жоғары баға берді. Беларусь Республикасының
басшысына мықты денсаулық және бақыт тіледі. Сонымен қатар
қызметіне табыс тіледі.
Ораза Айт мерекесімен құттықтады
Елбасы Н. .Назарбаев Қазақстандағы барша мұсылмандарды Ораза
Айт мерекесімен құттықтады.
игілік пен бақ-береке тілеймін. Елімізде бірлік пен келісім салтанат
Қытайға экспорттаудың перспективалары талқыланды. Мемлекет
септігін тигізіп келе жатқанын атап тті. Қазақстан Президенті
туралы хабардар етті.
Қазақстан мұсылмандары діни басқармасының т рағасы, Бас мүфти
Ержан қажы Малғажыұлы да мұсылман қауымды Ораза Айт мерекесімен
құттықтады.
бірліктің, ізеттіліктің, қайырымдылықтың мерекесі. Бұл мейрам бар-
ша халықты ізгілікке ұйытатыны атап тілген. «Алла Тағала ұстаған
дейін аман-есен жеткізе берсін!» деп құттықтау с зін түйіндеді.
ҚР Премьер-министрі Кәрім Мәсімов Қызылорда облысында жұмыс
сапары барысында Байқоңыр қаласының дамуының бас жоспарымен
танысты.
таныстырды. Кеңеске қатысушылар Байқоңыр қаласын Қазақстан
қаржыландыру туралы мәселені талқылады. Аталған мәселеге
Қазақстан Республикасының азаматтары.
Қазақстан Республикасы Парламенті
Сенатының Т рағасы Қасым-Жомарт
Тоқаев Қазақстанның Бірінші арнасының
«Аналитика» бағдарламасына сұхбат берді.
Онда белгілі саясаткер БҰҰ Қауіпсіздік
Кеңесі және Қазақстан жайында жан-жақты
әңгіме қозғады.
айрықша атап тті. Қ.Тоқаев БҰҰ Бас хатшысының орынбасары
халықаралық қарым-қатынаста к рініс тапқанын алға тартты.
Әріптестер лебізі
Игілік пен бақ-береке тіледі
Байқоңырдың бас жоспары
«Аналитика» бағдарламасына
сұхбат берді
безендіріліп, ән шырқалды. нұран орын-
желбіреді.
мерейлі мерекемен құттықтады. Президент
бірлік нышаны екенін атап тті.
«Бұл – еліміздің асқақ рәмізі. Биыл
бірге құрдық. Ширек ғасыр ішінде қуатты
салдық. Жақында ғана республикамыз БҰҰ
дамуының мойындалуы. БҰҰ Қауіпсіздік
басшысы.
пен бақ-береке тіледі.
шен тапсырды. Президенттің қолынан 12
бітірушілері шен алды.
қызмет етуде к рініс табатынын айтты.
дер тапсырамыз. Осы күндері мыңдаған
дар. Бұл – кездейсоқтық емес. йткені сіздер
таңдадыңыздар. Сіздер бірнеше жылды
түсінуге арнадыңыздар. Енді осының бәрін
Назарбаев.
АНА ТІЛІ
3
№27 (1337)
8-13 шілде
2016 жыл
А
А
қпараттар ағыны
қпараттар ағыны
А
А
қпараттар ағыны
қпараттар ағыны
зірлеген Нұрлан ҚҰМАР
Алматыда ҚР Президенті Мұрағатында
Астана күніне орай «Астана – Тәуелсіз
Қазақстанның жетістігі мен гүлденуінің,
болашағының символы» атты тарихи-құжаттық
к рме ашылып, д ңгелек үстел ткізілді.
Шараға мемлекет және қоғам қайраткер-
лері, ғалымдар, тарихшылар, Алматыдағы
мемлекеттік мұрағат қызметкерлері қатысты.
Д ңгелек үстелге қатысушыларға алды-
мен Астананың құрылысы, дамуы және
қазіргі тәуелсіз Қазақстанның міріндегі
алатын орнын айқын бейнелейтін «Астана – орындалған арман»
атты деректі фильм к рсетілді. Одан кейін, астананы Алматы-
дан Ақмолаға к шіру шарасына тікелей қатысқан тұлғалар з
естеліктерімен б лісті. Сонымен қатар шара барысында қонақтар
мен қатысушылар назарына астананың Алматыдан Ақмола
қаласына к шірілуі, Елорданың құрылысы мен дамуы туралы
құжаттық к рме ұсынылды.
Жуырда белгілі жазушы-публицист, қазақ
журналистикасының ардагері Сарбас Ақтаев
Г.Толмачев сыйлығының иегері атанды.
«Биыл әділ қазылар алқасы журналистік
саладағы ардагерлерді марапаттау керек деп
шешті. Сол үшін жаңа аталым – «Қазақстан
редакторлар жасағының абыздары» атағын
енгізді. Бұл атауда бірінші болып «Социалистік
Қазақстан» (қазіргі «Егемен Қазақстан») газеті
редакторының бірінші орынбасары, «Халық
кеңесі» газеті мен «Ақиқат» журналының бас
редакторы қызметтерін атқарған Сарбас Ақтаев, сондай-ақ «Ленинская
смена», «Индустриальная Караганда» және «Казахстанская правда»
газеттерінің бұрынғы редакторы Федор Игнатов лауреат деп танылды»
деді сыйлықты тапсыру комиссиясының т рағасы О.Сүлейменов.
«Қоғамда үлкен толқу тудырған ең үздік материал үшін» аталымы
бойын ша «Алматы Ақшамы» газетінің б лім меңгерушісі Ермек
Зәңгіров марапатталды. «БАҚ үздік редакторы» атауында Шығыс
Қазақ станның «Вестник Ассамблеи» газетінің редакторы Андрей
Кратенко лауреат болды. Сыйлық иелерінің әрқайсысына 2500 АҚШ
доллары мен арнайы диплом тапсырылды.
Елорда күніне арналды
Г.Толмачев сыйлығы берілді
КӨРМЕ
ТҰСАУКЕСЕР
МАРАПАТ
Алматыдағы іргелі оқу орындарының бірі КИМЭП университетінде
журналистердің қатысуымен кездесу тті.
Жиын барысында университеттегі әр факультеттің ерекшелігі мен
атқаратын қызметі, оқыту, білім беру, қоғамдық пайдалы жұмыстар
және іскер әкімшілік пен әлеуметтік ғылымдар саласында білімді
жетілдіру, білікті азаматтарды тәрбиелеу жайы с з болды.
Солтүстік Американың, Еуропа мен Азияның ең беделді іскер
қауымымен және халықаралық университеттерімен серіктестігі
ж нінде айтылды. Аталған баяндамалар үлкен экран бетінде слайд
арқылы к рсетіліп отырды. Сонымен қатар университет басшылығы
журналистер мерекесіне орай аталған оқу орнымен тығыз қарым-
қатынас жасаған, 2015-2016 оқу жылында КИМЭП университетінің
жұмысын ақпараттық қолдауда белсенді к мегі мен ынтымақтастығы
үшін бірқатар бұқаралық ақпарат кілдері марапатталды. Олардың
арасында республикалық «Ана тілі» газеті, «Айқын» қоғамдық-саяси
газеті, «Балдырған» журналы, «Дружные ребята» газеті, «Қазақстан»
ұлттық арнасы, «ОҢ-ТВ» арнасы және т.б. ұжымдар бар.
БАҚ өкілдерін марапаттады
КЕШ
Астанада Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің Ұлттық
әскери-патриоттық орталығында Азиядағы зара іс-қимыл және сенім
шаралары ж ніндегі кеңес (А СШК) аясында ел Тәуелсіздігінің 25
жылдығына арналған «Ұлы Дала әуені» халықаралық этно-фольклор-
джаз фестивалі ұйымдастырылды.
Фестивальде зербайжан, Армения, Түркия, Қырғызстан,
Ресей және збекстаннан келген музыкалық ұжымдармен қоса,
қазақстандық елорда қонақтары да з нерлерін ортаға салды.
Қазақстан халқы Ассамблеясы мұндай этно-фольклор-джаз фестивалін
тұңғыш рет ткізілген шарада шеберлік-сабақтары ткізіліп, фести-
вальге қатысушы үздік нерпаздар мен қонақтардың гала-концерті,
жеңімпаздарды марапаттау рәсімі тті.
Батыс Қазақстан облысына қарасты Ақжайық ауданының орталығы
– Чапаев ауылынан ел Тәуелсіздігінің 25 жылдығына арналған « рле,
ауылым!» атты жастар керуені шеру тартты.
Жастар керуені Ақжайық ауданының әкімі діл Жоламановтың
бастамасымен, жастармен жұмыс ж ніндегі ресурстық орталықтың
ұйымдастыруымен ауданның барлық ауылын қамтитын болады.
Чапаевтағы Мәдениет орталығында ашылған шараны Жұбан ауылдық
кітапханасының меңгерушісі, облысқа танымал айтыскер ақын
Мейірман Шәкенов жүргізді. н мен би, монолог, ой-толғамдарын
оқумен жалғасқан кеште Қазақстан Журналистер одағының мүшесі
Тілес Жазықбай ағалық тілегін арнады. Жұбан елі жастарының
бүгінгі толқыны Мәңгілік Ел шаңырағын биік ұстайтынына ол зор
сенімін білдіріп, зінің ұл-қыздар мен нер туралы жазған леңінен,
монологінен үзінділер оқыды.
Этно-фольклорлық әуендер
«Өрле, ауылым!»
ШАРА
КЕРУЕН
Қазақстанның сыртқы саясатында ерекше геосаяси маңызы бар мемлекет Қытай Халық Рес-
публикасы. Екі мемлекет арасындағы ортақ шекараның ұзындығы 1740 шақырым. Сонымен
қатар екі ел тарихи көршілер болып табылады.
1992 жылдың 27 тамызында Қазақ-
стан мен Қытай мемлекеттері арасын-
да дипломатиялық қатынастар орна-
тылғаны мәлім. 1993 және 1999 жылдар-
да екі ел арасындағы ынтымақтастық
туралы келісімдер жасалды. Ал 2002
жылы 23 жетоқсанда қол қойылған
«Қазақ стан Рес публикасы мен Қытай
Халық Республикасы арасындағы тату
к р ші лік, достық және ынтымақтастық
туралы шарт» екі елдің зара қарым-
қаты настарын жаңа сапалық деңгейге
к терді.
Кеңес Одағы ыдырағаннан кейін
Қытай бірден-бір қуатты социалистік
мемлекет болып қалды. Қытайдың
бүгінгі даму формуласы 97 пайыз социа-
лизм, 3 пайыз капитализм. Қазақстан
тәуелсіздігін тез арада таныған мемле-
кеттер қатарында Қытай әлемдік озық
үлгілерді зіне тез қабылдау арқылы
елдегі демографиялық сімнен туын-
дайтын азық-түлік, тұтыныс пен тұрғын
үй мәселелерін шешуге ұмтылуда.
Экономикалық дамудың зор қарқыны
осы елден ұдайы шикізат, мұнай-газ
німдерін, құрылыс материалдарын
іздеуді талап етеді. Осы ретте табиғи
ресурстары мол к ршілес елдермен бай-
ланыс орнатуға бұл мемлекетте ерекше
к ңіл б лінеді.
Сонымен қатар Қытай мен Қазақстан
аумағын Батыс Еуропаға тікелей ашыла-
тын транзит ретінде де қарастырады. Ал
Қазақстанға ұлы к ршімен татулық және
оның 1,5 млрд-тық нарық қуаты қажет.
Қытай Каспий теңізіндегі мұнай
қорларын игеруге мүдделілік танытуда.
Осы мүдделіктің арқасында заманауи
алып құрылыстар Атасу – Алашак й
мұнай құбыры, Батыс Еуропа – Батыс
Қытай (ұзындығы 8,4 мың шақырым)
автомагистралі мірге келді. Бұл
автомагистральдің 2,3 мың шақырымға
жуығы Қазақстанның 5 облысын басып
теді. 2010 жылы Қытайдың мұнай
компанияларының Қазақстанның Ба-
тыс ңіріндегі мұнайды ндірудегі үлес
салмағы 23 пайызды құрады. Қытай
компанияларының Қазақстан мұнайы-
ның 3-тен 1-ге жуығын иеленуі екі ел
арасындағы экономикалық-сауда бай-
ланыстарын одан сайын нығайта түсті.
Екі ел арасындағы байланыстардың
белсенділігін 25 жыл ішінде Қазақстан
Президенті Н. .Назарбаевтың Қытайға
11 рет, ал Қытай басшылары Цзян-
Цзэминь, Ху Цзиньтао, Си Цзиньпиннің
Қазақстанға 9 рет ресми сапарлары-
мен келгендігі дәлелдейді. Қытай
Орталық Азия аумағындағы з ықпалын
ркениетті елдерге тән инвестициялар
құю, сауда к лемін арттыру, ақпарат
пен технология алмасу, экономикалық
ынтымақтасудың жаңа жолдарын игеру
саясаты арқылы іске асыру бағытын
ұстанып келеді. Қазіргі Қытай «ХХІ
ғасырдың геосаяси згерістеріне тән
бағыт-бағдар ұсынатын мемлекетпіз,
бізге агрессия, экспанция құбылыстары
жат» деген ұранмен әрекет етуде.
Қытай бүгінде жалынымен ешкімді
ш а р п ы м а й т ы н б е й б і т а й д а һ а р ғ а
айналғандай. Оның айғағы Қытай
басшылығының Қазақстанға к ршілес
аймақта орналасқан Лобнор ядролық
сынақ полигонын жабуы. Қытай билігі
бірнеше мәрте Қазақстанға ұзақ мерзімдік
несие берді. 2009 жылы Қазақстан бұл
елден 10 млрд доллар к леміндегі қарыз
алғаны белгілі және Қытай-Қазақстан
шекарасында алаңдаушылық туғызатын
шиеленісті оқиғалар болған жоқ.
Еліміз Кеңес Одағы құрамынан
ш ы қ қ а н н а н к е й і н б ұ л м е м л е к е т -
п е н т ы ғ ы з э к о н о м и к а л ы қ с а у д а ,
инвестициялық қарым-қатынастар
орната бастады. 2010 жылы Қытайға
экспортталған Қазақстан тауарларының
құны 17,5 млрд долларды құраған. Ал
Қытайдан импортталатын тау ар лар
27,6 млрд доллар болған. Экспорт-им-
порт қатынастарындағы кері сальдо 10
млрд доллардан артық. Қытай мұнай,
уран німдеріне ерекше ден қоюда.
Қазақстан оған стратегиялық шикізат
сатуға мәжбүр. Ал Қытай негізінен
ндіріс тауарлары мен тұтыныс затта-
рын ткізуде. Қазақстанның тұтыныс
рыногын Қытай німдері басып алған.
Германия мен АҚШ-тан кейінгі инвес-
тиция к лемі жағынан үшінші орында
Қытай тұр. Қазақстанның Қытаймен
жақсы экономикалық байланысты
оның транзиттік қуатын күшейте түсуде.
Түркіменстан, збекстан газы Қытайға
қазақ құбырлары арқылы жеткізілуде.
Қытай тауарлары Ресейге, Украина мен
Белорусияға Қазақстанның транзиттік
дәлізі арқылы туде. Транзиттік тасымал
пайдасы «Батыс Европа – Батыс Қытай»
тас жолының іске қосылуымен тіптен
арта түспек.
Қытай Қазақстанды стратегиялық
әріптес ретінде бағалауда. Екі елдің
қ а у і п с і з д і г і м ә с е л е л е р і Ш Ы Ұ ,
А С
Ы К ( А з и я д а ғ ы с е н і м ж ә н е
зара ынтымақтастық кеңесі), БҰҰ
шеңберінде үнемі талқыланып келеді.
Екі ел арасындағы тауар айналымымен
2020 жылы 40 млрд долларға жеткізу
жос парлануда. Тәуелсіз мемлекет ретінде
25 жыл мір сүрген Қазақстан эконо-
мика мен саясатта Қытай экспанция-
сын немесе қысымын сезініп отырған
жоқ. ШЫҰ қызметінің арқасында екі
елдің аймақтық қауіпсіздігі нығайту
мәселелеріндегі ынтымақтасуы күшейе
түсуде. Қытайдың басшысы Си Цзинь-
пин «екі ел арасындағы қатынастар
үлгі боларлық деңгейде, Қазақстан
Қытайдың сыртқы саясатының маңызды
басымдылықтарының бірі» деп атап
к рсетті.
р і п т е с м е м л е к е т т і ң ә л е м д і к
экономикалық державаға айналуға
ұмтылуы, валютасы юаньның әлемдік
валютаға айналу үдерісі Қазақстанның
Қытаймен қарым-қатынасының нығая
беруіне негіз болмақ. Шығыстағы
к ршімізбен әділетті, тең дәрежедегі
қатынастарды тереңдету күн тәртібінде
тұрған маңызды мәселе.
Сайын БОРБАСОВ,
саяси ғылым докторы, профессор
Қазақстан және Қытай
қарым-қатынастары
ТӘУЕЛСІЗДІК КҮНДЕЛІГІ
ОЛИМПИАДА – 2016
А қ о р д а д а Е л б а с ы Н ұ р с ұ л т а н
Назарбаев Рио Олимпиадасына бара-
тын спортшылармен кездесті. Кез-
десу барысында оларға үлкен сенім
жүктелетініне баса назар аударды. Пре-
зидент спортшылардың Олимпиадаға
қатысуларын бүкіл отандастарымызға
рух беретінін және қуаныш сыйлай-
тынын атап тті. «Сол себепті, алдағы
жеңістеріңді ел Тәуелсіздігінің 25
жылдығына арналған үлкен сый ретінде
күтеміз. Сендердің жеңістеріңе ерек-
ше сенім артып, Олимпиададан соң
жеңімпаздарды мақтанышпен және
құрметпен күтетін боламыз» деді Ел-
басы.
П р е з и д е н т б ү г і н г і ж е т і с т і к т е р
кешегі аға ұрпақтың заңды жалғасы
екендігін де ерекше құрметпен еске
ала отырып, оның тәуелсіздік алғаннан
кейін де заңды түрде жалғасқандығына
тоқталды.
– К е ш е г і к е ң е с т і к з а м а н н а н
бері қарай алатын болсақ, лжан
Жармұхамедов, Нелли Ким, Жақсы лық
Ү ш к е м п і р о в с и я қ т ы ү л к е н а ғ а -
апаларыңыз Қазақстанның ме рейін
к теріп, жеңіп шыққан еді. Тәуел-
сіздік жылдарында да спортшыла-
рымыз Олимпиадада жеңіп алған
59 медальдің 17-сі алтын алқа бола-
тын. Рио-де-Жанейрода да игі үрдіс
жалғасып, еліміздің мерейі аспандай
түсетіндігіне сенімдімін. Нағыз пат-
риот қана елдің абыройы үшін тайта-
ласта з мүмкіншілігінің шегінен де
шығып жеңіске жететін болады, – деді
Нұрсұлтан бішұлы.
Елбасы Олимпиада сынды ірі до-
даларда жеңіске жету үшін мемлекет
тарапынан бүкіл жағдайдың жасалып
жатқандығын баса айтты.
– С о ң ғ ы ү ш ж ы л д ы ң і ш і н д е
о л и м п и а д а л ы қ р е з е р в т і к е ш е н д і
түрде дайындау үшін елімізде бірнеше
халықаралық деңгейдегі спорт нысан-
дары салынды. АИБА Бүкіләлемдік
бокс академиясы, Алматыдағы Дзюдо
академиясы, Тараздағы «Тараз-Аре-
на» стадионы осылардың қатарында.
Сондай-ақ «Қарағанды-Арена» мұз
сарайы мен елордадағы жүзу кешені
бар к пфункционалды мұз сарайы іске
қосылды. скемен қаласындағы Ольга
Рыпакова атындағы Жеңіл атлетика
орталығы мен Алматыдағы Александр
Винокуров атындағы спорт сарайы
олимпиадашыларды даярлап жатыр, –
деді ел Президенті.
Мемлекет басшысы қазақстандық
олимпиадашылардың бағындырған
биігі асқақ екендігін айта келіп, Рио да
саннан г рі сапаға к бірек мән беру ке-
рек екеніне мән беріп, былай деді: «Рио
Олимпиадасына барлығы 206 елден
10 мыңнан астам спортшы қатысады.
Барлығы да кілең дүлдүл, барлығының
да жеңіске қол жеткізгісі келеді. Біздің
еліміз 38 спорт түрінің 26-сынан 100-ден
астам жолдама алды. Бұл к рсеткіш жа-
ман емес, бірақ жолдаманың саны емес,
спортшылардың сапасы қажет екенін
жақсы білесіздер». Нұрсұлтан Назарбаев
елімізде спортты насихаттауда отандық
«Қазспорт» телеарнасының р лі жоғары
екендігін де айрықша атап тті.
Достарыңызбен бөлісу: