Сабақтың мақсаты: Білімділік: Оптика бөлімін меңгерту. Тәрбиелік
жүктеу/скачать 436,39 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Дамытушылық
|
Сабақтың тақырыбы: Оптика Сабақтың мақсаты: Білімділік: Оптика бөлімін меңгерту. Тәрбиелік: Оқушыны сабақ барысында ұйымшылдыққа, жеке жұмыс жасауға, бір-бірін тыңдай білуге үйрету, шапшаңдыққа тәрбиелеу. Дамытушылық: Оқушының ойын дамыту, есте сақтау қабілетін қалыптастыру, сөздік қорын молайту, ой қорытып, нақты шешім жасауға үйрету.
Оптика - жарық электромагниттік толқындарының пайда болуымен, таралуымен және затпен әсерлесуімен байланысты құбылыстар мен заңдылықтарды зерттейтін физиканың тарауы. Конспект
Геометриялық оптика - жарық энергияларының мөлдір ортада таралу заң-дылықтарын қарастыратын оптиканың бөлімі. Жарық сәулесі - бойымен жарықтың электромагниттік толқындары таралатын сызық
Біртекті ортада жарық түзусызықты таралады. Жарық толқындары бір-бірімен кездескенде қиылысқаннан соң бір-біріне байланыссыз таралады. Жарықтың түзусызықты таралуы көлеңке мен жартылай көлеңкенің пайда болуын түсіндіреді. Көлеңке дегеніміз – мөлдір емес дененің артындағы кеңістіктің жарық энергиясы түспейтін аумағы. Жарықтың түзусызықты таралуы оның жылдамдығын анықтауға мүмкіндік берді. 1607 жылы Италия физигі Г. Галилей бірінші болып жарық жылдамдығын анықтады с=3·108 м/с. Конспект Жарықтың шағылуы деп екі ортаның шекарасына бағытталған жарық сәулесінің таралу бағытының өзгеру құбылысын айтады. Бұл жағдайда жарық сәулесі шыққан ортасына қайта оралады.
Жарық айнадағы кескін. Жазық айна деп тегіс өңделген және шағылдыратын қабатпен жабылған, қисықтық радиусы шексіздікке ұмтылатын жазық бетті айтады.
Шағылдыратын беттері қисық болып келетін айналарды қисық айналар дейді. Конспект
Жарықтың сыну құбылысы деп бірінші ортадан екінші ортаға өткенде жарық сәулелерінің таралу бағытының өзгеруін айтады. Әртүрлі ортада жарықтың таралу жылдамдығы әртүрлі болғандықтан жарықтың сыну құбылысы байқалады.
Салыстырмалы сыну көрсеткіші (n2,1) - берілген екі ортаның сипаттамасы болатын физикалық шама. Жарық жылдамдығының бір ортадан екінші ортаға өткенде неше есе өзгеретінін көрсетеді Сынудың абсолют көрсеткіші - берілген ортаның вакууммен салыстырғандағы сыну көрсеткіші с - вакуумдағы жарық жылдамдығы Жарықтың оптикалық тығыз ортадан оптикалық тығыздығы аз ортаға өтуін қарастырсақ, сәуленің түсу бұрышы сыну бұрышынан кіші болады. Түсу бұрышы өскен сайын сыну бұрышы артады. Белгілі бір мезетте αшек түсу бұрышына сәйкес сыну бұрышы 900-қа тең болады Яғни жарық сәулесі екі ортаның шекарасы бойымен кетеді. Мұндай құбылыс толық ішкі шағылу деп аталады.
Егер жарық (n1=n) белгілі бір ортадан ауаға өтсе, n2=1 онда
Жарық вакуумнен абсолют сыну көрсеткіші n=2 болатын мөлдір ортаға өткенде толқын ұзындығы Конспект Линза - екі сфералық беттермен шектелген мөлдір дене. Жұқа линза қалыңдығы қисықтық радиусымен салыстырғанда өте аз линза.
Бас оптикалық ось (О1, О2) ‒ линзаның сфералық беттерінің центрлері арқылы өтетін түзу. Қосымша оптикалық остер ‒ линзаның оптикалық центрі арқылы өтетін кезкелген түзу. Оптикалық центр (О) ‒ бас оптикалық осьпен линзаның қиылысу нүктесі. Фокус (F) ‒ линзаның бас оптикалық осіне параллель түскен сәулелердің сынғаннан кейін бас остің бойында жиналған нүктесі (жинағыш линза). Жалған фокус (F´) ‒ линзаның бас оптикалық осіне параллель түскен сәулелердің сынғаннан кейінгі сәулелерінің созындыларының қиылысу нүктесі (шашыратқыш линза). Линзадан кескін салу Оптикалық центр арқылы өтетін сәуле сынбайды (бағытын өзгертпей линзадан өтеді). Бас оптикалық оске параллель түскен сәуле сынғаннан кейін фокус арқылы өтеді (сынғаннан кейін сәулелердің созындылары жалған фокус арқылы өтеді). Фокус арқылы түскен сәуле, бас оптикалық оске параллель өтеді.
Шашыратқыш линза нәрсенің кез-келген орналасуында кішірейген, жалған, тура кескін береді. Неғұрлым нәрсе линзаға жақынырақ болса, соғұрлым кескіні үлкенірек болады.
Шын кескін ‒ сынған сәулелер бір нүктеде қиылысқанда пайда болады (экранда). Жалған кескін ‒ сынған сәулелер қиылыспай, олардың созындылары қиылысқан нүктеде алынады (экранда алу мүмкін емес). Жарық жолының қайтымдылығы: дене мен оның кескінінің орнын ауыстыруға болады. Жұқа линзаның формуласы Ұқсас үшбұрыштар қасиетінен:
Линзаның оптикалық күші Сызықтық үлкейту Конспект
Толқындық оптика - жарық толқындарын ‒ электромагниттік толқындардың дербес түрі есебінде қарастыратын оптиканың бөлімі. Жарық толқындарына электромагниттік толқындардың барлық қасиеттері тән. Конспект Жарық дисперсиясы - ортадағы жарықтың таралу жылдамдығы толқын ұзындығына тәуелді (сыну көрсеткіші).
жүктеу/скачать 436,39 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||