Дисперсия - ақ жарықтың спектрге жіктелуінің себепкері.
Ақ жарық - күрделі.
Спектрлі жарық - монохроматты (белгілі λ толқын ұзындығы бар).
Дисперсия теориясы
Вакуумде дисперсия байқалмайды.
Ақ жарықтың жіктелуі
және синтезделуі
|
Монохраматты жарықтар: қарапайым жарық (призмада жіктелмейді)
|
Жарықтың интерференциясы - кеңістіктің әртүрлі нүктесінде когерентті екі немесе бірнеше толқындардың қабаттасуының нәтижесінде орныққан жарық толқындарының күшеюі мен әлсіреуінің суреттемесінің пайда болуы.
Когерентті толқындар - бірдей жиілікті, фаза айырымы тұрақты толқындар (табиғатта когерентті толқындар көздері жоқ). Жарық шоғын екіге болу арқылы немесе лазердің көмегімен когерентті жарық көздерін алуға болады.
Интерференциялық максимум
шарты
|
Интерференциялық минимум
шарты
|
n=0, 1, 2... n=0, 1, 2...
Δr – толқындардың кездескенше жүрген жол айырымы
Ньютон сақинасы
|
Жұқа қабықшадағы
интерференция
|
Франель айнасы
|
Қабаттасқан екі толқынныңфаза айырымы немесе
Табиғи жарық ‒ поляризацияланбаған жарық. Толқынның таралу бағытына перпендикуляр барлық бағытта электр өрісі кернеулігінің және магнит индукциясының тербелісі болады. Жарық ‒ көлденең толқын.
Поляризаторлар (турмалин, герапатит, поляроидтар) және векторлары тербелістерінен тұратын жарық толқындарын бір жазықтықта өткізу қасиеті бар.
Дифракция - өлшемі толқын ұзындығымен шамалас бөгетті жарықтың орағытып өтуі.
Байқалу шарттары
- бөгеттің өлшемі толқын ұзындығымен шамалас болу керек ;
- бөгет пен бақылау аралығы бөгет өлшемінен әлдеқайда үлкен болу керек.
Дифракция нәтижесінде әр нүктеден шыққан когерентті толқындардың қабаттасуынанинтерференция байқалады
Дифракциялық тор - мөлдір емес аралықтармен бөлінген тар саңылаулардың жиыны
|
d ‒ дифракциялық тордың периоды
|
|
А нүктесінде интерференциялық максимумның байқалу шарты
мұндағы k=0, 1, 2... (максимум реті)
|
Конспект
жылулық(қыздыру шамы)
люминесценттік
- электро... (газ разряды)
- катодо... (электро-сәулелік түтікше экраны)
- хими... (химиялық реакция)
- фото... (күндізгі жарық шамы)
Спектроскоп
|
Әр түрлі ұзындықтағы толқындарды
жіктейтін және (дисперсия құбылысына негізделген) анық шығару спектірін беретін құралы.
|
а) Үздіксіз (қатты қыздырылған қатты және сұйық дене, плазма береді)
|
|
ә) Сызықтық (қатты қызған атомдық күйдегі газдар)
|
|
б) Жолақ (молекулалық күйдегі қызған газдар)
|
|
Спектрлік анализ - заттың химиялық құрамын оның спектрі бойынша анықтау (күшті сезімталдығы, аз уақыт аралығында жүргізіледі, жаңа элементтерді анықтайды, жұлдыздар спектрін зерттеуде қолданылады).
Достарыңызбен бөлісу: |