Трапеция Сабақтың тақырыбы: Сабақтың мақсаты: Білімділік: Трапецияға анықтама беру. Оның элементтері, түрлерімен таныстыру.Трапеция тақырыбы бойынша берілген есептерді шығарып дағдылану.
Тәрбиелік:Білімге құштарлық ойындар негізінде оқушының жалпы интеллектуалды ой-өрісін дамыту. Адамгершілікке, отан сүйгіштікке тәрбиелеу.
Дамытушылық: Оқушылардың белсенділігін, зейінін, ойлау қабілетін дамыту, өздігінен жұмыс жасау, іздену, шығармашылық қабілеттерін дамыту.
Сабақтың барысы: I.Ұйымдастыру кезеңі II.Үй жұмысын тексеру III.Жаңа тақырып түсіндіру IV.Сергіту сәті V.Бекіту есептерін шығару(топтық жұмыс) VI.Қорытындылау.Бағалау VII.Үйге тапсырма Екі қабырғасы ғана параллель болатын дөңес төртбұрышты трапеция деп атайды. Параллель қабырғалары табандары, параллель емес қабырғалары бүйір қабырғалары деп аталады. Жаңа сабақ 1.Трапецияның орта сызығы оның табандарына параллель және сол табандардың қосындысының жартысына тең болады.
2.Егер трапеция тең бүйірлі болса онда оның диагональдары және табанындағы бұрыштары тең болады.
3.Егер трапеция тең бүйірлі болса, онда оған сырттай шеңбер сызуға болады.
4.(3-ке кері.) Егер трапецияға сырттай шеңбер сызуға болатын болса, онда ол тең бүйірлі
Трапецияның қасиеттері Трапецияның ауданы h
h
Трапецияның ауданы оның табандарының қосындысының жартысымен биіктігінің көбейтіндісіне тең. Трапецияның ауданын есептейтін формула:
Трапецияның биіктігі мен диоганалі Трапецияның төбесінен табанына түсірілген перпендикуляр оның биіктігідеп аталады.
Қарсы жатқан төбелерін қосатын кесінді трапецияның диоганалі деп аталады.
А
В
С
Д
К
А
В
С
Д
а
b
a
b
h
h
sin
=
=
Трапецияның орта сызығы Бүйір қабырғаларының орталарын қосатын кесіндіні трапецияның орта сызығы деп атайды. Екі табанының қосындысының жартысына тең. а
b
m
Трапецияның түрлері Теңбүйірлі
Тікбұрышты
Теңбүйірлі трапеция Бүйір қабырғалары тең болса, тең бүйірлі трапеция деп аталады.
Қасиеттері:
Теңбүйірлі трапецияның табандарының бұрыштары тең.
2. Теңбүйірлі трапецияның диагональдары тең.
АС=BD
A
B
C
D
Теңбүйірлі трапеция үшін =
==
Тікбұрышты трапеция Бір бұрышы тік болып келетін трапецияны тікбұрышты трапеция деп аталады.
Сергіту сәті «Сантики, Фантики, Лимпопо».Барлығы шеңбер бойымен тұрып, бір баланы таңдайды да бөлменің сыртына шығарады. Шеңбердегі балалардың ішінен бір баланы жүргізуші етіп сайлайды, ол шеңбердегі балаларға қозғалыстарды көрсетіп тұрады. Барлық ойыншылар жүргізушінің артынан көрсеткен қимылдарды қайталау керек. Қимылдарды қайталаған кезде жүргізушіге қарамай, білтіртпей жасау керек. Шеңбердегі балалар шапалақ ұрып, «САНТИКИ, ФАНТИКИ, ЛИМПОПО» деп айтып ойынды бастайды. Бөлме сыртында тұрған бала ойыншылардың дауыстарын естіп, бөлмеге кіреді де шеңбердің ортасына тұрып, кім жүргізуші екенін табу керек. Егер жүргізушіні тапса, жүргізуші есіктің сыртына шығады. Ойын сол ретімен жалғасып отырады.
Топтық жұмыс 1топ 2топ 1.АВСД трапеция берілген.ВС табаны 8см, орта сызығы 20см. Трапецияның АД табанын табу керек.
2. АВСД трапеция берілген. АВ және СД бүйір қабырғалары 10 дм. АД табаны 23дм, ал ВС табаны 11дм тең.В бұрышынан АД табанына биіктік түсіріледі. ВТ биіктікті табу керек.
1. АВСД трапеция берілген. Кіші табаны 5см, ал үлкен табаны 9см. Биіктігі 1,5см. Трапецияның ауданын табу керек.
2. АВСД трапеция берілген. АВ және СД қабырғалары 16см, ВС табаны 22см, ал АД табаны 38см тең. Биіктігін табу керек.
1топ.1-есеп 1топ.2-есеп 2топ.2-есеп Үйге тапсырма Кітаппен жұмыс № 261, 262, 263, 264
