1- дәріс. Аэроғарыштық әдістердің ерекшеліктері мен маңыздылығы


-дәріс. Аэроғарыштық түсіріс түрлері



Pdf көрінісі
бет10/29
Дата10.12.2023
өлшемі1,69 Mb.
#136426
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   29
Байланысты:
Дәрістер

5-дәріс. Аэроғарыштық түсіріс түрлері. 
1. Фотографиялық әдісі; 
2. Оптикалық-электрондық әдісі. 
Ғарыштан алынған ЖҚЗ фотографиялық әдісі. 
Әдістің жалпы принциптері. 
Ғарыштан алынған ЖҚЗ фотографиялық әдісі ҒҰА 
алғашқы ұшыруларында қолданылады.
Ғарыштық фототүсірістердің сан алуан түрлері мыналарға байланысты жіктеледі:
– камераның оптикалық осінің жағдайы (жоспарлық, келешектік, конвергенттік);
– қолданылатын фотопленкаларының типтері (ақ-қара, түрлі-түсі, спектрозоналдық);
– ғарыштық түсіріс камераларының типтері мен сипаттамалары (топографиялық, 
топографиялық емес, кӛп аймақтық, кадр пішіні бойынша, фотокамералардың фокустық 
арақашықтығының ұзындығы бойынша және т.б.).
Мақсаттарына байланысты фототүсірістер ЖҚЗ фотографиялық әдісінің түрін 
таңдауды жүргізеді.
Фототүсіріс процесс сұлбасы бойынша электромагнитті сәулелену спектрінің 
кӛрінетін диапазонында жүргізіледі:

түсірілетін беттік күн сәулесімен жарықтандырылған;

шағылысқан сәуленің атомосфера арқылы ӛтуі;

бейнелеуді оптикалық жүйелермен қалыптастыру;

жарықты сезетін материалды жасырын бейнелеуді белгілеу;

ҒҰА бортында немесе жерүсті жағдайларында жасырын бейнелеуді кӛрнекілеу.
Фототүсіріс процесінің тізбеленген кезеңдерінің әрқайсысы зондтаудың мақсаты мен 
міндетін байланысты түсірістердің әдістері мен параметрлерін таңдауға ықпал етеді.
ЖҚЗ фотографиялық әдісін қолдану саласын кеңейту, ең алдымен, қамту қабілетін 
арттыру арқылы қол жеткізілген фотобейнелеуден алынған ақпараттылықты кӛтеруге, 
шолу аймағын кеңейтуге, берілген спектрлік таңдамалық әдіспен алуға, түсірістердің 
жоғары фотографиялық, фотометрлік және фотограмметрлік параметрлеріне тәуелді. 
Ақпараттылықты кӛтерудің тізбеленген әдістері бір уақытта шешілмейді, ӛйткені бір 
параметрді жақсарту әдістері басқасын нашарлатуға алып келеді. Мысалы, түсіріс 
биіктігін тӛмендету арқылы қамту ауқымын кӛтеру шолу аймағын азайтуға алып келеді, 
фокустық қашықтықты ұлғайту есебінен кӛлемді ірілендіру арқылы бір кадрмен қармау 
алаңын қысқартуға және түсіріс аппараттарының габариттері мен салмағының артуына 
алып келеді, бұл ӛз кезегінде зымыран-тасығышқа, жер серігінің қызметтік жүйесіне, 
отын қорына талаптарды қатаңдандыруға алып келеді.
Ғарыштық фототүсірістер арқылы шешілетін міндеттердің айтарлықтай саны
олардың қарама-қайшылықты сипаты фотоаппараттардың әртүрлі түрлерін жасау мен 
пайдалануға алып келді. 
Ғарыштық фототүсірістер ерекшеліктері. 
Ғарыштық фототүсіріске бірқатар 
ерекшеліктер тән, оларға мыналар жатады: ұшудың жоғарғы биіктігі мен жылдамдығы; 
орбита жазықтығына қатысты Жердің айналуы; атмосфераның бүкіл қабаты арқылы 
түсірістер жүргізу; жарықтану шарттарының жылдам ӛзгерісі; фотоаппаратураның бүкіл 
жиыны жұмысын автоматтандыру қажеттігі.
Түсірістің жоғарғы биіктігі түсіріс масштабын азайтуға алып келеді, бұл ӛз кезегінде 
қармау алаңын ұлғайтудың жағымды факторымен қатар, түсірістің басты параметрлерінің 
бірін, кеңістіктік қамту ауқымын нашарлатуға алып келеді. Сондықтан ғарыштық 
фотожүйелер үшін камералар жиынында ұзын фокусты объективтің болуы тән (3000 мм 
дейін).
Атмосфераның бүкіл қабаты арқылы түсірістерді жүргізу объектілердің контрастын 
айтарлықтай нашарлатады, сондықтан фотокамералар объективтерін жасау сапасына, 
рұқсат деңгейіне, дисторсия мәнін тӛмендету деңгейі бойынша жоғары талаптар 


қойылады. Сонымен қатар, бейнелеу қарама-қарсылығын ұлғайтуға спектрдің жақын 
инфрақызыл зонасындағы түсірістерге спектрлік-зоналық түсірістерді қолданумен жетуге 
болады.
Тасығыштың жоғарғы жылдамдығын бейнелеуінің жылжуын туғызады, бұл түсіріс 
сапасын айтарлықтай нашарлатады. Тиісінше, ғарыштық фотокамералар бейнелердің 
жылжуын ӛтеу механизмімен жабдықталуға тиіс. Сонымен қатар, бейнелеуінің бұрыштық 
ауысуын ескеру қажет, Жердің айналу салдарынан бұл ӛз кезегінде фотокамера 
конструкциясын күрделендіреді.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   29




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет