Қ а з а қ с т а н р е с п у б л и касының тәуелсіздігінің 25 жылдығына орай ұйымдас- тырылған «Бағытым-Ислам, Бақытым Тәуелсіздік» атты
жүктеу/скачать 17,58 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Айтуған Д УЛЕТ
- Ұлы Дала мұраты
- Ақбота ИСЛ МБЕК «Мемлекет басшысы»
- АНА ТІЛІ Павлодар облысында тіл саясатын жүзеге асыру аясында көптеген іс-шаралар кезең-кезеңімен атқа
- ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ҮКІМЕТІНІҢ ЖАНЫНДАҒЫ РЕСПУБЛИКАЛЫҚ ТЕРМИНОЛОГИЯ КОМИССИЯСЫНЫҢ 2015 ЖЫЛҒЫ 6 ҚАЗАНДАҒЫ ОТЫРЫСЫНДА БЕКІТІЛГЕН ТЕРМИНДЕР
- КӨЛІК ЖӘНЕ ҚАТЫНАС ЖОЛДАРЫ САЛАЛАРЫНЫҢ ТЕРМИНДЕРІ
- Ержан ТӨКЕНОВ, Павлодар облысы Тілдерді дамыту басқармасы бөлімінің басшысы ТОЛҒАУЫ ТОҚСАН ТУҒАН ТІЛ
Сая ЕРМЕКОВА Көк байра ты сеніп тапсырды Сыртқы саясаттағы жаңа серпін Д ңгелек үстелдің жұмысына дипломатиялық корпустың, халықаралық және үкіметтік емес ұйымдардың, сондай-ақ академиялық қоғамдастығы және бұқаралық ақпарат құралдарының кілдері қатысып, з ой-пікірлерін ортаға салды. ҚР Сыртқы істер министрлігі Алматы қаласы кілділігі басшысының орынбасары Рымтай Кәрібжанов: Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың ғаламдық идеясы және бірегей бастамаларының арқасында Қазақстан Азиялық-Тынық мұхиттық топтан 2017-2018 жылдарға БҰҰ-ның Қауіпсіздік Кеңесінің тұрақты емес мүшесі болып таңдалған а л ғ а ш қ ы е л е к е н і н а т а п т с е , Б Ұ Ұ - н ы ң Қазақстандағы қоғамдық ақпарат департаментінің директоры Властимил Самек «Сыртқы саясаттық күш салулар және бастамалар бейбітшілікті, ұжымдық қауіпсіздік және тұрақтылықты күшейтуге бағытталады» деді. ҚазҰУ әлеуметтік даму бойын- ша проректоры, профессор Шолпан Жаманба- лаева әл-Фараби атындағы ҚазҰУ барлық адам цивилизациясының ілгерілемелі қозғалысының ғаламдық тренді болып табылатын БҰҰ тұрақты даму бойынша «United Nation Academic Impact» «БҰҰ-ның Академиялық ықпалы» Ғаламдық хабын басқаратынын тілге тиек етті, әлемдік ЖОО-ды біріктіретін бағдарламаның аясында университет зін БҰҰ-ның бітімгерлік миссиясын жүзеге асыру үшін ғалымдарды белсенді тарта- тын және ғылыми-білім беру саласын ғаламдық мәселелерді шешу құралы ретінде пайдаланатын ғылыми-академиялық орталық ретінде зін та- нытып отырғанын айтты. Профессордың пайым- дауынша, осындай маңызды жұмыста мақсатты әрекет ету әлемдік академиялық қоғамдастықтың бірігуіне, сондай-ақ қауіпсіздіктің дәстүрлі емес қауіп-қатерлеріне қарсы әрекет етудегі оның р лін к теріп, бейбіт және тұрақты дамудың ең маңызды құндылықтарын жылжытуға қажетті жағдай жа- сайды.
Д ңгелек үстелдің қатысушылары Қазақстанның ұжымдық аймақтық және ғаламдық қауіпсіздік мәселелерінде халықаралық қатынастардың белсенді қатысушысы ретінде БҰҰ Қауіпсіздік Кеңесінің күн тәртібінде қазіргі уақытта тұрған азық-түлік, су, энергетикалық және ядролық қауіпсіздік сияқты шұғыл мәселелерді шешуі үшін зінің бірегей тәжірибесін тиімді қолданып отырғандығына здерінің сенімділігін білдірді.
ДӨҢГЕЛЕК ҮСТЕЛ
Қала әкімдігі мен «Нұр Отан» партиясы және Орталықтандырылған кітапханалар жүйесі ұйымдастырған шараның мақсаты – бабадан қалған байтақ даламызда бағзы заман мен болашақтың арасындағы нәзік бай- ланысты үзіп алмауға және бүгін мен келешектің арақатынасындағы рухани құндылықтарды қайта жаңғыртуға негізделді. Қала қонақтары мен қалың бұқараға арналған фестивальдің жалпы нобайы бірнеше б лімнен құралды. Соның алғашқысы ретінде сахна шымылдығы поэ- зия падишасы Фариза Оңғарсынованың « леңдер жинағы» кітабының ресми тұсаукесерімен ашылды. Фестиваль бағдарламасының келесі кезеңі «Абайдың рухы» мен «Алты Алаштың арысы – лихан Б кейхан» деген атаулармен жалғасын тапты. Мұнда Қ.Қуанышбаев атындағы академиялық қазақ музыкалық драма театры артистерінің сахналауымен Абай Құнанбайұлы мен лихан Б кейханның мірі мен шығармашылығынан театрландырылған к ріністер қойылды. Астана күніне орай арнайы ұйымдастырылған мерекелік шараның келесі б лімі «Жырлайды жүрек» деген атаумен М.Мақатаевтың 85 жылдығына арналған әдеби-музыкалық композициямен рбіді. Ұлы Дала мұраты МӘДЕНИЕТ
2 шілде күні «Хабар» телеарнасында «Мемлекет басшысы» атты деректі фильмнің премьера сы көрсетілді. Фильм барысында Қазақстан Рес пуб лика- сы ның Тұңғыш Президенті Нұрсұлтан Назарбаев еге- мен еліміздің ширек ғасырлық тарихына көз жіберіп, осы жолдағы қиын кезеңдер мен жемісті жылдар жайлы ойын айтады. Д е р е к т і ф и л ь м д е П р е з и д е н т з қ ы з м е т і н і ң к пшілікке белгісіз қырлары – мемлекеттің бірінші тұлғасы к біне күрделі таңдау алдында тұратыны және жоғары лауазымдарға кімді және не үшін тағайындайтыны туралы әңгімеледі. К пшілікті толғандыратын келелі мәселелер дін, ұлттық сипат т ңірегінде де ой-толғамдарын ортаға салды. Ата- бабамыздың сан ғасырлық арманы болған тәуелсіздіктің арқасында бүгінгі жастардың бақытты кезеңде мір сүріп жатқанын айтты. мірінде зіне үлгі болған адамдар туралы, отбасындағы қарым-қатынас туралы да ерекше ықыласпен әңгімелеп берді. Нұрсұлтан Назарбаевтың Мемлекет басшысы болғаннан кейін басты назар аударған мәселесі деп халыққа әлеуметтік жәрдемақы мен жалақыны уақытылы т леуді айтуға болады. Бұл міндетті орындау үшін алдымен, тұралап қалған экономикаға қайткенде де жан бітіру қажет еді. Сол бір қиын-қыстау кезеңдерде Президент деректі фильмде айтып отырғандай, Қазақстанның даму жос- парын жасау үшін еліміздегі ең мықты, білікті деген мамандармен бірлесіп, сондай-ақ ресейлік, шетелдік сарапшыларды қатыстыра отырып, ешнәрсеге мойын бұрмастан әзірлеген. Елбасы таңдаған жол адастыр- мады, егемен елдің экономикасын к теруге шетелдік инвесторлар тартылды, ндіріске жан бітті, халық жұмыспен қамтылды. Санаулы жылдардың ішінде Мемлекет басшысының бағдарламасы зінің жарқын нәтижесін к рсетті. Премьерасы сәтті ткен «Мемлекет басшысы» деректі фильмінде Қазақстан Республикасының Президенті «Ел басқарған адамның ең жақсысы – елді сақтаған адам» деген ойын айтты. «К п жылдар бойы к птеген елдердің президенттерімен, корольдерімен, премьер-министрлерімен кездесуге тура келді. Олардың арасында ел басқаруға бейбіт уақытта бейбіт жолмен кел- гендер бар, ал кейбіреуі тіпті азаматтық соғысты к рді. ртүрлі психология, әртүрлі адам, әртүрлі мінез, әртүрлі тәжірибе. Бірақ Мемлекет басшылары жетістікке жеткен адамдардың мірін зерттегені дұрыс. Кімді жетістікке жеткен деп айтуға болады? Жетістікке жеткен адам дегеніміз – бір істі алып, халқының келешегіне арналған нақты бағыт-бағдарды айқындап, сол бағдарламаны орындап, оның нәтижесін к рген адам. Елін сақтаған және халқының жағдайын жақсартқан басшы ғана еліне сыйлы болады» дейді Елбасы. 45 минутқа созылған деректі фильмнің сценарийін тележурналист Ярослав Красиенко жазған. К ркемдік жетекшісі – танымал журналист Ерлан Бекхожин. Негізгі идеясын ұсынған және жобаның жетекшісі – Қазақстан Республикасы ақпарат және коммуникаци- ялар министрі Дәурен Абаев. Тұсауы кесілген к ркем дүние әлеуметтік желі арқылы қалың к рерменге жол тартты.
Ақбота ИСЛ МБЕК «Мемлекет басшысы» деректі фильмі көрсетілді 4 №27 (1337) 8-13 шілде 2016 жыл
АНА ТІЛІ Павлодар облысында тіл саясатын жүзеге асыру аясында көптеген іс-шаралар кезең-кезеңімен атқа- рылуда. Осы орайда облыстық Тіл- дерді дамыту басқармасы тарапы- нан жасалып жатқан жұмыстарға тоқталып кетсек дейміз. Әрине, мем лекеттік тілдің мәртебесін өсіру бағытында қол жеткізілген нәтижелер аз емес. Бұған басқарма тарапынан қабылданған іс-шаралар жоспары негіз болып келеді деп айта аламыз. Мұның барлығы қазақ тілінің аясын кеңейтіп, тілді меңгерген аза- маттар қатарын мейлінше арттыру мәселесінде өзекті болып табылады. этнос кілдері згелерге үлгі- неге ретінде насихатталып келеді. Тағы бір маңызды мәселеге тоқтала кетсек, Тілдерді дамыту басқармасы Павлодар облысының прокуратура- сымен бірлесіп «Тіл туралы» Заңның 2 1 , 2 4 - б а п т а р ы ж ә н е ә к і м ш і л і к кодекісінің 75-бап талаптарының орын- далуы туралы бейне ролик шығарды. Аталған бейнеролик шілде айынан бас- тап облыстық КТК-7 телеарнасында және қала ішіндегі жолау шыларды та- сымалдайтын к ліктерінде к рсетілмек. «Ертіс дидары» Павлодар облыстық қоғамдық газетінде ңірдегі тілдік жағдайға байланысты материалдар үнемі с а у а т т ы о р н а л а с у ы , х а л ы қ қ а с а - палы қызмет к рсету мақсатында облыстық прокуратура, сәулет және қала құрылысы басқармасы, әділет, мемлекеттік кірістер департаменттері кілдерінің қатысуымен Павлодар, Екібастұз, Ақсу қалаларының жарна- ма және полиграфия агенттіктерімен, банк, ломбард, қонақүй, сауда үйлерінің басшыларымен кездесулер ткізілді. Іс-шараға қатысқан кілетті орган мүшелері з саласы бойынша қойылған сауалдарға жауап берді. Сонымен қатар облыстың жарнама агенттіктерінің және ірі кәсіпорындары басшыларының ұсынысы бойынша осы мекемелердің аудармашылары мен мамандарына арналған «Аударма ісінің ерекшеліктері мен зектілігі» тақырыбында тегін семи- нар ткізілді. Тіл саясатын жүзеге асыруда – оно- мастика үлкен орын алатыны белгілі. Былтыр Жеңістің 70 жылдығына орай Павлодар қаласындағы 49 к шенің а т а у ы н з г е р т у б о й ы н ш а м ә с е л е қаралды. Бүгінгі күні ономастика мәселесіне қатысты к птеген ұсыныстар мен тініштер түсуде. Алдағы уақытта а т а у л а р д ы з г е р т у г е б а й л а н ы с т ы жарияланған мораторий алынғаннан кейін осы тініштерді ескере отырып, к ше, елді мекен атауларын згерту жұмыстары жалғасын табатын болады. К птілді оқыту мәселесінің маңыз- дылығын ескере отырып, ағымдағы жылы жоспарға жаңа телевизиялық жоба енгізілді. «Үштұғырлы тіл – уақыт тала- бы» айдарымен «Қазақстан-Павлодар» телеарнасында үштілділік бойынша 5 телебағдарлама шығару жоспарланған. Бүгінгі күні 2 телебағдарлама эфир- ге шықты. Қалған 3 телебағдарлама қыркүйек, қазан, қараша айларында дайын далады. О б л ы с т ы қ і с - ш а р а л а р ж о с п а - ры аясында мемлекеттік тіл саяса- тын насихаттау және оны іске асыру мақсатында түрлі мәдени-бұқаралық шаралар ұйымдастырылып келеді. Түркітілдес халықтар жазбалары күні, «Славян жазбалары күндері», «Бірлік» этнофестиваль, орыс жастары арасын- да қазақ тілін жетік меңгерген «Тіл – парасат», орыс тілі білгірлерінің «Тіл – барлық білімнің кілті», үш тілді меңгерген жастар арасында «Тіл шебері» атты байқаулар ұйымдастырылып, мемлекеттік тілді меңгерген этнос жастарының қатысуымен «Үштілділік – жаһанданудың кепілі» атты д ңгелек үстел ткізілді. Аталған іс шаралардың ткізілуіне о б л ы с ы м ы з д а ғ ы 2 4 э т н о м ә д е н и о р т а л ы қ т а р б е л с е н е қ а т ы с т ы . Орталықтарда тіл үйренуге жағдай жасалған. Павлодар облысы Ассамблея жанындағы ұлттық жаңғыру мектебінің 14 б лімшесінде оқитын 574 баланың 495-і туған тілдерінде білім алуда. Біз з қызметімізде Қазақстан халқы Ассамблеясымен, Даржұман атындағы ұлттық жаңғыру мектебімен, облыс этнос жастарымен тығыз байланыста жұмыс жасаймыз. Түркітілдес халықтар жазбалары күніне арналған концерттік бағдарлама, этномәдени бірлестіктер жастар қанаты кілдерімен д ңгелек үстел, этнофестиваль т.б. іс-шараларға облыстық Ассамблея мүшелері бел- с е н е қ а т ы с ы п к е л е д і . Ж а л п ы , облыстағы Тілдерді дамыту ж ніндегі басқармасының ткізген шаралары мен атқарған жұмыстары басқарманың «Tildes.gov.kz» Web-сайтында күнделікті екі тілде жарияланып отырады. Алдағы уақытта жоспарға сәйкес зге де шара- лар жалғасын табатын болады. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ҮКІМЕТІНІҢ ЖАНЫНДАҒЫ РЕСПУБЛИКАЛЫҚ ТЕРМИНОЛОГИЯ КОМИССИЯСЫНЫҢ 2015 ЖЫЛҒЫ 6 ҚАЗАНДАҒЫ ОТЫРЫСЫНДА БЕКІТІЛГЕН ТЕРМИНДЕР КӨЛІК ЖӘНЕ ҚАТЫНАС ЖОЛДАРЫ САЛАЛАРЫНЫҢ ТЕРМИНДЕРІ 1. колонка заправочная жанармайқұю бағанашасы 2. колонка направляющая бағыттаушы бағанаша 3. колонка штурвальная штурвал бағанаша 4. колонна поворотная айналмалы бағана 5. колонна транспортная көлік бағанасы 6. колоннада бағанатізбек 7. колпаки колес доңғалақ қалпақтары 8. колпачок қалпақша 9. кольца маслосъемные майсылығыш сақина 10.
кольцо сақина
11. кольцо брызговое бүрку сақинасы 12.
кольцо внутреннее ішкі сақина 13. кольцо лабиринтное шытырман сақина 14.
кольцо наружное сыртқы сақина 15. кольцо прижимное қыспа сақина 16.
кольцо пружинное серіппе сақина 17. кольцо с шаром шарлы сақина 18.
кольцо стопорное тоқтатқы сақинасы 19. кольцо уплотнительное тығыздағыш сақина 20.
кольцо упорное тірек сақина 21. кольцо установочное қондыру сақинасы 22.
команда команда
23. команда запрещения тыйым салу командасы 24.
команда судовая кеме командасы 25. командир воздушного судна әуе кемесінің командирі 26.
комбайн самоходный өздігінен жүретін комбайн 27. комната отдыха демалыс бөлмесі 28.
компактность ықшамдылық 29. компас
құбыланама 30.
компас магнитный магнитті құбыланама 31. компенсация аэродинамическая аэродинамикалық өтем 32.
компенсация весовая салмақтық өтем 33. конвейер вагонетный арбашықты конвейер 34.
конвейер вибрационный вибрациялық конвейер 35. конвейер винтовой бұрандалы конвейер 36.
конвейер ленточный таспалы конвейер 37. конвейер опорный тіректі конвейер 38.
конвейер пассажирский жолаушылар конвейері 39. конвейер передвижной жылжымалы конвейер 40.
конвейер переносный тасымал конвейер 41. конвейер пластинчатый табақшалы конвейер 42.
конвейер подвесной аспалы конвейер 43. конвейер роликовый аунақшалы конвейер 44.
конвейер скребковый қырғыш конвейер 45. конденсатор напряжения кернеу конденсаторы 46.
конденсация конденсация, сұйықтану 47. кондуктор поезда пойыз кондукторы 48.
конек шатыржал
49. конец каната арқанның ұшы 50.
контейнер железнодорожный теміржол контейнері 51. контейнер изотермический изотермиялық контейнер 52.
контейнер крупнотоннажный ауыртонналы контейнер 53. контейнер малотоннажный азтонналы контейнер 54.
контейнер многотоннажный көптонналы контейнер 55. контейнер специализированный арнайы контейнер 56.
контейнер среднетоннажный ортатонналы контейнер 57. контейнер универсальный әмбебап контейнер 58.
контейнеровоз контейнертасығыш 59.
контора кеңсе
60. контора товарная тауар кеңсесі 61.
контроллер дорожный жол бақылаушы 62. контроллер машиниста мәшинеші-бақылаушысы 63.
контроль бдительности қырағылықты бақылау 64. контроль диспетчерский диспетчерлік бақылау 65.
контроль заводской зауыттық бақылау 66. контроль люминесцентный люминесценттік бақылау 67.
контроль перевозки жүк тасуды бақылау 68. контроль поезда пойызды бақылау 69.
контроль полетов ұшуды бақылау 70. контроль свободности пути жолдың бостығын бақылау 71.
контроль скорости жылдамдықты бақылау 72. контроль состояния пути жол жағдайын бақылау 73.
контроль технический техникалық бақылау 74. контрольное испытание локомотива локомотивті бақылау сынағы 75.
контррельс жанама рельс 76. контррельс крестовины айқастырма жанама рельсі 77.
конус балансирный теңгергіш конус 78. конус впадин ойым конусы 79.
конус насыпи үйінді конусы 80. конусный ролик конусты аунақша 81.
координатор үйлестіруші 82. координированное управление дви- жением қозғалысты үйлесімді басқару 83. копание
қазу 84.
копание полусвободное жартылай еркін қазу 85. копание свободное еркін қазу 86.
копер свайный қадалық копер 87. копры маятниковые маятник копер 88.
кораблекрушение кеме апаты 89. корабль космический ғарыш кемесі 90.
корабль, судно кеме
91. корешок квитанции төлемқағаз түбіртегі 92.
коридор воздушный әуе дәлізі 93. коридор движения қозғалыс дәлізі 94.
коридор здания ғимарат дәлізі 95. коридор транспортный көлік дәлізі 96.
коробка золотниковая реттығын қорабы 97. коробка отбора мощности қуат алу қорабы 98.
коробка передач берілістер қорабы 99. коробка раздаточная таратқыш қорабы 100.
коробка скоростей жылдамдықтар қорабы 101. коробление шалыстану 102.
коромысло күйенте
103. кортеж автомобилей автомобиль кортежі 104.
корчеватель түпқопарғы 105.
космодром ғарыш айлағы
106. космонавт ғарышкер 107.
космос ғарыш
108. котел
қазан 109.
котел битумный битум қазаны 110. котел битумонагревательный битумқыздырғыш қазан 111.
котельная қазандық
112. котлован
қазаншұңқыр 113.
коэффицент несущей способности көтергіштік қабілет коэффициентi 114. авариялылық коэффициенті 115.
коэффициент аварийности итоговый қорытынды авариялылық коэффициенті 116.
коэффициент аварийности сезонный маусымдық авариялылық коэффициенті 117.
коэффициент аварийности частный жеке авариялылық коэффициенті 118. коэффициент аэродинамический аэродинамикалық коэффициент 119.
коэффициент безопасности қауіпсіздік коэффициенті 120. коэффициент безопасности движения қозғалыс қауіпсіздігі коэффициенті 121. коэффициент вместимости сыйымдылық коэффициенті 122.
коэффициент водонасыщения суғақанығу коэффициенті 123. суғатөзімділік коэффициенті 124.
коэффициент вязкости тұтқырлық коэффициенті 125. коэффициент загрузки жүктеу коэффициенті 126.
коэффициент запаса қор коэффициенті 127. коэффициент избытка воздуха ауаның артықтығы коэффициенті 128.
коэффициент интенсивности движе- ния
қозғалыс қарқындылығының коэффициенті 129. коэффициент использования вмести- мости сыйымдылықты пайдалану коэффициенті 130.
коэффициент использования времени уақытты пайдалану коэффициенті 131.
коэффициент использования пробега жүрісті пайдалану коэффициенті 132. қазу коэффициенті 133.
коэффициент морозостойкости аязға төзімділік коэффициенті 134. коэффициент мощности қуат коэффициентi ТЕРМИНОЛОГИЯ ЖӘНЕ УАҚЫТ Ержан ТӨКЕНОВ, Павлодар облысы Тілдерді дамыту басқармасы бөлімінің басшысы ТОЛҒАУЫ ТОҚСАН ТУҒАН ТІЛ (Жалғасы бар) Қазақстан Республикасы Пре зиден- ті нің 2015 жылғы 4 желтоқсандағы №126 Жарлығымен «Тілдерді дамыту мен қолданудың 2011-2020 жылдарға ар налған мемлекеттік бағдарламасында қ а з а қ т і л і н м е ң г е р г е н т ұ р ғ ы н д а р үлесін 2020 жылға дейін 90 пайызға жеткізу міндеті белгіленгені мәлім. Осы мақсатпен об лыста қазақ тілін о қ ы т у ғ а а р н а л ғ а н і с - ш а р а л а р жүргізіліп келеді. Мәселен, биылғы жартыжылдықта 6131 адам мемлекеттік тілді меңгеру сабақтарына қатысты. Оқыту жұмыстары тіл орталықтары негізінде немесе жергілікті жерлерде, әсіресе қала мен аудандардағы оқыту орталықтарында ұйымдастырылды. Қазақ тілін оқытуға облыстағы б а р л ы қ қ а л а л а р м е н а у д а н д а р - д а , м е м л е к е т т і к о р г а н д а р м е н кәсіпорындарда тиісті қаражат б лініп, тіл курстары тегін жүргізілуде. Басқарма тарапынан оқу-әдістемелік құралдармен т о л ы қ т а й қ а м т а м а с ы з е т у ж о л ғ а қойылған. Облыс әкімінің тапсырмасына сәйкес мемлекеттік тілді үйретуге бағыт- талған «Тіл керуені» жобасы іске қо- сы лып, 20 маусымда Ақсу қаласынан б а с т а у а л ғ а н б о л а т ы н . Ж о б а н ы ң мақсаты – қазақ тілін, халқымыздың салт-дәстүрі мен мәдениетін, тарихын орыстілді азаматтар арасында кеңінен насихаттау. Мұны облыстық Тілдерді дамыту басқармасы қазақ тілі бойын- ша оқу-әдістемелік құралдары мен электрондық оқулықтарының авторы әрі жетіл діру ж ніндегі жұмыс тобында тоқсан сайын мемлекеттік органдардағы «Қазақстан Республикасындағы Тіл ту- ралы» Заңының іске асырылуы және іс қағаздарды мемлекеттік тілде жүргізудің барысы қадағаланып отырады. Мемлекеттік тілде құжат әзірлеуді тиісті деңгейге к теру үшін 3 мыңға жуық с здік пен түрлі оқу құралдары мемлекеттік мекемелерге тегін таратыл- ғанын айта кеткеніміз ж н. Жыл ба- сынан бері қала мен аудандарда қазақ тілі мұғалімдеріне, аудармашылар мен іс жүргізуші мамандарға арналған «ҚАЗТЕСТ» жүйесі бойынша 2 семинар тті.
2016 жылы аталған жүйе арқылы 1209 мемлекеттік қызметшінің қазақ тілін меңгеру дәрежесі тексерілді. Жалпы тестілеуден бүгінгі күнге дейін 7031адам тсе, 133 мемлекеттік қызметші серти- фикат ала алмады. 871 адам алдын ала байқау сынағын тапсырды. Облысымызда онлайн байланыс арқылы к птеген шаралар ұйымдасты- рылады. Бұл орайда жаңа инновациялық үлгілер мен оқыту әдістері кеңінен енгізілді. Соның нәтижесі ретінде «Қазақ тілін оқыту кезінде тілдік, психологиялық тәсілдерді қолдану» тақырыбында ткен семинар-тренингті айтуымызға болады. Мемлекеттік бұқаралық ақпарат құралдарындағы қазақ тілінің үлесі де назардан тыс қалып келе жатқан жоқ. Ол 2017 жылға қарай – 62 пайызға жетуі тиіс деген межеміз бар. Қазіргі уақытта облыс бойынша хабар тара- татын телеарналардағы қазақ тіліндегі бағдарламалардың к лемі 57 пайызға жетті. Мемлекеттік тілді жергілікті бұқаралық ақпарат құралдары арқылы насихаттау мақсатында «Қазақстан- Павлодар» телеарнасында «Туған тіл – байлығым!» атты 4 ақпараттық- танымдық бағдарлама, «Қазақстан Р е с п у б л и к а с ы н д а ғ ы м е м л е к е т т і к тіл сая саты» жарнамалық-имидждік р о л и к т е р ж ә н е о б л ы с т ы қ р а д и о - д а « М е м л е к е т т і к т і л ж ә н е о т б а - с ы » б а ғ д а р л а м а с ы н ы ң 5 х а б а р ы ұйымдастырылды. Осы теле-радио бағдарламалардың мемлекеттік тілді к пшіліктің қолдануына қол жеткізуіне қосар үлесі мол деп білеміз. Бұл орайда қазақ тілінде еркін с йлейтін әртүрлі жарық к ріп келеді. Биылғы жылы осы газет арқылы Екібастұз, Ақсу қалалары мен Ақтоғай, Баянауыл аудандарында атқарылған шаралар туралы мақалалар шықты. Жыл соңына дейін барлық ау- дандарды қамту жоспарланып отыр. Былтыр Қазақстан Республикасы Мәдениет және спорт министрлігінің тапсырысы шеңберінде «Қазақстанның б о л а ш а ғ ы – қ а з а қ т і л і н д е » а т т ы республикалық жобасы ткізілген бо- латын. Жыл басынан осы жобаны Пав- лодар ңіріндегі орыстілді азаматтар арасында қазақ тілінің мемлекеттік мәртебесін арттыру мақсатында на- сихаттау тобы құрылып, этностар к п шоғырланған Павлодар, Успен және Шарбақты аудандарында орыстілді азаматтармен «Мемлекеттік тіл – біздің болашағымыз!» тақырыбында кезде- сулер ткізілді. Кездесуге саясатта- нушылар Дос К шім мен Айдос Са- рым қатысты. Насихаттау тобының қ ұ р а м ы н д а « Қ а з а қ т і л і » қ о ғ а м ы облыстық филиалының, Қазақстан халқы Ассамблеясы мүшелері және облыстағы жоғары оқу орындарының кілдері болды. Бұл жоба мемлекеттік тілдің аясын кеңейтуге айтарлықтай серпін берді. К рнекі ақпараттың пайдаланылуын бақы лаудың ңірлерді қамту дәрежесі ту ралы с з қозғайтын болсақ, бұл к р- сеткіш 2017 жылға қарай – 50 пайыз ды, 2020 жылға қарай – 100 пайызға жетуі тиіс. Алайда бұған қол жеткізуде бір- шама қиыншылықтардың бар екені анық. Себебі елімізде 2015 жылдың 1 қаң
сіпкерлік нысандарына тексеріс жүргізуге мораторий жарияланған. йтсе де басқарма тарапынан бекітілген жылдық жоспарға сәйкес облыстың қалалары м е н а у д а н д а р ы н ы ң к ш е л е р і н д е орналасқан к рнекі ақпараттарға мони- торинг жүргізу жүзеге асырылып келеді. Ағымдағы жылдың басынан 3909 нысан қамтылып, оларға 156 ұсыным хат жол- данды. Орын алған қателердің 70 пайы- зы түзетілді. Жарнама мәтіндеріне тілдік сараптама жүргізу ж нінде арнайы тәуелсіз комиссия құрылды. Қазақстан Республикасының «ҚР Тіл туралы» Заңының 21,24-баптары талаптарының сақталуы және әрбір мекемедегі к рнекі ақпараттардың
жүктеу/скачать 17,58 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|