Мәдениетті зерттеудің семиотикалық әдісі
жүктеу/скачать 7,28 Mb.
|
|
Мәдениетті зерттеудің семиотикалық әдісі СЕМИОТИКА (ГР SEMEION - БЕЛГІ, ТАНБА) (СЕМИОЛОГИЯ— ТАҢБАЛЫҚ БЕЛГІЛЕР ЖҮЙЕСІ ТУРАЛЫ ҒЫЛЫМ, АДАМЗАТ ҚОҒАМЫНА ҚЫЗМЕТ ЕТЕТІН САЛАЛАРДАҒЫ (ТІЛ МӘДЕНИЕТ, САЛТ ДӘСТҮР, КИНО Т.Б.), ТАБИҒАТТАҒЫ (ЖАНУАРЛАР ДҮНИЕСІНДЕГІ КОММУНИКАЦИЯ) НЕМЕСЕ АДАМНЫҢ ӨЗ ҚЫЗМЕТ-ҚАБІЛЕТІНДЕГІ (ЗАТТАРДЫ КӨРУ, ЕСТУ АРҚЫЛЫ ҚАБЫЛДАУ, ЛОГИКАЛЫҚ ПАЙЫМДАУ) АҚПАРАТТЫҢ САҚТАЛУЫ МЕН ҚАБЫЛДАНУЫНА ҚАТЫСТЫ ӘР ТҮРЛІ ТАҢБАЛЫҚ ЖҮЙЕЛЕРДІҢ ҚҰРЫЛЫМЫ МЕН ҚЫЗМЕТІНІҢ ЖАЛПЫ МӘСЕЛЕЛЕРІН ЗЕРТТЕЙТІН ҒЫЛЫМИ ПӘН. "ТАҢБАЛАР ЖАЙЫНДАҒЫ ҒЫЛЫМ" РЕТІНДЕ СЕМИОТИКАНЫҢ АЛҒАШҚЫ НЕГІЗГІ ҰСТАНЫМДАРЫ ТАБИҒИ ТІЛДІ БАЙКАУҒА БАЙЛАНЫСТЫ Ч. С. ПРИС ПЕН Ф. ДЕ СОССЮРДІҢ ЕҢБЕКТЕРІНДЕ АЙТЫЛҒАН. "СЕМИОТИКА" ТЕРМИНІ АЛҒАШКЫ КЕЗДЕ ФОРМАЛДЫ ЛОГИКА-МАТЕМАТИКА САЛАСЫ ҮШІН ҚОЛДАНЫЛҒАН, АЛ ОНЫҢ ЗАТТЫҚ-МАЗМҰНДЫҚ ЖАҒЫ ЕУРОПА ДӘСТҮРІ БОЙЫНША СЕМАСИОЛОГИЯ ДЕП АТАЛҒАН, КЕЙІН БҰЛ ЕКІ ТЕРМИН СИНОНИМ РЕТІНДЕ ҚОЛДАНЫЛАТЫН БОЛДЫ. СЕМИОТИКАНЫҢ КӨЛЕМДІ ОБЪЕКТІЛЕРІНІҢ ІШІНДЕ НЕҒҰРЛЫМ ОРТАҚ СИПАТ ТІЛ МЕН КӨРКЕМ ӘДЕБИЕТТІҢ АРАСЫНДА АЙҚЫН БАЙКАЛАДЫ. СОЛ СЕБЕПТІ ТІЛ МЕН ӘДЕБИЕТ СЕМИОТИКАСЫ ГУМАНИТАРЛЫҚ СЕМИОТИКА СЫНЫҢ ӨЗЕГІ БОЛЫП ТАБЫЛАДЫ. СЕМИОТИКАНЫҢ ТАҒЫ БІР САЛАСЫ ФОРМАЛДЫ ЛОГИКА- МАТЕМАТИКА ДЕП АТАЛАДЫ. СЕМИОТИКА СЕМИОТИКА— ТАҢБАЛЫҚ БЕЛГІЛЕР ЖҮЙЕСІ ТУРАЛЫ ҒЫЛЫМ, АДАМЗАТ ҚОҒАМЫНА ҚЫЗМЕТ ЕТЕТІН САЛАЛАРДАҒЫ (ТІЛ, МӘДЕНИЕТ, САЛТ – ДӘСТҮР , КИНО Т.Б.), ТАБИҒАТТАҒЫ (ЖАНУАРЛАР ДҮНИЕСІНДЕГІ КОММУНИКАЦИЯ) НЕМЕСЕ АДАМНЫҢ ӨЗ ҚЫЗМЕТ-ҚАБІЛЕТІНДЕГІ (ЗАТТАРДЫ КӨРУ, ЕСТУ АРҚЫЛЫ ҚАБЫЛДАУ, ЛОГИКАЛЫҚ ПАЙЫМДАУ) АҚПАРАТТЫҢ САҚТАЛУЫ МЕН ҚАБЫЛДАНУЫНА ҚАТЫСТЫ ӘР ТҮРЛІ ТАҢБАЛЫҚ ЖҮЙЕЛЕРДІҢ ҚҰРЫЛЫМЫ МЕН ҚЫЗМЕТІНІҢ ЖАЛПЫ МӘСЕЛЕЛЕРІН ЗЕРТТЕЙТІН ҒЫЛЫМ Семиотика топтары БІРІНШІ ТОП ТАҢБАЛЫҚ – ИКОНЫ. БҰЛ ТАҢБА МЕН ТАҢБАЛЫҚ ОБЪЕКТ АРАҚАТЫНАСЫ. МЫСАЛЫ: «ПОРТРЕТ» НАҚТЫ АДАМДЫ БЕЙНЕЛЕУ. ЕКІНШІСІ ТАҢБАЛЫҚ – ИНДЕКСЫ. КЕҢІСТІК ПЕН УАҚЫТ АРАЛЫҒЫНДАҒЫ ТАҢБА МЕН БЕЛГІЛЕНЕТІН ОБЪЕКТ. ОҒАН МЫСАЛ КЕЛТІРЕР БОЛСАҚ: «ТҮТІН» ОТТЫҢ БЕЛГІСІ, «ЖОЛ КӨРСЕТКІШТЕР». ҮШІНШІ ТОП ТАҢБАЛЫҚ – СИМВОЛ. ТАҢБА МЕН ОБЪЕКТІҢ АРАСЫНДАҒЫ КОНВЕНЦИОНАЛДЫ КЕЛІСІМ. БҰЛ ТАҢБАЛЫҚ – СИМВОЛҒА КЕЛІСІМ, САЛТ – ДӘСТҮР НЕМЕСЕ ЖАЙ ҒАНА КЕЗДЕЙСОҚТЫҚ ЖАТАДЫ. Мәдениет семиотикасы МӘДЕНИЕТ СЕМИОТИКАСЫ ТУРАЛЫ СӨЗ ҚОЗҒАҒАНДА БІЗ МӘДЕНИЕТТІҢ ТАҢБАЛЫҚ СИПАТЫН , МӘНІ МЕН АҚПАРАТ БЕРУШІ ЖҮЙЕСІН АЙТАМЫЗ . БІР МӘДЕНИЕТТІ ТҮСІНУ ДЕГЕНІМІЗ - ОНЫҢ СЕМИОТИКАСЫН ТҮСІНУ , ОНЫҢ ТАҢБАЛЫҚ СИПАТТАГЫ ҚҰПИЯЛАРЫН АШЫП ОҚУ. СЕМИОТИКА НАҚТЫ ТАРИХИ ЖАЙТТАРДАН БӨЛЕК ТАҢБАЛАРДЫ ЗЕРТТЕМЕЙДІ . СЕМИОТИКА ҚОРЫТЫНДЫЛАУШЫ ЖҮЙЕ . СЕМИОТИКА ЖӘНЕ СЕМАНТИКАНЫ ЗЕРТТЕУ ӘР КЕЗЕҢДЕРДЕ Ч. ПИРС, Ч. МОРРИС, Э. КАССИРЕР, К. ЛАНГЕР, М. ФУКО, Б. РАССЕЛ, Р. БАРТ, В. ТЭРНЕР, К. ЛЕВИ - СТРОСС, А.Ф. ЛОСЕВ , СИЯҚТЫ Т.Б. ҒАЛЫМДАРДЫҢ ЕҢБЕКТЕРІНДЕ ҚАМТЫЛАДЫ . МӘДЕНИЕТТІҢ РӘМІЗДІК ФУНКЦИЯЛАРЫН ЗЕРТТЕУ - БІРҚАТАР ҒАЛЫМДАРДЫҢ: ЭТНОЛОГИЯ , МӘДЕНИЕТТАНУ , ФИЛОСОФИЯ , ЛИНГВИСТИКА , АРХЕОЛОГИЯ ЖӘНЕ ТАҒЫ БАСҚАЛАРЫНЫҢ ДА ӨЗЕКТІ ТАҚЫРЫПТАРЫ БОЛЫП ТАБЫЛАДЫ . Мәдениет рәміздерімен айналысты: М.А. Бахтин В.Я. Пропп П.А. Флоренский РӘМІЗ ХАЛЫҚТЫҢ ДҮНИЕТАНЫМЫН ТҰРАҚТАНДЫРАТЫН ЖӘНЕ ОНЫҢ БАРЛЫҚ ӘРЕКЕТТЕРІНЕ НЕГІЗДЕМЕ БЕРЕТІН , МӘДЕНИЕТ ФИЛОСОФИЯСЫНЫҢ ЭСТЕТИКАЛЫҚ МҰРАТТАРЫН ҚАЛЫПТАСТЫРАТЫН РУХАНИ ІЗДЕНІС АЙМАҒЫ . ҰЛТТЫҚ ОЙЛАУДЫҢ НЕГІЗГІ ҰҒЫМДАРЫНЫҢ БІРІ - РӘМІЗДЕР ДЕП АЙТУҒА БОЛАДЫ . Біріншіден , ұлттық ойлау жүйесіндегі рәмiз категорияларында , табиғат пен социумның өзара байланысын анықтайтын , дәстүрлі түсініктер негізінде көшпелі өмір салтынан байқалатын , адамдардың ғасырлар бойы жинаған тәжірибесі мен дүниетанымы жатыр . Екіншіден , дәстүрлі түсінік адамдардың іс - әрекетінің бастапқы формасына , ойлау әдісі мен стиліне , жалпы рухани дүниесіне әсер етіп , дүниені түсінудің алгоритмін қалыптастырады . Назарларыңызға рақмет! жүктеу/скачать 7,28 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|