Xix ғ. Отарлау және ұлт-азаттық КҮрес

XIX ғ. ОТАРЛАУ ЖӘНЕ ҰЛТ-АЗАТТЫҚ КҮРЕС

• Кененсары Қасымұлы бастаған ұлт-азаттық қозғалыс.
• Ресей империясының Қазақстанды қосып алуының аяқталуы

Кенсары Қасымұлы (1802-1847)

• Абылай ханның немересі, Қасым сұлтанның баласы
• XIX ғ. Л. Мейер: «Кенесарыға көзсiз ерлiк тән едi», – деп жазды
• 1837-47 ж. аралығындағы, үш жүзді қамтыған көтеріліс басшысы
• Ресей ғалымдары атады:

- «Бүлікшіл сұлтан»

- «Қырғыз даласының Митридаты»

(Митридат- антикалық дәуірдегі патша)

КӨТЕРІЛІСТІҢ МАҚСАТЫ:

Қозғаушы күш: қарапайым халық, старшындар мен би, батырлар, тiптi сұлтандар да қатысты.

Оның ішінде: қазақ, орыс, башқұрт, өзбек, қарақалпақ, түрікмен, поляк

ПАТША ҮКІМЕТІ ТАРТЫП АЛҒАН ҚОНЫСТЫ ҚАЙТАРУ
ОКРУГТЕРДІ ТАРАТУ
АЛЫМ-САЛЫҚТЫ ЖОЮ

ҚОЛДАУШЫ ТОП:

• Орыс Николай Губин - Наурызбай сұлтанның атқосшысы
• Татар Әлім Ягудин – әскери кеңес
• Өзбек Сейдаққожа Оспанов – дипломатиялық кеңес

КӨТЕРІЛІСТІҢ БАСТАЛУЫ
1837 ж. - Петропавлдан Ташкентке бара жатқан сауда керуен, хорунжий Рытов отрядын талқандау

1837 жылы Кененсары өз адамдарын Батыс Сiбiр генерал-губернаторына жiбереді

Ақтау бекінісін, Ақмола приказын жою
Омбыдағы тұтқындарды босату
Қазақ жерінің тұтастығын қалпына келтіру
Талаптар:
Генерал-губернатор Кенесарының адамдарының барлығын
да саптағы мың солдаттың арасынан өткiзiп, дүре
соқтырды
Осыдан кейін Кененсары Старшина Симоновтың әскери жасақтарына күйрете соққы берiп, көптеген қару-жарағы мен оқ-дәрiсiн тартып алды

1838 ж. жаз - Ақмола бекiнiсiне таяу iрi елдi мекендi алты күн бойы қоршауда ұстап, өртеп жiбердi.

1838 ж. 7 тамыз – Ақмола бекінісін өртке орады

Бекіністі қорғады: Қ. Құдаймендiұлы мен әскери старшина Карбышев бастаған отряд

жүктеу/скачать 7,36 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: