Қ. Жарықбаев о. СаңҒылбаев

гия  саласының  сенсорлық  жүйелер 

мен олардың функция атқару әдісте- 

ріне қатысы бар аспекті. Сенсорлық 

бөлік,  жалпы  мағынасы,  орталық 

жүйке  жүйесінің  өрлеме  сенсорлық 

нейрондардың  ұштары  болып  та- 

былатын  бөлігі.  Ерекше  бөліктер, 

әдетте

;

  сенсорлық  модальдылықпен 

соматосенсорлық бөлік және т.б.

толық  немесе  жартылай  сенсорлық 

әсерлерден  айырылуы.  Осы  тұрғы- 

дан  сенсорлық  ақпарат  алуды  шек- 

теу  бойынша  жүргізілген  экспери- 

менттік  зерттеулердің  нәтижелері 

өте  көрнекті  болып  табылады.  Бұл 

эксперименттерде  зерттелушіні  ар- 

найы  камераларға  орналастырып, 

толық сенсорлық изоляцияға дейінгі 

жағдайға жеткізген. Бірнеше сағаттан 

кейін-ақ  зерттелуші  мазасыздық  кү- 

йіне  жетіп,  экспериментті  доғаруды 

сұраған.

дайына  түскен  зерттелушілер,  ал- 

дымен, уақыттық бағдардан, ал одан 

кейін, тіптен, ойлау қабілетінен айы- 

рылған.  Олар  тіпті  оңай  есептерді 

шеше  алмай,  көбісінде  ес  процесі- 

нің  бұзылысы  байқалған.  Зерттелу- 

шілердің  80%  жуығында  көру  гал- 

люцинациялары пайда болған. Осын- 

дай  эксперименттерге  адамдар  2-3 

күннен артық шыдамаған. Осы және 

басқа да мысалдар адамның түйсіну 

түріндегі  қоршаған  дүние  жөнінде 

ақпаратты  алу  қажеттілігінің  күшті 

екендігін көрсетеді.

СЕНСУАЛИзМ (лат. sensus – сезім, 

түйсік) – психикалық өмірдің негізі – 

сезімдік  әсерлер  деп  түсінетін  ілім. 

Антика заманында бұл ілімді бірқа- 

тар  философиялық  мектептердің 

өкілдері (киренаиктер, эпикурийлік- 

тер,  стоиктер  т.б.)  дамытумен  айна- 

лысқан.  Мәселен,  стоиктер  ақылды 

«таза тақта» деп қарастыруды ұсын- 

ды. Бертін келе осы қағидаларды Қай- 

та  өрлеу  және  Жаңа  заман  дәуірле- 

рінде бұл көзқарасты жакқтаушылар 

ақ болмағаны анық.

С.-нің  ықпалымен  ассоциациялық 

психология  ерте  алды  тиісті  психи- 

калық  нәтижелер  тудыратын  қара-