Табиғаттың жеке жақтарын зерттей келе ландшафттану географиялық қабықтың аймақтық белдеуінің жалпы заңдылықтарын анықтайды, яғни физикалық географияның аудандау негізін қалайды. Ландшафттану деректері нысанның ландшафтылық картасын жасаудан басталатын экспедиция және стационарлық жұмыстар нәтижесінде жиналады; зерттеудің географиялық, картографиялық, тарихи, т.б. зерттеу әдістерімен қатар математикалық статистика және логика әдістері де қолданылады. Ландшафттанудың негізін салушылар – Л.С.Берг, Г.Н.Высоцкий, Г.Ф.Морозов, т.б.
Оазис
Оазис
Оазис - бұл шөлдің ортасында, табиғи көктемде немесе құдықта орналасқан, шөлді жасыл аймақ. Бұл бір жағынан кері жағы, яғни мағынасында, өйткені бұл құмның немесе тастың айналасындағы судың кішкентай бөлігі.
Оазиттерді табу оңай болуы мүмкін - кем дегенде, құмды дөңгелектері жоқ шөлдерде. Көптеген жағдайларда оазис пальмалар тәрізді ағаштар мильге дейін өсетін жалғыз орын болады.
«Оазис» сөзі Египет сөзінен шыққан «кім» деген сөзден кейін, ол кейінірек Квитский терминіне айналды. «Грекше» деген сөз «грек» сөзін «оазис» деп аударып, Коптиялық сөзді қабылдады. Кейбір ғалымдардың пікірінше, грек тарихшысы Геродот бұл сөзді Мысырдан алған бірінші адам болған. Қалай болғанда да, бұл сөз ежелгі грек дәуірінде бұрынғыдан да ғажайып дәмді болуы керек еді, өйткені Грецияда жердің формалары арасында кең шөлдер немесе оазис жоқ.
Оазис - шөлді саяхатшыларға қош келдіңіздер де, бейбітшілікті де көретіндіктен, сөзді ағылшын тілінде қолдануға болады, өйткені олар сұйық дәмділік туралы уәде беріп, романтикалық тоқтау нүктесін, әсіресе, пабтар мен барларды көрсетеді.
Тақыр
Тақыр
Тақыр — шөл және шөлейт аймақтардағы сазды тау жыныстарынан тұратын, беті тегіс, қатты алқаптар. Ауданы бірнеше мг-ден 10—12 кмг-ге дейін болады. Көбінесе өсімдік өспейді. Көктемде қар еріген кезде немесе нөсер жаңбыр жауғанда тақырға қақ тұрады. Су буланып кеткеннен кейін түбі қатады да, тобарсып, көпбұрышты жарықшақтарға бөлініп-бөлініп кетеді. Тақыр Орта Азия мен Қазақстанда, әсіресе Үстірт пен Маңғыстауда кең аумақты қамтиды
Навильді белдеу
Навильді белдеу
Нивальды белдеу, нивалдық белдеу, нивалдық-гляциалдық белдеу (лат. nіvalіs – қарлы, суық), көп жылдық қар белдеуі (мәңгі қар мен мұз белдеуі) – таудағы ең жоғарғы табиғи белдеу; мәңгі қарлар мен мұздықтар белдеуі; қар сызығынан жоғары орналасқан таулардағы, сондай-ақ полюс атыраптарындағы нивальдық климатты ең жоғары биіктік белдеу. Қар шекарасынан жоғары жатады. Нивальды белдеудің төменгі шекарасы полюстік аймақта: Антарктида мен Гренландияда теңіз деңгейіне ұштасады, Орталық Азияның Гималай, Гандисышань, Памир, тағы басқа тау жоталарында және Оңтүстік Америкадағы Анд тауларында 6500 м биіктіктен өтеді. Қатты түрде түсетін жылдық жауын-шашын мөлшері олардың еру және булану мөлшерінен артық. Мұздықтар мен қар алаңы көбіне беткейдің көлеңкелі жағында пайда болады. Тау беткейінің тік жерлерінде қар көшкіні жиі болып, беткей жыныстарының физикалық үгілулері қарқынды жүреді. Өсімдік дүниесі өте кедей: Нивальды белдеуде мүк пен қына ғана өседі.
Орталық Азияның Гималай, Гандисышань, Памир
Қорытынды
Ландшафттану терминдері– табиғи объектілер туралыбілімімізді жетілдіру. Ландшафттану пәнінің қажеттілігі біріншіден табиғатресурстарын дұрыс пайдалануға үйретеді. Бүгінгі ландшафттану ілімінің негізгімақсаты әр түрлі пәндердің жиынтығы арқылы алынған материалдарды біржүйеге келтіру. Ландшафттану пәінің негізгі бір бағыты табиғат пайдаланудағыәлемдік экологиялық мәселелерді зерттеп одан шығу жолдарын көрсету.
Дереккөздер:
Қазақ тілі термиңдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: География және геодезия. — Алматы: "Мектеп" баспасы, 2007. — 264 бет. ISBN 9965-36-367-6
↑ Бес жүз бес сөз.— Алматы: Рауан, 1994 жыл. ISBN 5-625-02459-6
