Пән: Балаларды табиғатпен таныстыру және оқыту әдістемесі Тапсырма Эссе жазу тақырыбы: «Адамның табиғатсыз күні жоқ, табиғаттың оны айтар тілі жоқ»

1. 
   Эссе жазу.
   

Бізді қоршаған орта: жан-жануарлар мен өсімдіктер, Жер мен Ай, Күн мен алыстағы жұлдыздар - осылардың барлығы да табиғат деген ауқымды ұғымды білдіреді. Атамыз қазақ қашанда адам мен табиғат ұғымы егіз деп санаған, себебі адам да табиғаттың ажырамас бір бөлігі. Сондықтан халқымызда «Жер-Ана» деген егіз үғым қалыптаскан. Жерді өз Анасындай, Анасын Күндей қастерлеу – бағзы заманнан бергі ата салтымыз. «Жер шоқтығы - Көкшетау», «Жер жаннаты - Жетісу» деп, бабаларымыз туған жерге, табиғатқа деген ыстық махаббатын білдірген. Сондықтан осындай баға жетпес байлық табиғатты аялау - біздің міндетіміз.

Біздің әрбір басқан қадамымыз, әрбір істеген ісіміз табиғатқа байланысты болғандықтан, оның біздің өмірімізде ерекше орын алуы сөзсіз. Бірақ, адамзаттың кейбір істері табиғатқа кері әсер етуде. Оның кері әсері біздің денсаулығымызға да зиян келтіреді. Табиғатты қорғау- табиғатты аялау әр адамның міндеті. Үлкен- кіші әрдайым оны таза ұстап, құрмет тұту қажет. Оның бізге қаншалықты қажет екені баршамызға мәлім.

Талай ақын жыршы ағаларымыз табиғатты өлең жырларына арқау етіп, жырлап өткен. Солардың біреуімен өз ойымды тәмамдағым келеді:

Табиғатта сезім де, құлақ та бар,

Ренжітсең қайғырып жылап та алар.

Аяласаң жаныңа шуақ тамар,

Қажығанда бойыңа қуат тамар. - демек, менің құрметті құрдастарым, табиғатты аялайық! Қолымыздан келгенше келер ұрпаққа табиғаттың әсемдігін сақтап қалайық!

1. 
   Көшеде және әсіресе демалыс кезінде (қаладан тыс жерде) қоқыс тастамаңыз.
   
2. 
   Терезелерден және өтетін машиналардың терезелерінен қоқысқа тастамаңыз.
   
3. 
   Қаланың сыртында, автокөліктерде автокөлік шаңын тастамаңыз (жанармай құю станцияларында арнайы контейнерлерді қолданыңыз).
   
4. 
   Тазалаңыз және сізбен бірге пикникті алып тастаңыз.
   
5. 
   Майлар мен басқа заттардың құйылуына жол бермеңіз.
   
6. 
   Әрқашан техникалық қызмет көрсетуден өтіп, автокөліктің пайдаланылған газдарында, әсіресе карбюраторға шығарылған CO деңгейін реттеңіз.
   
7. 
   Люминесценттік шамдарды қоқыс контейнерлеріндегі сынаптың құрамымен бірге тастамаңыз.
   
8. 
   Батареяларды, аккумуляторларды және басқа батареяларды қоқыс жәшігіне тастамаңыз.
   
9. 
   Азаматтық қорғаныс және төтенше жағдайлардың курстарына азаматтардың қауіпсіздіктің негіздері үйретіледі.
   
10. 
    Қолданылған сағызды кез келген жерде тастамаңыз.
    
11. 
    Пойыздарда ұзақ жүру кезінде қоқыс шығармайды.
    
12. 
    Теңіз круиздері мен теңіз өткелдері кезінде қоқысты теңізге тастамаңыз.
    
13. 
    Желдеткіштің ағынды суларын порттарда және теңізде, сондай-ақ рейдтерде ағызбаңыз.
    
14. 
    «Тегістелген» заттарды төгіп тастамаңыз; балласт және «билге»; теңіздегі су бортында, порттардың су аймағында.
    
15. 
    Майлы щеткалар мақұлданған түрде жойылуы керек.
    
16. 
    Тежегіш сұйықтық, жәндіктер репелленті (масалардың) сияқты кәрізге қауіпті сұйықтықтарды құймаңыз.
    
17. 
    Егер сынап қоршаған ортаға аспаптар мен термометрлерден кірсе, жергілікті билік органдарына азаматтық қорғаныс және төтенше жағдайлар туралы хабарлап, жинау және залалсыздандыру бойынша барлық шараларды қабылдайды.
    
18. 
    Бұрын қолданылған мотор майы және пайдаланылған май сүзгілері белгілі бір тәртіппен жойылған қызмет станцияларында автокөлікті күнделікті күтіп ұстау.
    
19. 
    Вагондардың шығатын жүйелерінің тығыздығын қадағалау үшін сенсорлардың жұмысы оларды уақытында ауыстырып, ауыстыру керек катализаторларды ауыстырады.
    
20. 
    Жас ұрпаққа сыртқы ортада өзін қалай ұстау керектігін үйрету және олардың мысалында мұқият болу керек.
    
21. 
    Қаланың көгалдандыруына қатысыңыз.
    
22. 
    Жасыл екпелерді қорғау, олардың қоршауларын, қоршауларды жақсы жағдайда ұстау.
    
23. 
    Алаңдар мен саябақтарда тиін, көгершін сияқты аңдарды аулауға болмайды ...
    
24. 
    Жануарларды, экожүйенің бір бөлігі болып табылатын құстарды.
    
25. 
    Сирек сенбілікке қатысу үшін қалалық қызметтерге қала аумағын тәртіпке келтіруге көмектесу.
    
26. 
    Сіздің қалаңызды машинаңызды жууға болмайды және бұл үшін автокөлікті қолданыңыз.
    
27. 
    Өте кір машинада қозғалмаңыз.
    
28. 
    Ауылдық жерде тыңайтқыштар мен басқа да химиялық заттарды пайдаланбаңыз, өйткені олар жер асты суларына түседі.
    
29. 
    Қалалық көлікті электр көлігі мен газ жабдығына ауыстырыңыз.
    
30. 
    Бұрын пайдаланбаңыз, батыста пайдаланбаңыз, автобустар, қозғалтқышы дизель отынымен асқақтап ысталған.
    
31. 
    Жаңа троллейбустың филиалдары, жаңа трамвай жолдары, жаңа метро сызығы.
    
32. 
    Үйде жалпыға қолжетімділік желісінен таза ауыз суды үнемдеңіз.
    
33. 
    Үйлердегі жылуды үнемдеңіз, жылу және энергия үнемдейтін технологияларды қолданыңыз.
    
34. 
    Қозғалыс сенсорларын кіре берісте және кірісте орнатыңыз.
    
35. 
    Ыстық шамдарды қолданбаңыз.
    
36. 
    Табиғаттың табиғи фонын бұзатын, экожүйені бұзатын браконьерлікпен айналыспаңыз.
    
37. 
    Көмірқышқыл газының шығарындыларын ұлғайту саласындағы азон қабатын азайту саласындағы әлемдік жаңалықтар.
    
38. 
    Азон қабатын бұзатын заттар жоқ аэрозольді қолданыңыз.
    
39. 
    Тротуарлар мен тротуарларды емдеу үшін қауіпсіз реагенттерді қолданыңыз.
    
40. 
    Табиғаттың біздің үйіміз екенін әрқашан есте сақтаңыз және сонда бәріміз өмір сүреміз!