Стероидтар табиғатта кең тараған органикалық қосылыстар, олардың құрылысының негізі циклді көмірсутек-циклопентанпергидрофенантрен болып табылады.
Стероидтардың құрамында Х=-OH, -OR және басқа да органикалық заттар кездеседі.
Стероидтар — химия табиғаты жағынан изоприноидтарға жататын органикалық қосылыстар классының стероид микроағзаларында, өсімдіктерде және жануарларда гормондар, немесе тағыда басқа биологиялық реттеуші заттар түрінде кездеседі
Стероидтар холестерин Жүрек гликозидтері Гормондар, т.б. Холестерин Холестерин- бір атомды, қанықпаған циклді спирт, құрамында 27 көміртегі атомы бар. Адам организмінде холестериннің 1/3 бөлімі бос күйәнде болса, 2/3 эфир күйінде кездеседі. Барлығы 150 г жуық холестерин болса, организмде, оның 10% қанда, 90 % мембранада болады. Холестерин басқа да майлар тобына жататын заттар сияқты тканьдерге, қан ағысымен липопротеидтердің құрамына жеткізіледі. Адам организмінде холестерин мөлшері 130-250 мг % дейін болады, ол адамынң жасына байланысты.
Холестериннің организмге түсуі Экзогендік холестерин Ет, икра, май, жұмырқаның сары уызы Эндогендік холестерин Бауыр, аздап теріде, ішекте Стероидтардың функционалдық топтары Гидроксильді Карбоксильді Карбонильді
Маңызды өсімдікті пигменттер — каротин және ликопин тератерпен болып табылады.Политерпен үшін мысал— натуральді латекстен алынған каучук және оның туындысы - резина.
Өсімдіктің эфир майлары моно-, сескви- и дитерпендер мен олардың туындыларынан тұрады:
альфа-Пинен — скипидардың басты компоненті(қарағай майы)
бета-Пинен және дельта-3-Карен — кейбір эфир майларының құрамына кіреді,
Лимонен — цитрусты эфир майларының компоненті
Қолданылуы және медициналық маңызы
Холестериннің артуы не жетіспеуінен туындайтын аурулар: атеросклероз, өтке тас байлану, т.б.
Стероидты құрылымды гормональды дәрiлiк заттар. Аналық жыныс безi гормондарының дәрi-дәрмектерi және олардың антагонистерi.
Эстроген және гестагенның физиологиялық маңызы және химиялық құрылымы.
Энтеральды және парентеральды қолдануға арналған дәрi-дәрмектер. Ұзақ әсерлi гестагендер (оксипрогестерон капронат).
Iшке қабылдауға арналған эстрогендi және гестагендi дәрi-дәрмектердiң ұрыққа қарсы дәрi-дәрмектер түрiнде қолдануы. (бисекурин, овидон, континуин, постинор).
Эстроген және гестагенның емдiк қолдануы.
Антиэстрогендi және антигестагендi дәрi-дәрмектер (тамоксифен, кломифен РИ-486).
Бүйрекүстi қыртысының гормондарының дәрi-дәрмектерi.
Iрiңдi-некротикалық процестер кезiнде қолданатын ферменттiк дәрi-дәрмектер.
Асқорыту процесiн жақсартатын ферменттi дәрi-дәрмектер(пепсин, панкреатин, панзинорм, фестал).
Қолданылған әдебиеттер: 1.“Биоорганикалық химия” Ә.Қ.Патсаев,Т.С.Сейтімбетов,С.А.Шитыбаев,Қ.Н Дәуренбеков.
2. Глинка Н.Л. “Общая химия”. М. «Химия» 1987.
3. Ленский А.С. “Введение в бионеорганическую химию» М. ВШ .1989.
4. Равич-Щербо М.И. Новиков В.В. «Физическая и коллоидная химия», М. ВШ. 1975.
5. А.Ж.Сейтембетова, С.С.Лиходий “Биологиялық химия”Алматы.Білім.1994.
6. К.С.Сағатов “Биологиялық химия” Алматы 1998.
7. Интернет желісі. “kazreferat”, “Zhastar.kz” сайттары