Оқулық "Білім беруді дамытудың федералды институты"
124 5.8.2.Қосылған ерітінділердің кристалдану температурасы
жүктеу/скачать 9,08 Mb. Pdf көрінісі
|
| 2
124 5.8.2.Қосылған ерітінділердің кристалдану температурасы. Криоскопия Ерітінді таза сҧйықтыққа қарағанда толығымен бір температурада қата қоймайды. Ерітіндінің кристалдары қандай да бір белгіленген температурада шыға бастайды, содан соң температураның шамамен тӛмендеуінде оның мӛлшері артады, ақырында, бҥкіл ерітінді қатпайынша (ерітіндінің кристалдануы кезінде алғашқысында тк қана қатты ерітінді бӛлініп шығатын жағдайды, қарастырамыз). Кристалдану басталған температура деп, ерітіндінің кристалдары аталған ерітіндінің қҧрамымен тепе-теңдік жағдайда болатын температураны айтамыз (Кристалдану басталған кездегі температураны сондай-ақ ерітіндінің қатаю температурасы деп те атайды). Ерітіндінің кристалдары ерітіндідегі тепе-теңдікте болады, егер еріткіштің кристалдардан жоғары және жоғары ерітіндідегі қаныққан бу қысымының мәндерімен бірдей болса, яғни OC сызығы (5.4 суретін қараңыз) берілген концентрациядағы бу қысымының сызығын кесіп ӛтеді. Бҧл жағдайға жауап беретін температура, тӛмен болуы керек, таза ерітіндінің кристалдану температурасына қарағанда. 5.4 суретінде таза ерітіндінің кристалдану температурасына О, нҥктесі жауап береді, ал әртҥрлі концентрациядағы ерітінділердің кристалдану басталған температураларына — D және E нҥктелері. Таза ерітіндінің кристалдану температурасы T 3 0 мен Т з ерітіндісінің арасындағы температураларының айырмашылығын қатудың тӛмендеу температурасы деп атайды: ∆Т з = T 3 0 - Т з . Шексіз қосылған ерітінділерді қарастыра отырып, оларға сәйкес келетін шексіз аз бӛліктер деп қарастырамыз OD, DD', OE, EE' сызықтары OC, DM және EN (5.4 суретін қараңыз) тҥзусызықты. DOD' және EOE' ҧқсас ҥшбҧрыштарынан, қату температурасының тӛмендеуі бу қысымының тӛмендеуіне пропорционал екені шығады және, сондықтан қатудың температурасының тӛмендеуі ерітіндідегі ерітілген заттектердің концентрациясына пропорционал болады ∆Т з = К кр т, мҧндағы т — ерітіндінің моляльді концентрациясы. К кр пропорционалдық коэффициентін криоскопиялық тұрақты деп атайды (kryos грек сӛзінен шыққан — суық). Криоскопиялық тҧрақты ерітіндінің ғана қасиетіне байланысты болады. Шексіз қосылған ерітінділер ҥшін, келсідей кӛрсетуге болады мҧндағы T 0 — ерітіндінің кристалдану температурасы; ∆Н пл1 — ерітіндіні балқыту жылуы; М 1 — ерітіндінің молярлық ҥлесі. 2 125 Кристаллизация температурасын ӛлшеуге негізделген ерітінділердің қасиеттерін зерттеу әдістемесі криоскопия деп аталады. жүктеу/скачать 9,08 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|