Сүйінбай Аронұлы айтыстары
жүктеу/скачать 390,95 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Сүйінбай айтыстары ХІХ ғасыр ақындарының айтыстары ішінде бір төбе жоғары тұрады
- Сүйінбай мен Қаңтарбай ақынның айтысы
- Сүйiнбай мен Қатаған айтысы
- Пайдаланылған әдебиеттер
Сүйінбай Аронұлы айтыстарыҚазақстан Республикасы Білім және Ғылым министрлігі Абай атындағы Қазақ Ұлттық Педагогикалық Университеті Филология институты Академик С.Қирабаев атындағы қазақ тілі мен әдебиеті кафедрасы Орындағандар: Әкімбек Лашын 313 топ Сүйінбай айтыстары ХІХ ғасыр ақындарының айтыстары ішінде бір төбе жоғары тұрадыАқынның сүйеніші қалың ел және Өтеген,Сұраншы,Сыпатай сияқты ел азаматтары Айтыста екі ақын жарысқа түспейді Бір-бірінен жыр өнерін асыру мақсат қойылмайды Сүйінбай айтыстарының ішінде өзінің мәнділігімен ерекше көзге түсетіні оның Тезек төремен дидарласуы Қоғамдық екі тап өкілі егеседі Сүйінбай мен Қаңтарбай ақынның айтысыҚаңтарбайдың Сүйінбайды кедейсің деп кемітпек болуы Сүйінбай өз елін бай,күшті етіп көрсетуге тырысуы Дәстүрлі айтыс әдісі Қорықпаймын Дулаттан Сұраншы өлмей,Қарашұбар жігітке қаза келмейМың кісіңе бір кісім болар,Дулат,Шуылдап Сұраншыны жерге көмбей Сүйiнбай мен Қатаған айтысыӘдебиет туындыларының табиғатын авторлық тұлғаның даралана көрiнуi айқындайды Екi ақын да өзiндiк шығармашылық поэтикалық бейнелерiн таныта жырлайды Ақындық тұлғаның өзiндiк «Мен» тұрғысында көрiнуi ХVIII–ХIХ ғасырлардағы ақын-жыраулар шығармаларында белсендi түрде көрiнген қолданыс Ақындардың өздерiнiң шығармашылық тұлғаларын жанды тiршiлiк иелерiне баламалай бейнелеуi де әсерлi, нанымды. Халық әдебиетiнiң дәстүрлi қолданыстары ақынның өзiндiк ажарлауымен салыстырмалы бейнелiлікпен өрнектелген Сүйiнбай мен Қатаған айтысы – қырғыз-қазақ халықтарының кең-байтақ даланы мекендейтiн географиялық кеңiстiгiн танытатын шығармаЗерттеушi С.Негимов «Ақындар, негiзiнен поэзия тiлiнiң қайнар көзi фольклор тiлiнен пайдаланады» Импровизация – ақындық дарын шабытынан ойлау процесi арқылы туындайтын шығармашылық құбылыс Сес көрсету – ақындық дәстүрдегi ежелгi тәсiлдердiң бiрi Бұл айтыс – Сүйiнбайдың бүкiл Қазақ Елiн тұтастай қамтып жырлаған нағыз ұлт ақыны екендiгiн дәлелдеген шығарма. Сүйiнбай қазақ даласын мекендейтiн барлық ататектiк-әулеттiк жүйенiң әрқайсысына тән ерлiк, елдiк қасиеттердi саралай, нақты тарихи дерекпен поэтикалық ажарлау тiлiмен жырлады, ұлттық тұтастықты «қарға тамырлы қазақ» қалпымен құрайтын тарихи, табиғи ерекшелiктi мадақтайды Айтыста қырғыздың Ыстықкөл жайлауы, Алатау өңiрi, қазақтың барлық өлкесi, Жетiсу, Сыр бойы, Сарыарқа, Едiл, Жайық өзендерi мен Орал тауы төңiрегi және сол мекендердегi қазақтың ататектiк жүйесiндегi барлық әулеттер толық қамтылады Пайдаланылған әдебиеттер:Х.Сүйінішәлиев “Қазақ әдебиетінің қалыптасу кезеңдері” Қ.Жұмалиев «XVIII-XIX ғасырдағы қазақ әдебиеті» Ж.Тілепов «Тарих және әдебиет» Х.Сүйіншәлиев «XIX ғасырдағы әдебиет» жүктеу/скачать 390,95 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|