Пәні: Әлеуметтану
жүктеу/скачать 87,84 Kb.
|
|
ҚОЖА АХМЕТ ЯССАУИ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ-ТҮРІК УНИВЕРСИТЕТІ Пәні: Әлеуметтану Тақырыбы: Денсаулық және медицина
1. Гендер, әлеуметтік топ, жыныс, этнос, жас секілді денсаулық пен аурудың әлеуметтік сипаттамаларын бағалау маңыздылығын түсіндіріңіз. 2. Дәрігерлер мен медбикелердің әлеуметтік жағдайы мен әлеуметтік мәртебесін талқылаңыз 1. Гендер - әр жынысқа тән мәдениетпен байланысты көзқарас, мінез-құлық және рөлдер жүйесі. Гендер - әлеуметтік құрылым, қоғамның құрамына енеді . Жұмыс орны күндізгі күтімді қамтамасыз етпеген жағдайда гендер әлеуметтік құрылымға айналады. Маңыздысы, гендерлік рөлдер мен көзқарастардағы өзгерістер бір жағдайда - егер гендердің әлеуметтік қүрылымында қатарласқан өзгерістер болса ғана қоғамның өзгеруіне алып келеді. Сондай-ақ әлеуметтік құрылым өзгерсе, гендерлік рөлдер мен көзқарастар да өзгереді. Орта есеппен АҚШ-та әйелдер ер азаматтарға қарағанда бес жыл ұзақ өмір сүреді. Алайда әйелдер ұзағырақ өмір сүргенмен, денсаулығына байланысты, ерлерге қарағанда жиі шағым айтады. Оларды артрит, астма, диабет, катаракта және т.б. аурулар көбірек . Мұндай айырмашылық әйел адамдар ерлерге қарағанда, мүгедектікке жиі ұшырап, қартаю кезінде өздерін жайсыз сезінетінін білдіреді. Қарттар үйіне түсетін жасы егде тартқан және көп ауруға шалдыққан әйелдердің саны ерлерге қарағанда басым. «Әйелдер қартая бастағанша, ер адамдар ерте қайтыс болады» деген сөзді қалай түсіндіруге болады? Бұл сұрақтың жауабын биология мен қоғамнан іздеу қажет. Әйел заты өзінің ерекше гормондарына байланысты табиғатынан ер адамға қарағанда төзімдірек. Әйел адамның қажетті деңгейде азығы болып, қамқорлықты сезсе, ұзақ өмір сүру мүмкіндігі ер адамнан әлдеқайда жоғары. Жыныс - әйел мен ер адамдардың арасындагы биологиялық ерекшеліктердің сипаты. Сонымен қатар биология жыныстың белгілі екі түрі бар десе, мәдениет түрлі де шексіз гендерлік рөлдер туралы айтады. Жынысына қарай әрбір адам әлеуметтік таптағы позициясына қарамастан, мейлі ол афроамерикалық немесе ақ нәсілді, қытай немесе байырғы америкалық болсын, ерекше сымбатты. Ал гендер, ол - басқа мәселе. Жыныс пен гендер
Әлеуметтік топ — жеке тұлғалардың ортақ, ынтымақты, үйлескен іс-әрекетті жүзеге асырудағы қажеттіліктерін қамтамасыз ететін адамдар бірлестігінің, өзара әрекетінің негізгі түрі,бірігу дәрежесі әрқилы бірлестіктердің құрамын белгілейін өте кең ұғым. Жалпы, әлеуметтік топ ұғымы мүдделердің, құндылықтар мен жүріс-тұрыс нормаларының ортақтығы мен айырмашылықтарына орай халықтың жіктелуін бейнелейді.Әлеуметтiк топ санына қарай үлкен және кіші; әрекет етудің ұйымдасуы мен реттелуіне қарай ресми және бейресми болып бөлінеді. 2. Әлеуметтік позиция – бұл жеке тұлғаның, яғни адамның осы жеке тұлға иеленетін мамандығының беделімен, оның жалпы мінез-құлық белгілерімен және табысымен анықталатын әлеуметтік жағдайы. Және, әрине, бұл адамның айналасындағы адамдар. Осындай мәртебелі мамандықтардың бірі – медицина қызметкері, яғни дәрігер немесе медбике мамандығы. Дәрігерлер мен медбикелер өте ақылды адамдар болып саналады, өйткені. Өз мамандығы бойынша жұмыс істеуге қоғам тарапынан оң көзқарасты қосатын ұзақ және қиын білім арқылы ғана рұқсат етіледі. Әртүрлі елдерде, әрине, медицина қызметкерлеріне деген көзқарас әртүрлі. Сонымен, Ресейде олар мардымсыз ақша алады, ал АҚШ сияқты елдерде ол жоғары төленеді. Денсаулық сақтау саласында өзекті мәселе көп. Кадр тапшылығы, дәрігерлердің әлеуметтік жағдайын жақсарту, материалдық-техникалық жарақтандыру сынды түйткілдер уақыт өте шешіледі деп ойлаймын. Меніңше, ең басты мәселенің бірі – салада жастарға үлгі болатын, оларды бастап жүре алатын білімді де білікті тұлғалар шоғырын қалыптастыру. Қазір «дәрігерлердің санаты емес, сертификаты маңызды» деген желеумен санаттар алынып тасталды. Бұл дұрыс емес. Санат ақ желеңділерді алға талпындыратын, ізденісті арттыратын жайттың бірі емес пе. Тағы бір мысалды қағазбастылыққа қатысты айтқым келеді. Толған есеп, түрлі құжаттар толтыру дәрігерлерді шаршатып жіберді. Соған орай біраз әріптесіміз өздерінің ем-дом кабинеттерін ашуда, жеке клиникалардың шақыртуын қабылдауда. Сөйтіп, мемлекеттік емдеу мекемелерінен мықты мамандар кетіп жатыр. Мәселен, Батыс Қазақстан облыстық ауруханасына осыдан бес-алты жыл бұрын еліміздің басқа өңірлерінің, Ресейдің тұрғындары келіп осында емделетін. Қазір олай емес. Себебі білімді де білікті мамандар азайды. Қорытындылай келе, біз айта аламыз, әрине, әртүрлі мамандық өкілдерінің өзіндік әлеуметтік мәртебесі бар, өз кезегінде, дәрігерлердің деңгейі өте жоғары, бірақ ол бәрібір адамның жан дүниесі мен ішкі құрамдастығына байланысты. Біз тек осыған сүйеніп қана қоймай, осыны есте ұстауымыз керек. жүктеу/скачать 87,84 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|