Тотығу - тотықсыздану процесі ең кеңінен тараған және теориямен практикада маңызды роль атқаратын реакция болып табылады. Тірі ағзаларда жүретін зат алмасу, шіру, ашу, фотосинтез процестері тығыз байланысты. Тотығу - тотықсыздану процесі табиғаттағы заттар айналымын жүзеге асырады. Отынның жануы, металдар коррозиясы, металдар құймаларын дайындау және электролиз процестерінде жүзеге асырады.
Тотығу – тотықсыздану реакциялары
4
Олардың көмегімен сілті, қышқыл және бағалы өнімдер алынады. Тотығу - тотықсыздану реакциялары әрекеттесуші химиялық заттарда гальвани және отын элементтерінде пайда болатын электр энергиясын тудырады. Адамзат баласы тотығу – тотықсыздану реакциясының мәнін толық түсіне алмаса да, оны кеңінен пайдаланды.
Химиялық реакцияларда әрекеттесуші заттардың құрамына кіретін атомдардың тотығу дәрежесінің өзгеруі.
Тотығу - тотықсыздану реакциялары (ТТР)
Жай заттардың құрамына кіретін элемент атомының тотығу дәрежесі нөльге тең.
Сутектің тотығу дәрежесі гидридтерден басқа қосылыстарды +1 тең.
Оттектің тотығу дәрежесі пероксидтер мен фтор қосылыстарынан басқа қосылыстарында -2 тең.
Қосылыстың құрамындағы барлық атомдардың тотығу дәрежесінің қосындысының жиынтығы нөльге тең.
Иондағы атомдардың тотығу дәрежесінің жиынтық қосындысы ион зарядына тең болады.
Mgº, Cl2º, O2º
+1 +1 -1
HCl, H2O, NaH
-2 -1 +2
H2O, Н2О2, OF2
+1 +6 -2
H2SO4
2(+1)+6+4(-2)=0
+6 -2
SO4
6+4(-2)=-2
Реакция теңдеуіндегі барлық элементтердің тотығу дәрежесінің мәнін жазу. Элемент атомының тотығу дәрежесі өзгеріске ұшырауын анықтаймыз.
+2 -2 +1 -1 +2 -1 +1 -2
PbO + 2HCl → PbCl2 + H2O
Тотығу дәрежесі өзгерімесе => реакция тотығу - тотықсыздану реакциясы болмайды
