Қ. Жарықбаев о. СаңҒылбаев

212

пы психологиямен тығыз байланыс- 

та  дамыды:  психиканың  кез  келген 

теориясы  психиканың  онтогенезде 

дамуын  талдау  қажеттігіне  тап  бо- 

лып отырды. Жас психологиясының 

негізгі әдістері – бақылау мен экспе- 

римент.  Зерделенетін  объекттің  тән 

ерекшелігі дамудың бастапқы кезең- 

деріндегі  бақылаудың  жетекші  рөл- 

де болуын анықтайды. Табиғи экспе- 

римент балаларға жарамайтын лабо- 

раториялық  эксперименттен  едәуір 

жиі  пайдаланылады.  Баланың  пси- 

хикасының дамуын зерттеуді көлденең 

жарма деп аталатын әдіспен жүргізуге 

болады;  мұнда  зерттеуші  психика- 

ның қалыптасуының сол сәттегі пси- 

хологиялық  ерекшеліктерін  білуді 

көздейді.  Бірнеше  мәрте  қайталана- 

тын  мұндай  жармалар  біршама  көп 

сыналушылар туралы мәлімет алуға 

жағдайлы.

Енді  бір  жағдайда  сол  бір  сыналу- 

шының өзін едәуір ұзақ уақыт бойы 

да (кейде бірнеше жыл) зерттеу жүр- 

гізіледі, оның психикасындағы өзге- 

рістер дәйекті түрде тіркеліп отыра- 

тын  бұл  әдіс  –  бойлық  зерттеу  деп 

аталады.  Адамның  психикалық  да- 

муы оқыту мен тәрбиелеу барысын- 

да  жүретіндіктен,  жас  психология- 

сының мазмұны педагогикалық пси- 

хологияның  мазмұнымен  тығыз  ас- 

тасады, тарихи дамуда олар бір-бірі- 

нен ажырағысыз. Жас психологиясы 

мен  педагогикалық  психологияның 

нақты бірлігі зерттелетін объекттің ор- 

тақтығымен байланысты; бұл объект – 

дамушы  және  онтогенезде  өзгеруші 

адам.  Жас  психологиясында  ол  жа- 

сына  орай  дамуының  динамикасы 

мен заңдылықтарында көрінсе, педа- 

гогикалық  психологияда  педагогтің 

мақсаткерлікпен әсер-ықпал етуі про- 

цесінде  оқитын  және  тәрбиеленетін 

адам ретінде көрінеді.

жүктеу/скачать 11,21 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: