415
тайтын өмірлік принцип пен мораль-
дық қасиет. Ол басқалардың мүдде-
сімен санаспайтын, тек өз мүддесін
ғана көздейтін жеке бастық теріс қа-
сиетті бейнелейді. О. – жалған адам-
гершілік принцип ретінде амораль-
дық қасиеттер болып саналады; 2)
субъекттің құндылық бағдары; өмір-
лік қарекетінде өз қамын, өз қажет-
сінулерін басқа адамдар мен әлеумет-
тік топтардың мүдделерінен үстем
санаушылық. Ө. көріністеріне субъ-
ект өзінен басқаға қараған басының
мақсаттарына жетудің объектісі, құ-
ралы деп қарау тән. Өзімшілдіктің
дамуы, тұлғаның үстем ой ниетіне ай-
налуы индивидті тәрбиелеудегі елеу-
лі кемшіліктерден болады. Отбасын-
дағы тәрбиенің бағдары баланың
өзін тым жоғары санауына, яғни эго-
центризміне бағытталса, бала өз мүд-
делерін, қажетсінулерін ғана негізге
алатын мінез-құлық қалыптаса бас-
тайды. Есейе келе мұндай мінез-құ-
лық арқылы өзін ғана жақсы көруші-
лік, өзінен басқаның күйініш-сүйіні-
шіне немқұрайдылық деңдеп, субъект-
тің сыртқы дүниеде өзін оқшау, жал-
ғыз санаушылығы туындайды. Қай-
сыбір психологиялық және әдептік-
психологиялық тұжырымдамаларда
Ө. адамның туа біткен қасиеті, осы-
ның арқасында ол өзінің өмірлік қа-
рекетін қамтамасыз етеді деп қарас-
тырылады. Әдеттегі ұғымда Ө. аль-
труизмге (көпшілдік) қарама-қарсы
мағынада қолданылады.
Достарыңызбен бөлісу: