Тақырыбы: Атмосфера Дайындаған: Алпиева К. Б. Топ: Пимно-105 Тексерген: Әбіл А. С. Ақтөбе 2022 Жоспары: Атмосфераның құрамы мен құрлысы. Атмосфераның жылынуы. Атмосфералық қысым Ауа массалары мен фронттар
Ауа массалары мен фронттар. Циклондар мен антициклондар
жүктеу/скачать 41,73 Kb.
|
| 3.Ауа массалары мен фронттар. Циклондар мен антициклондар.
Ауа массалары. Горизонталь бағытта бірнеше мың километрге және вертикаль бағытта бірнеше километрге таралған ауаның салыстырмалы біртекті массасын ауа массалары деп атайды. Ауа массалары ауа біршама біртекті (континеттің, Мұхиттың бөлігі) беттің үстінде ұзақ болғанда қалыптасады. Алайда осы жағдайда да ауа массасы барлық бөліктерінде бірдей қасиетке ие бола алмайды. Тұрақты трансформация бір ауа массасының шегінде ауаның қасиетіне айырмашылық енгізеді. Сондай –ақ ауа массасының қозғалысын бір бағыттағы бірыңғай дененің қозғалысы ретінде түсінуге болмайды. Ауа массасындағы бөлшектердің бағыты мен жылдамдығы айтарлықтай түрлі және үнемі өзгеріп отырады, бір ауа массасының өзінде түрлі биіктікте қозғалыс көбінесе қарама – қарсы бағытта болады. Жылы және суық ауа массалары (ТВ мен ХВ) болады. Неғұрлым жыл беттен анағұрлым суық бетке қарай орын ауыстыратын ауа массаларын жылы ауа массасы деп атайды. Сол ауа массасы, керісінше неғұрлым суық беттен анағұрлым жылы бетке қарай орын ауыстырады. Жылы ауа массасы төселме беттен салқындайды, мұндағы вертикаль температуралық градиент азаяды, инверсия жиі байқалады. Әдетте мұндай ауа массасы орнықты. Суық бетке көтеріліп келе жатқан жылы ауа массасында ылғалдық көп болған кезде адвективтік тұмандар пайда болады, үздіксіз басқан тұманның үстінде көбінесе қатпарлы бұлттар орналасады, бұлардан сіркіреген жауын – шашындар жауады, инверсия қабатының үстінде бұлт жоғалып кетеді. Неғұрлым жылы бетке келетін суық ауа массасы одан қызады да, вертикаль температуралық градиент артады және ауа массасы әдетте тұрақсыз болады. Термиялық конвекция пайда болады, конвективтік бұлттар түзіледі де, нөсер жаңбырлар жауады.Кейбір аймақтарда бар градиентінің бағыты тұрақсыз әрі шамасы аз болғандықтан ауа массаларының қозғалысы баяулайды және бұл бірінен – бірінің елеулі айырмашылығы бар ауа массаларының қалыптасуы үшін қолайлы жағдайлар жасайды. Ауа массаларының қалыптасуының төрт зональдық ошағы ерекшеленеді: төменгі қысымды экваторлық облыс; жоғары қысымды субтропиктік облыс; жазда депрессиялармен алмасатын қоңыржай ендіктердегі континеттер үстіндегі қысқы максимумдар; жоғары қысымды полярлық облыстар (арктикалық және антарктикалық). Сәйкес түрде географиялық типтер деп аталатын ауа массаларын төрт типке бөледі: экваторлық ЭВ, тропиктік ТВ, қоңыржай (полярлық) УВ (ПВ) және арктикалық (антарктикалық) АВ. Ауа массаларының аталған типтері, температурасы, ылғалдылығымен, тозаңдық дәрежесімен ажыратылады. Төрт типтің әрқайсысы ең алдымен ылғалдылығы бойынша ажыратылатын подтиптерге: теңіздік (мАВ, мУВ, мТВ, мЭВ) және континеттік подтипке (кАВ, кУВ, кПВ, кЭВ) бөлінеді. Арктикалық (антарктикалық) ауа қоңыржай ендік (поляр) ауасынан айырмашылығы, орта есеппен алғанда, температурасы өте төмен, абсолюттік ылғалдылығы мен тозаңдылығы аз тропиктік ауаның керісінге, қоңыржай ауаға қарағанда температурасы анағұрлым жоғары. Оның континеттік подтипі құрғақтығымен және тозаңдығымен, теңіздік подтипі мол ылғалдылығымен сипатталады. Экваторлық ауа массасы ылғалды және жылы, бірақ оның температурасы жылу буланып кететін болғандықтан, тропикалық ауаның температурасынын біраз төмен болады. Экваторлық ауаның теңіздік және континенттік болып бөлінуі білінбейді, өйткені экваторлық аймақтағы материктер үстінде булану өте жоғары дәрежеде. Ауа массаларының барлық бөліктеріндегі қасиеттері бірдей болмағандықтан олардың типтерінің стандартты сипаттаулары бола алмайды. Атмосфералық айналым (циркуляция) жер бетінің үстіндегі жеңіл токтарлардың жалпы планеталық жүйесіне жатады. Ол сауда желлерін, муссондарды, циклондарда және антициклондарда ауа қозғалысын және басқа да барлық заттарды қамтуы мүмкін. Атмосфералық циркуляция желдің режимі мен жылдамдығын, белгілі бір аймақта жылу режимі мен ылғалдылықты түсіндіреді. Ол негізгі климат қалыптастырушы алғышарт болып саналады, мысалы, жылу энергиясын және суды бір кеңістіктен екіншісіне қалай ауысады. Атмосфералық циркуляцияның жай-күйі — атмосферадағы күн энергиясын жұту, мысалы, жердің беті. Барлық ауыр салмақты ағымдар, біздің ғаламшарымыз басқаша жылынып жатқанына ризамыз, ал кейбір жерлерде ол әлдеқайда суық болады. Жылытудың заңсыздығы атмосфералық қысымның Жер бетінен асып кетуіне әкеліп соғады және әрбір жеңіл ағынның болуы атмосфералық қысымның таралуына байланысты. Атмосфералық циркуляция жазбаларына қосалқы үлес және бұл планета күн сайын өзінің осі айналасында айналатындығын, әсіресе үлкен құйынды-циклондар мен антициклондардың пайда болуына әкелетіні. Жылжытудың барлық мүмкіндіктері жылы, мысалы, салқын салмақсыз массасы бар. Оларды ауыстыру атмосферадағы құйындылар — циклондар мен антициклондар әсерінен орын алады. Екі жеңіл масса досымен байланыста болған жағдайда, олардың шекарасында атмосфералық майдан пайда болады. Онда, әдетте, ауа райы жағдайында — температура мен қысымның өзгеруіне, желдің бағыты мен күштеріне, жауын-шашынның немесе қардың өзгеруіне байланысты өте жылдам конфигурациялар орын алады. Сондықтан ауа райының жүйелік өзгеруін іздейміз — Жердің 1-ші кеңістігінен екіншісіне ауысатын салмақсыз массалар, олармен жаңа температура, бұлттылық пен ылғалдылық әкеледі. Атмосфералық циркуляциядан, дауылдан, дауылдан, тайфоннан және көптеген адамдарға тітіркендіретін көптеген табиғи құбылыстардың нәтижесінде тұра алады. Жер бетіндегі кез-келген жыл, соның ішінде кез-келген сан, күшке ұқсайтын боран байқалады, ол нақты ат берілді. Барлығы 2005 жылы Америка Құрама Штаттарының оңтүстік бөлігіне құлаған «Катрина» дауылының дауылын есіне алды. Атмосфералық циркуляция массаны ғана емес. Атмосфераның аудандық айналымын бөлу және бөлу. Мысалы, жазық немесе торнадодағы желдер осы түрге жатқызылуы мүмкін. Мұндай атмосфералық циркуляция сипаты ретінде күн жарық сіңіру шағын өзгерту, мысалы, мен біздің планетаның климатқа атмосфералық айналымын екі туралы өте зор әсер, болады, соның ішінде, күн энергиясын сіңіру дәрежесіне, ең алдымен, байланысты. Соның салдарынан қазіргі уақытта парниктік әсер және оның Жердің температуралық режиміне әсері туралы көптеген әңгімелер бар. Парниктік әсердің әсерінен атмосфераның төменгі қабаттарының температурасы олардың температурасының орташа мәнімен салыстырғанда артады. Бірақ, бірақ парниктік әсер және оның нәтижелері Сонымен қатар, зор және жылытылатын талқылау үшін көп мазмұны болып табылады, бірақ метеорология ұзақ жылдан бері факт атмосфералық айналымын мүмкін және зерттелген тиіс екенін анық болды. оның математикалық моделі ғалымдардың атмосфералық айналымын және құрамын зерттеу мақсатында жер атмосферасы параметрлерін тыс көрінеді. Олар жиі желдің жылдамдығын, атмосфералық қысымды және ауаның температурасын қарайды. Тарихи, бірінші деректер негізінде атмосфераның қасиеттерін өлшенеді, бірақ қазіргі уақытта жиі 30 км биіктікке дейін ұшуға барлық мүмкіндігі осы мақсаты old- радиозондов үшін. Кейіннен, бірінші жасанды жер серіктерін басталу атмосфералық айналымын және кеңістік бақылауға бастады. жүктеу/скачать 41,73 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|