Сабақтың мақсаты: Білімділік: Оптика бөлімін меңгерту. Тәрбиелік



бет2/2
Дата12.04.2022
өлшемі436,39 Kb.
#30698
түріСабақ
1   2
Дисперсия - ақ жарықтың спектрге жіктелуінің себепкері.

Ақ жарық - күрделі.

Спектрлі жарық - монохроматты (белгілі λ  толқын ұзындығы бар).

  Дисперсия теориясы

 









 Вакуумде дисперсия байқалмайды.

 Ақ жарықтың жіктелуі

және синтезделуі





Монохраматты жарықтар: қарапайым жарық (призмада жіктелмейді)

 Жарықтың интерференциясы -  кеңістіктің әртүрлі нүктесінде когерентті екі немесе бірнеше толқындардың қабаттасуының нәтижесінде орныққан жарық толқындарының күшеюі мен әлсіреуінің суреттемесінің пайда болуы.

 Когерентті толқындар  -  бірдей жиілікті, фаза айырымы тұрақты толқындар (табиғатта когерентті толқындар көздері жоқ). Жарық шоғын екіге болу арқылы немесе лазердің көмегімен когерентті жарық көздерін алуға болады.



 Интерференциялық максимум

шарты 




Интерференциялық минимум

шарты




 n=0, 1, 2...  n=0, 1, 2...

Δr – толқындардың кездескенше жүрген жол айырымы



 Ньютон сақинасы 

  

Жұқа қабықшадағы

интерференция



 

  

Франель айнасы

 

  

 Қабаттасқан екі толқынныңфаза айырымы  немесе 

 

Табиғи жарық ‒ поляризацияланбаған жарық. Толқынның таралу бағытына перпендикуляр барлық бағытта  электр өрісі кернеулігінің және  магнит индукциясының тербелісі болады. Жарық ‒ көлденең толқын.



 Поляризаторлар (турмалин, герапатит, поляроидтар)  және  векторлары тербелістерінен тұратын жарық толқындарын бір жазықтықта өткізу қасиеті бар.

 




Лазерполяризацияланған жарық шығарады

 Дифракция  -  өлшемі толқын ұзындығымен шамалас бөгетті жарықтың орағытып өтуі.

Байқалу шарттары

 

- бөгеттің өлшемі толқын ұзындығымен шамалас болу керек ;



- бөгет пен бақылау аралығы бөгет өлшемінен әлдеқайда үлкен болу керек.

 

Дифракция нәтижесінде әр нүктеден шыққан когерентті толқындардың қабаттасуынанинтерференция байқалады



 Дифракциялық тор -  мөлдір емес аралықтармен бөлінген тар саңылаулардың жиыны

 




d ‒ дифракциялық тордың периоды



 



А нүктесінде интерференциялық максимумның байқалу шарты  

мұндағы k=0, 1, 2... (максимум реті)



 


 

Ақ жарықтың дифракциялық

  көрінісі





k = 0 → орталық максимум

k=1 → 1 ретті максимум

k=2 → 2 ретті максимум

т.с.с.


 Конспект

 жылулық(қыздыру шамы)

   люминесценттік

  - электро... (газ разряды)

                                    - катодо... (электро-сәулелік түтікше экраны)

  - хими... (химиялық реакция)



            - фото... (күндізгі жарық шамы)

 Спектроскоп



Әр түрлі ұзындықтағы толқындарды

жіктейтін және (дисперсия құбылысына негізделген) анық шығару спектірін беретін құралы.



 

а) Үздіксіз (қатты қыздырылған қатты және сұйық дене, плазма береді)



ә) Сызықтық (қатты қызған атомдық күйдегі газдар)



б) Жолақ (молекулалық күйдегі қызған газдар)



 

Жұтылу спектрі



Жолақ спектрдің фонында қара сызық

Берілген заттың атомдары өздері шығаратын жарық толқынындай толқынды жұтады.

 


 

Спектрлік анализ - заттың химиялық құрамын оның спектрі бойынша анықтау (күшті сезімталдығы, аз уақыт аралығында жүргізіледі, жаңа элементтерді анықтайды, жұлдыздар спектрін зерттеуде қолданылады).

Достарыңызбен бөлісу:
1   2




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет