқы көрінісі ататиптің алғашқы схемасы, үлгісі, формасы.

Юнгтің түсінігінше, архетип – қиял елесінің белсенділігі мен ойсыз және долбармен жасалынған образдың алғашқы схемасы. Соған сәйкес архетиптер миф пен наным-сенімде, әдебиет және өнер шығармаларында, түс пен долбар фантазияда көрініс табады екен. Оның дәлелдеуінше, архетип образдың өзі емес, образдың схемасы, солардың психологиялық көрінісі, сол қалпындағы мүмкіндігі. Юнг архетиптің алғашқы жалаң көрінісінде образ жасалынбайтынын білдіреді, яғни, архетиптің алғашқы көрінісі ататиптің алғашқы схемасы, үлгісі, формасы.

НАЗАР САЛЫП ТЫҢДАҒАНДАРЫҢЫЗҒА АЛҒЫС БІЛДІРЕМІЗ!



Достарыңызбен бөлісу:




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет