Қ. Бекішев, Н. Досаханова, С. Сантаева

^ν ^С ^{: ν} ^Н ^{: ν} ^О ⁼
m(С) _: m(Н) _:
m(О) ₌ 26,10 _: 4, 35 _: 69, 55 _

= 2,175 : 4,35 : 4,346

M(С) M(Н)
M(О) 12 1 16

Бұл қатынасты бүтін сандар қатынасына айналдырсақ:
ν(С) : ν(Н) : ν(О) = 1 : 2 : 2
Демек, қышқылдың қарапайым формуласы CH₂O₂ немесе HCOOH.
Жауабы: A


4-нұсқа, № 17, 2015. Ӛсімдік фотосинтезі кезінде 44,8 л (қ.ж.) СО₂ сіңірілген болса, бӛлінген оттектің кӛлемі:

Шешуі:
44,8 л
6CO₂
х л
+ 6H₂O = C₆H₁₂O₆ + 6O₂ 

22,4 л/моль 22,4 л/моль

44,8 л (СО₂) х л (О₂)

134,4 л (СО₂) 134,4 л (О₂)
Бұдан: х = 44,8 л.
Жауабы: G

4. 
   нұсқа, № 20, 2015. Кӛлемі 128 л метан мен этилен қоспасы 1000 г бром суын түссіздендірген. Бром суындағы бромның массалық үлесі 64% болса, қоспадағы этиленнің кӛлемдік үлесі:
   

А) 60% B) 80% C) 30% D) 40%
E) 50% F) 70% G) 90% H) 20%
Шешуі:
Бром суы тек алкендерді ғана түссіздендіреді.
100% 1000 г
64% х г
Бұдан: х = 640 г.

х л 640 г
CH₂ = CH₂ + Br₂
22,4 л/моль 160 г/моль

= СH₂BrCH₂Br

х л (CH₂ = CH₂) 640 г (Br₂)

22,4 л (CH₂ = CH₂) 160 г (Br₂)
х = 89,6 л (С₂Н₄)

128 л – 89,6 л = 38,4 л (СН₄)

φ(С Н ) = ^{89, 6 л} 100%  70%


^{2 4} 128 л
Жауабы: F

4. 
   нұсқа, № 8, 2015. Массасы 32 г күкірт оттекте жанғанда пайда болған күкірт (IV) оксидінің зат мӛлшері:
   

Шешуі:
32 г
S + O₂ = SO₂
32 г/моль

ν(S)  ^m(S)  ^{32 г} = 1 моль

M(S) 32 г/моль

ν(SО₂ )  ν(S)  1 моль

Жауабы: F

5-нұсқа, № 12, 2015. Құрамында 20% бӛтен қоспалар бар 130 г мырыш тұз қышқылымен әрекеттескенде бӛлінетін сутек кӛлемі(қ.ж.):
А) 11,84 л B) 12,84 л C) 20,84 л D) 26,84 л
E) 28,84 л F) 30,84 л G) 35,84 л H) 67,84 л
Шешуі:

104 г

130 г 100%
х г 80%
Бұдан: х = 104 г (Zn).
х л

Zn + 2HCl = ZnCl₂ + H₂ 
^{65 г/моль} 22,4 л/моль

104 г (Zn) х л (H₂)

65 г (Zn) 22,4 л (H₂)
Бұдан: х = 35,84 л.
Жауабы: G


1-нұсқа, № 10, 2015. Құрамында азоттың массалық үлесі 63,64% болатын оксидтің формуласы:
А) N₂O B) N₂O₅ C) N₂O₃ D) NO₂ E) NO
Шешуі: Егер заттың 100 г үлгісін қарастырсақ, онда:
m(N) = 63,64 г m(O) = 100 г – 63,64 г = 36,36 г

ν(N) =
m(N) ₌ 63,64 г
= 4,54 моль

M(N) 14 г/моль

ν(О) =
m(О) ₌
36,36 г
= 2,27 моль

M(О) 16 г/моль
ν(N) : ν(О) = 4,54 : 2,27 = ^4,54 : ^2,27 = 2 : 1
2,27 2,27
Демек, заттың эмпирикалық формуласы – N₂O.
Жауабы: А
1-нұсқа, № 11, 2015. S + HNO₃ → H₂SO₄ + NO↑ теңдеуіндегі барлық коэффициенттердің қосындысы:
А) 6 B) 4 C) 10 D) 8 E) 2
Шешуі:
S⁰ + HN⁺⁵O₃ → H₂S⁺⁶O₄ + N⁺²O↑

S⁰ – 6е^- → S⁺⁶ N⁺⁵ + 3е^- → N⁺²

1. 
   тотықсыздандырғыш
   
2. 
   тотықтырғыш
   

S + 2HNO₃ = H₂SO₄ + 2NO↑
^∑ =1 + 2 + 1 + 2 = 6
Жауабы: А

1-нұсқа, № 13, 2015. Медицинада қолданылатын йодтың 5%-тік ерітіндісінің 50 г үлгісіндегі йод молекулаларының саны:
А) 1,3·10²³ молекула B) 5·10²² молекула

3. 
   6·10²¹ молекула D) 2,3·10²⁰ молекула
   

E) 7·10²² молекула
Шешуі:
50 г 100%
х г 5%
Бұдан х = 2,5 г.

ν

2
(I ) =
m(I₂ ) _
2, 5 г
 0, 0098 моль

M(I₂ ) 254 г/моль

N
2 A 2
(I ) = N  ν(I ) = 6,02  10²³

 0,0098 моль = 5,9  10²¹  6  10²¹
Жауабы: С

1-нұсқа, № 15, 2015. Массасы 245 г концентрленген күкірт қышқылы мырышпен әрекеттескенде түзілетін күкірт диоксидінің массасы:
А) 60 B) 65 C) 80 D) 75 E) 70
Шешуі:
245г х г

^2H2SO4^конц
98 г/моль
+ Zn = ZnSO₄ + SO₂
64 г/моль
+ 2H₂O

245 г (H₂SO₄) х г (SO₂)
196 г (H₂SO₄) 64 г (SO₂)
х = ^{245 г  64 г} = 80 г (SO )

196 г ²

Ескерту: Есептің шартында күкірт қышқылы ерітіндісінің концентрациясы берілмеген. Сондықтан біз оны 100%-тік деп қарастырдық.
Жауабы: С


1-нұсқа, № 16, 2015. Құрамындағы молекулаларының саны 1,2·10²⁴ болатын азот газының массасы (г):
А) 35,5 B) 55,8 C) 75,8 D) 64,6 E) 48,4
Шешуі:
N(N ) 1,2  10²⁴
ν
A
(N₂ ) = ² = = 1,993 моль N 6,02  10²³
m(N₂) = ν(N₂) ∙ M(N₂) = 1,993 моль ∙ 28 г/моль = 55,8 г
Жауабы: В


1-нұсқа, № 18, 2015. Мӛлшері 0,5 моль сахароза гидролизі кезінде түзілген фруктозаның массасы:
А) 80 г B) 90 г C) 60 г D) 70 г E) 55 г
Шешуі:
0,5 моль х г

^C12^H22^O11 ^{+ H}2^{O = C}6^H12^O6
180 г/моль фруктоза
+ C₆H₁₂O₆
глюкоза

ν(C₆H₁₂O₆) = ν(C₁₂H₂₂O₁₁) = 0,5 моль
m(C₆H₁₂O₆) = ν(C₆H₁₂O₆) ∙ M(C₆H₁₂O₆) = 0,5 моль ∙ 180 г/моль = 90 г
Жауабы: В


1-нұсқа, № 19, 2015. Күйені таза кӛміртек деп қарастыруға болады. Зат мӛлшері 3750 моль метан толық тотыққанда түзілетін күйенің массасы: А) 45 кг B) 42 кг C) 48 кг D) 49 кг E) 50 кг Шешуі:

3750 моль
СН₄
22,4 л/моль
_1_000^о_С_
m г
С + 2Н₂ 
12 г/моль

ν(С) = ν(СH₄) = 3750 моль
m(С) = М(С) ∙ ν(С) = 12 г/моль ∙ 3750 моль = 45000 г ≈ 45 кг
Жауабы: А


1-нұсқа, № 20, 2015. Массасы 250 г натрий гидроксиді ерітіндісін бейтараптау үшін 228 г 20%-тік тұз қышқылы ерітіндісі жұмсалған. Ерітіндідегі сілтінің массалық үлесі:
А) 35% B) 30% C) 40% D) 10% E) 20%

Шешуі:

m(HCl) = ^{ω  mер-дi}

₌ 20%  228 г _{= 45,6 г}

100% 100%

х г 45,6 г

NaOH+ HCl = NaCl + H₂O

40 г/моль 36,5 г/моль

х г (NaOH) 45,6 г (HCl)

40 г (NaOH) 36,5 г (HCl)
х = ^{45,6 г  40 г} = 49,97 г (NaOH) 36,5 г
49,97 г у %
250 г 100%
у = ^{49,97 г  100%} = 20% (NaOH)
250 г
Жауабы: Е


1-нұсқа, № 21, 2015. Құрамында 92% кальций карбонаты бар 200 кг әктасты ӛртегенде бӛлінетін кӛмірқышқыл газының кӛлемі (қ.ж.): А) 33,6 B) 41,2 C) 22,4 D) 44,2 E) 11,2
Шешуі:
Әктастың құрамындағы таза кальций карбонатының массасы:
200 кг 100%
х кг 92%
x = ^{200 кг  92%} = 184 кг (СaCO )


100% ³
Реакция теңдеуі бойынша бӛлінген кӛмірқышқыл газының кӛлемі:

184 кг
СaCO
V

• 
  ^t
  3 2
   CaO + CO 
  

100 г/моль 22,4 л/моль
184000 г (СaCO₃) V л (CO₂)
100 г (СaCO₃) 22,4 л (CO₂)

_{V } 184000 г  22,4 л
100 г
 41216 л  41, 2 м³
Жауабы: В

1-нұсқа, № 22, 2015. Массасы 3,9 г кӛмірсутек жанған кезде 13,2 г кӛміртек (IV) оксиді және 2,7 г су буы түзілген. Кӛмірсутек буының сутек бойынша салыстырмалы тығыздығы 39. Кӛмірсутектің формуласы:
А) С₂Н₂ B) С₉Н₁₂ C) С₆Н₆ D) С₇Н₈ E) С₈Н₁₀
Шешуі:
Кӛмірсутектің формуласын С_хН_у деп белгілейміз.
3,9 г 13,2 г 2,7 г
С_х Н_у + О₂  СО₂ + Н₂О
44 г/моль 18 г/моль

13,2 г (СО₂) х г (С)

44 г (СО₂) 12 г (С)
х = 3,6 г (С)
2,7 г (Н₂О) у г (H)
18 г (Н₂О) 2 г (H)
у = 0,3 г (H)

_{ν(С) : ν(H) =} m(C) _: m(H) ₌ 3,6 г
_∶ 0,3 г
= 0,3 : 0,3 = 1 : 1.

M(C)
M(H)
12 г/моль
1 г/моль

Демек, белгісіз кӛмірсутектің қарапайым формуласы – С_nH_n.
D_Н2 (С_nH_n) = 39
Демек, кӛмірсутектің молярлық массасы:
M(С_nH_n) = D_Н2 (С_nH_n) ∙ М (Н₂ ) = 39 ∙ 2 г/моль = 78 г/моль 12n + n = 78; 13n = 78; n = 6 (С₆Н₆)
Жауабы: С
1-нұсқа, № 23, 2015. Массасы 200 г фенолдың бензолдағы ерітіндісіне бром суымен әсер еткенде 66,2 г трибромфенол түзілген. Фенолдың бастапқы ерітіндідегі массалық үлесі (%):
А) 9,4 B) 7,4 C) 9,5 D) 8,8 E) 8,4
Шешуі:
200 г 66,2 г
2C₆H₅OH + 3Br₂ = 2 C₆H₂Br₃OH + 3H₂ 
94 г/моль 331 г/моль

ν(C H Br OH) = ^m = ^{66,2 г}
= 0,2 моль;

6 2 3
M 331 г/моль

ν(C₆H₅OH) = ν(C₆H₂Br₃OH) = 0,2 моль;
m(C₆H₅OH) = M(C₆H₅OH) ∙ ν(C₆H₅OH) = 94 г/моль ∙ 0,2 моль = 18,8 г
η = ^{18,8 г} ∙ 100% = 9,4% (C H OH)

200 г

6 5
Жауабы: А

жүктеу/скачать 0,6 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: