№1 (304) 19 ақпан, 2015 жыл Ақпараттық, танымдық және әдістемелік басылым ж а й ы қ «Адам баласының бақыты оның жүрегінің тазалығымен байланысты»



Pdf көрінісі
бет5/7
Дата03.03.2017
өлшемі3,39 Mb.
#7196
1   2   3   4   5   6   7

Ақмаржан Таубаева,

Орал қаласы

Т

ағдырымыз бен 

тарихымыз ортақ

8

Жайық ұстазы

19 ақпан, 2015 ж.

Д

үниежүзінің   

дамыған елдері, халқы, 

шаруашылығы

Сабақтың  мақсаты:  оқушының 

дамыған 


мемлекеттер 

туралы 


алған  білімдерін  анықтау,  елдердің  

шаруашылығын    толық  білуге    ын-

таландыру; 

ой-өрісін, 

зейінін,  

шығармашылық 

қабілетін 

дамыту; 


ұқыптылыққа, 

ұжымдық 


еңбекке 

тәрбиелеу,  экологиялық,  экономикалық 

білім  беру,  өздігінен  іздене  білуге 

үйрету.


Сабақтың әдісі: сайыс сабақ.

Сабақтың  түрі:  дәстүрлі  емес  

сабақ.


Сабақтың 

барысы: 

мұғалімнің 

кіріспе сөзі.

Оқушылар  дүниежүзінің  елдеріне 

жалпы  сипаттама  жасайды.  1)  Дамыған 

елдер, халқы, шаруашылығы, 

2)  «Үлкен  жетілік»  елдері,  олардың  

шаруашылығы.

(Сынып  оқушылары  екі  топқа 

бөлінеді,  топ  жетекшілерін  сайлау, 

қазылар алқасы, жанкүйерлер)

1-кезең  .  Әр  топ  берілген 

сұрақтарға жауап береді.

1-топқа сұрақтар

1.  Әлемде  қазіргі  уақытта 

қанша этнос  бар?  (мың)

2.  Польшада  қандай  дін 

басым?   (католик діні).

3. 

Дүниежүзіндегі 



ең 

көп  ұлтты  мемлекетті  ата. 

(Үндістан).

4. Жапонияның ұлттық күрес 

түрі (сумо)

5.  Қай    мемлекет  «теңіз  арбакеші» 

атағын алды. (Норвегия)

2-топқа сұрақтар.

1.  Қай  мемлекет  бір  ұлтты? 

(Жапония)

2.  Қай  қалалар  тек  астаналық  

функцияларды орындайды.  (Вашингтон, 

Канберра).

3.  Орман  қай  елдің  басты  байлығы 

болып табылады. (Канада)

4.  Халықарлық    туризмнің  негізгі 

аймағын  көрсет.  (Туристік  аралдар: 

Гавай, Багам т.б.).

5. Микромемлекеттерге мысал келтір 

(Монако, Лихтенштейн, т.б.)

2-кезең.  Картографтар  сайысы:  тест 

сұрақтарында  аталған  мемлекеттерді 

картадан тауып көрсету.

3-кезең.  Эрудиттер  сайысы:  әр  топқа 

жеке тапсырмалар беріледі.

1-топқа 


дүниежүзінің 

халқының 

құрамы туралы сызбаны сызу.

2-топқа  дүниежүзілік  шаруашылық  

салаларының схемасын сызу.

4-кезең.  Білгірлер  сайысы:  берілген 

мемлекеттердің  астанасын    дұрыс  таба 

білу.


1. Корея            А.Дели                                 

2. Үндістан       В.Лиссабон    

3. Португалия   С.Сеул

4. Малайзия      Д.Канберра          

5. Австралия     Е.Стокгольм

6. Швеция         Г.Куала-Лумпур

(Дұрыс жауаптары: 1-С, 2-А, 3-В, 4-Г, 

5-Д, 6-Е)

5-кезең.  Капитандар  сайысы.  Тест 

сұрақтарына жауап беру.

1-топ капитанына сұрақтар.

1.  Әлемдік  шаруашылық  қашан 

құрылды?  (XIX-XXғғ).

2.  Мақтаны көп өндіретін мемлекет  

(АҚШ).

3.  Оңтүстік  Шығыс  Азия  елдерінің 



халықаралық  бірігуінің  қысқаша  атауы 

(АСЕАН).


4.  Қай  елдер  ОПЕК-ке  мүше? 

(мұнайды экспорттаушы  елдер ).

5.  Еуропаның  қай  елдерінде  екі 

мемлекеттік  тіл бар? (Бельгия).

2-топ капитанына сұрақтар.

1.  Қандай  өнеркәсіп    Жапонияның  

халықаралық  мамандану  саласы  болып 

табылады? (Машина жасау).

2.  Қай  мемлекет  бейтарап  ел  болып 

табылады? (Швейцария).

3.  Қай  теңіздік  акваторияда  мұнай 

өндіріледі?  (Солтүстік  теңіздік,  Парсы, 

Мексика шығанағы).

4. 


Қай 

мемлекеттер 

«Азия 

жолбарыстарына»  жатады?    (Сингапур, 



Корея Республикасы,Тайвань, Гонконг).

5. Көп ұлтты мемлекетті ата (Ресей).

6-кезең.  «Кім  жылдам?».  Әр  топ 

тақырып бойынша сызба сызу керек.

1-топ  дүниежүзінің халқының санын 

айту.


2-топ  халық  санының  өсуіне  әсер 

ететін факторларды атап өту.

Қолайлы 

фактор 


Денсаулық 

сақтау,  білім,  экономикалық-әлеуметтік 

жағдайлар. 

Қолайсыз 

фактор 


Сауатсыздық,  соғыс,  індет,  ашаршылық, 

экономикалық жағдайлардың нашарлығы, 

жұмыссыздық.

7-кезең.  Жанкүйерлермен  сайыс: 

үлестірмелердегі сұрақтарға жауап беру.

1.  ҚХР-дың  ауыл  шаруашылық 

дақылдарын ата.

2.  Шетелдік    Азия  әлеуметтік 

географиялық  жағдайына сипаттама.

3. Дүниежүзілік порттарды ата.

4. Үндістанның басты экспорты.

5. Жапонияның «көлеңке» жағы.

6. Италияның ірі қалалары.

Халық нәсілдерін Венн диаграммасына 

салу


Дүние  жүзі    (а) 

және  Қазақстан    (ә)  

халықтарының орташа 

тығыздығын есептеу

            

Халық саны          6млрд адам

а)p=  -----------   = -----------  =40:  

                  P=40 адам/шқ2              

          жер аумағы          150 млн шқ2

         халық саны          15 млн адам

ә) p=    ------------  =  ---------- =6: 

                 p=  6 адам/шқ2

         жер аумағы       2.7 млн шқ2

8-кезең. 

Қазылар 

алқасы 


қорытындысын шығарды. 60:55 есебімен 

1-топ жеңіске жетті.

9-кезең.  Оқушыларды  бағалау,  үйге 

тапсырма  беру.  Тақырыптар  бойынша 

қайталау.

Рауза Жұмағазиева,

Чапаев ауылының, 

Кешкі /ауысымды/ ЖББМ,

Ақжайық ауданы

Сайыс - сабақ

 

=



+

=

+



=

=



=

a

a

a

tga

a

a

2

2



2

cos


sin

)

2



sin(

cos


1

2

sin



p

=



=

+

=



=



=

)

(



1

sin


1

2

cos



2

2

a



ctg

a

ctg

ctga

tga

a

a

p

Дұрыс жауаптары:

                                         

3.  Интербелсенді    тақтамен    жұмыс: 

тригонометриялық  функциялардың  график-

терін түрлендіру. Слайд 5-6-7



Сабақтың  мақсаты:  Білімділік  - 

оқушылардың  тақырып  бойынша  алған 

білімдерін  тереңдетіп, жинақтау, жүйелеу, 

қорытындылау. Дамытушылық - логикалық 

ойлау қабілеті мен дағдыларын  жетілдіру, 

белсенділіктерін 

арттыру. 

Сабаққа 


қызығушылықты  қалыптастыру, ұзақ есте 

сақтау  қабілеттерін  жетілдіру.  Тәрбиелік 

-  оқуға  саналы  сезімге,  жауапкершілікке,  

шапшаңдыққа,  ұқыптылыққа, өз  бетінше 

еңбектенуге  тәрбиелеу.

Сабақтың типі: Қорытынды  сабақ.

Құралдар: 

Интерактивтік 

тақта, 

слайдтар, «Теңсіздікті шешіңіз.» плакаты.



Сабақ  барысы:  1.  Ұйымдастыру 

кезеңі.


2.  Сұрақ-жауап  «Формуланы  білесің 

бе?» (ауызша). 3. Интербелсенді  тақтамен  

жұмыс: тригонометриялық функциялардың 

графиктерін  түрлендіру.

4. «Қатені тап»

5. Тригонометриялық теңдеулер шешу.

6. Тригонометриялық теңсіздіктер шешу.

7. Өздік жұмыс.

8.  Оқушыларды  бағалау,  сабақты 

қорытындылау

Слайд  1-2.  1.  Мұғалім:  Балалар, 

сендер 


«тригонометрия» 

ұғымымен 

алғаш 

9-шы 


сыныпта 

танысып, 

оның  анықтамасымен  және  көптеген 

формулаларымен 

таныстыңдар. 

Сол 


формулаларды  есеп  шығаруда,  өрнектерді 

түрлендіруде  пайдалануды  үйрендіңдер. 

10-шы 

сыныпта 


тригонометриялық 

функциялардың  графиктерін  салып  және 

оларды    түрлендіруді,  тригонометриялық 

теңдеулерді 

және 

тригонометриялық 



теңсіздіктерді  шешуді үйрендіңдер. Бүгінгі 

сабақта осы алған білімдерімізді жинақтап, 

қорытындылайық.

2.  Алдымен  сұрақтарға жауап беріңіз: 

«Формуланы білесің бе?» (ауызша). 

Слайд 3-4



Теңдеулер мен 

Тригонометрия

 

1



cos

sin


cos

)

2



sin(

cos


sin

sin


cos

1

cos



sin

2

2



sin

2

2



2

2

=



+

=

+



=

=



=

a

a

a

a

a

a

tga

a

a

a

a

a

p

ctga



a

ctg

a

a

ctg

ctga

tga

a

a

a

a

a

=



=

+



=

=



=



)

(

sin



1

1

1



cos

sin


1

sin


cos

2

cos



2

2

2



2

2

2



p

5. Тригонометриялық теңдеулер шешу

6. Тригонометриялық теңсіздіктер 

шешу. (плакат «Теңсіздікті шешіңіз.») 

7. Өздік жұмыс. (ppt. теңсіздіктер 2) 

Слайд 1-2-3

Тапсырмалары:  І-нұсқа                                                                                 

1)                                   2)    



те

ңс

із

ді

кт

ер

8. Үйге тапсырма беру.

Оқушыларды бағалау, сабақты 

қорытындылау.



Гүлнар Ташенова, 

Ы. Алтынсарин атындағы  

ЖББОМ,

Тасқала ауданы

П

П

Сабақтың мақсаттары:  П дыбысы-

мен таныстыру, дыбыстату. П дыбысына сөз, 

сөйлем құрату; П дыбысының әрпімен таны-

стыру, әріп элементтерін дұрыс жазуға, сауат-

ты жазуға үйрету; Оқушылардың ойлау, сөйлеу 

қабілеттерін дамыту, сыпайы сөйлеуге үйрету.



Көрнекілік: Қима әріптер, пілдің, партаның 

суреттері.



Сабақтың түрі: Жаңа білім беру.

Әдісі: Сұрақ-жауап, түсіндіру.

Сабақтың барысы:  I. Ұйымдастыру 

кезеңі.


Балалар, сабағымызды бастамас бұрын 

өзімізді сабаққа дайындап алайық.Олай бол-

са, орнымыздан тұрып, менімен бірге қосылып, 

мына бір өлең жолдарын айтайық. 

Сыныбымыз тап-таза,

Бор да дайын тақтада.

Ойымызды жинақтап,

Отырайық партаға.

II. Өткен сабақты пысықтау.

- Балалар, бізге Тазша бала қонаққа келді. 

Ол сендерден көмек сұрай келіпті. Қолында ха-

ты бар екен. Мен алып оқиын.

(Тазшаның қолындағы хатты оқу).

- Сәлеметсіздер ме, балалар!

- Мен Тазша бала болам. Мен жолда ке-

ле жатып, құлап қалдым. Құлап қалғанда, мы-

на сөздердің кей әріптері түсіп қалыпты. Маған 

сөздерді құрауға көмектесіңдерші.

- Балалар, Тазшаға көмектесеміз бе?

- Иә, көмектесеміз.

- Жақсы, олай болса, тақтаға Тазшаның 

сөздерін ілейін. Екі қатарға сөздер беремін, 

түсіп қалған әріптерді мына сызықшаның үстіне 

жазамыз.


1- қатар

_йрек  _кі    к_й 

2-қатар

ж_зік     к_ріш     т_йе



(үйрек, үкі, күй, жүзік, күріш, түйе)

«Сөз ойла, тез ойла» ойыны арқылы Ү ды-

бысына сөздер ойлау. Сөздерді буынға бөлгізіп, 

буындық талдау жасау. Оқулықтан  Ү, ү дыбы-

сына қатысты сөздерді тізбектей оқыту.

III. Жаңа сабақ.  Жұмбақ.

Қорықпайды күшті аңнан,

Қорқады тек тышқаннан.  (Піл)

Сыртым қызыл, өзім ақ,

Денем доптай.

Шешіндірсең, жылатамын 

Ұрмай-соқпай. (Пияз)

Бүгін біз П п дыбысы мен әрпімен таныса-

мыз.


а) П әрпінің жазбаша және баспаша түрімен 

таныстыру.

ә)  Жаңа  сөздерді  оқып,  мағынасын 

түсіндіру.

б) Сурет бойынша заттардың атын атату.   

(парта, кітап, дәптер,  пияз )

в) Оқулықпен жұмыс. Бағандағы сөздерді 

хормен, жекелей оқыту. 

IV.Сергіту сәті:

 Қоюланған қара бұлт,

 Төкті жаңбыр себелеп.

  Жапырақты жамылып,

  Бұға қалды көбелек.

V. П п әрпін жазып көрсету, дәптерлеріне 

үлгі бойынша жазғызу. Алдымен ауада жазып, 

қолды жаттықтыру.

VI. Тақтамен жұмыс. 

Тақтаға парта, піл, кітап сөздерін жазғызу.

VII.   «Адасқан әріптер» ойыны арқылы 

сабақты қорытындылау. 

Әріптер адасып қалыпты. Көмегіміз ке-

рек. Ендеше әріптерді оқи отырып, әріптерге 

көмектесейік.

кітап    піл      парта   арпа

іптка    ліп      ртпаа   пара

Бағалау: Жұлдызша, төртбұрыш белгілері 

арқылы оқушыларды бағалау.

Үйге тапсырма: 

а) П п дыбысы мен әрпіне байланысты 

сөздерді мәнерлеп оқу.

б) П п дыбысы бар сөздер ойлап келу.



Гүлнара Болатқалиева,

Тінәлі НББОМ,

Ақжайық ауданы

9

Жайық ұстазы

19 ақпан, 2015 ж.

Т ә ж і р и б е   б ө л і с е м і н

Ш ы р қ а ,   с ы р н а й !

С а қ   т а й п а л ы қ   о д а ғ ы

Қысқа мерзімді сабақ

П дыбысы мен әрпі

*-* Тарихтан тағылым*-*

Сабақтың мақсаты:  Оқушылардың  ән-

әуенге қызығушылығын арттыру, ұлттық му-

зыканы сүюге, үйренуге, тыңдай білуге бау-

лу. Шығармашылығын дамыту. Аспаптық 

музыканың дамуы, ерекшелігі туралы түсінік 

беру


Міндеті: Әнді көңілді сипатта орындауға 

үйрету. Халық музыкасымен   сусындату.



Типі: Жаңа сабақты меңгерту.

Көрнекілігі: Сырнай аспабының суреті. 

Шашубай, Нартай, Майра суреттері.



Сабақтың  барысы:  Ұйымдастыру 

бөлімі.


сәлемдесу; сынып оқушыларын түгендеу; 

сыныпты сабаққа даярлау.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру. («Шырша-

ны безендірейік» ойыны арқылы)

-  Жетіген  қандай  аспап?  (қазақтың 

ұлттық аспабы)

- Неше ішекті? (жеті ішекті, көп ішекті)

- Қалай ойналады? (шертіп ойналады)

- Жетігенмен қандай шығармалар орын-

даймыз? (ән, күй, жыр)

- Тиек орнына не қойылады? (асық)

- Шанағы неден жасалады? (ағаштан)

-  Ішектері  неден  жасалады?  (аттың 

қылынан)


- Гусли қандай аспап? (орыс халқының 

музыкалық аспабы)

- Неше ішекті? (көп ішекті, 5-14 ішекке 

дейін)


- Қалай ойнайды? (отырып)

- Цимбалы қандай аспап? (Беларусь 

елінің аспабы)

- Ішегі нешеу? (көп ішекті)

- Неден жасалады? (ағаштан)

- Үйге қандай әнді жаттауға бердім? 

(«Шырша әні»)

ІІІ.Қызығушылықты ояту.

Сырнай сөзін жасыру.

ІV.Мағынаны тану. Жаңа сабақ.

Гармонь,  гармоника  –  грек  тілінен 

аударғанда «үндестік», «үйлесімдік» деген 

мағына береді. Гармоньді ең алғаш неміс 

шебері ойлап тапқан.

Гармонь  –пернелері,  түймелері  бар 

ең көп тараған аспап. Үн шығару және 

сүймелдеу ерекшелігіне байланысты ол ак-

кордеон, баян, гармонь деп түрліше атала-

ды. Аккардеон мен баян дыбыс қатарының 

көптігіне байланысты ең жетілдірілген 

түрлері болып есептеледі. Дыбыс диапозоны 

түймелерінің санына байланысты болады. 

Нәзік үні бар аспапта лирикалық туындылар 

орындалады.

Сырнай-музыкалық аспаптың қазақша 

аталуы. Қазақта «сыр» деген сөз «сырла-

су», «сыр шерту» деген мағынаны білдірсе, 

«най» деп музыкалық аспаптарды атаған. 

Қазақ халқының тарихында сырнайдың ала-

тын орны зор. Дәстүрлі өнерді дәріптеген 

өнерпаздар сырнайдың сүйемелдеуімен 

жыр, термелер орындаған. Шашубай, На-

ртай, Майра сияқты халық әншілері сырнай-

мен ән салған.

Қазақтың халық әндері –қазақ  халқының 

рухани мұрасы.Олай болса, сол бізге жеткен 

мұраларымыздың бірі – «Гүлдариға» әні.

• 

Клара Төленбаеваның 



орындауындағы әнді таспадан тыңдату.

• 

Дауыс жаттықтыру: «Санамақ» 



• 

Ән үйрету «Шырша» әні. 

V. Сергіту сәті «Кім жылдам» ойыны ой-

налады.


Төрт оқушы тақтаға шығып,қағаздан 

қиылып әзірленген  домбыра, жетіген, баян, 

қобыз суреттерінің бөлшектерінен аспаптар-

ды құрастырады.

VІ. Сабақты бекіту.

- Сырнай қандай аспап?

- Қандай сөзден шыққан?

- Ең алғаш кім ойлап тапқан?

- Сырнаймен ән салған кімдерді білеміз?

VІ. Үйге тапсырма.

Тақырыпты оқып,әнді  жаттау.

VІІІ. Бағалау.



Ақжонас Құспанова,

Базартөбе ЖББОМ,

Ақжайық ауданы,

(Соңы. Басы №2 (18) газет 

қосымшасында.)

ІІ.  Сақтардың  тәуелсіздік  үшін 

соғыстары

Сақ жауынгерлері. Патшалар жауын-

герлер тобынан шықты.

Сақ жауынгерлерінің ерлігі туралы 

көптеген деректі әңгімелер бар. Сақтар 

б. з. б. 519–518 жылдары парсылармен 

соғысып,  I  Дарийдің  әскеріне  қарсы 

ерлікпен шайқасады. Сақтар парсылармен 

бірге Грекия, Египет жеріндегі соғысқа 

қатысады.

Сақтың әйел патшасы Томирис парсы 

патшасы Кирдің әскерін жеңген. Томирис 

адам қаны толтырылған меске Кирдің ба-

сын салып тұрып: «Аңсағаның қан болса

ал енді іш!» — деп айтады.

Б. з. б. IV ғ. Александр Македонскийдің 

Орта Азия жеріне жорығы басталды. Ол б. 

з. б. 330–327 жылдары Сырдарияның сол 

жағындағы өңірлерді түгелге жуық басып 

алып, Шеткі Александрия қаласына сала-

ды.

Александр Македонский шығысты 



жаулап алады, бірақ Сырдарияның оң 

жағындағы сақтардан жеңіледі.

ІІІ топ тапсырмасы: Сақ мәдениеті. Б. 

з. б. VII ғ. Батыс Сібір, Қазақстан, Еділ 

бойы және Еуропаның оңтүстігіндегі да-

лалы аймақтар өнерінде аңдық стиль пай-

да болды. Оның басты тақырыбы аңдар 

мен аңыздардағы құбыжықтарды суреттеу 

еді. Мұндай бейнелермен қола қазандар, әр 

түрлі құрбандық заттары, қару-жарақтар, 

ат әбзелдері мен киімдер әшекейленді.

«Аңдық  стиль»  өнері  оңтүстік 

дәстүрінің ықпалымен қалыптасты. Оны-

мен сақтар Алдыңғы Азия мен Иранға 

жасаған жорықтарында танысты. Осы жер-

лерден сақтарға «өмір ағашы» дейтін ары-

стан бейнесі тарады.

Еуразия көшпелілері дамудың ұзақ жо-

лынан өтті. Олардың бай фольклоры бол-

ды. Мифология – әлем, оның құрылымы 

туралы күрделі түсінік болып табылады.

Сақтар табиғат күштері – күнге, жел-

ге, күннің күркіреуіне, найзағайға табын-

ды. Бұларды құдайдың ісі деп санады. 

Сақтардың түсінігі бойынша, құдай әр 

түрлі жануарлар бейнесінде өмір сүрді.

«Аңдық стиль» өнерінің негізі ежелгі 

аңыздарда сақталған, адамның әр түрлі 

жануарлардан  шыққандығы  туралы 

түсініктермен байланысты. Адам өз тегін 

табиғатпен байланыстырып, өздерін соның 

бөлшегі деп есептеді. Әрбір ру - тайпаның 

шыққан тегі: бұғы, қасқыр, арқар, жол-

барыс, дала бүркіті т. б. аңдар болып 

есептеліп, сондықтан аң бейнелері бар зат-

тар қасиетті тұмар немесе бойтұмар санал-

ды.

Қару-жарақтағы аң бейнесі шайқас 



кезінде жауынгерге рух беріп, оқ дарытпай-

ды, жеңіске бастайды деп сенді.

Сақтардың әлемнің құрылымы тура-

лы да айқын түсінігі болды. Олар үш әлем: 

жер асты әлемі (төменгі), орта  жер әлемі, 

жоғары – көк немесе аспан әлемі бар деп 

есептеді.

Сақтардың археологиялық ескерт-

кіштері. Шырыққабат – апасиактардың 

(«су жағасын мекендеген сақтар») астана-

сы. Бұл қала қазіргі Қызылқұм шөлінде

жерді алып жатқан төбеде орналасқан. 

Қаланың орнынан көптеген дуал, мұнара 

құрылыстар табылған.

Сақтардың археологиялық ескерт-

кіштерінің бірі – Бабыш молда қаласы.

Алматы облысындағы Есік қорғаны 

– б. з. б. VIII-III ғғ. сақ моласы. Бұл мола-

да әрі жауынгер, әрі малшы, әрі абыз адам 

жерленген. Ол алтын адам деп аталған. 

Онымен  бірге  қару-жарақ,  басқа  да 

шаруашылық құралдары көмілген. Ежелгі 

грек тарихшысы Геродот сақтар жайлы 

көп тарихи деректер қалдырған.

Тақырыпты бекіту. Жұмбақтарды ше-

шу.


• Қадам бас алға сүрінбей 

Болашақ кілті – білімде.

Қандай мағына береді, 

«Сақ» сөзі парсы тілінде?  

                                 (Құдіретті еркектер)

• Басынан кешкен шақтарды

Тарихшы тізіп ақтарды

Кімдер деп тағы атады, 

Грек, Геродот сақтарды?  (Массагеттер)

• Көгенге құлын байлады,

Бес қаруды да сайлады.

Айтып берші, қай сақтар,

Арал мен Сырды жайлады?  

                                          (Парадарайа) 

• Білімді алтынға теңедік,

Достарға ашық, кең едік.

Әйгілі сусын жасаушы,

Сақтарды кімдер деп едік? 

                                         (Хаомаварга)

Бел-белестен асады,

Өр сақтардың жасағы.

Тиграхауда сақтары,

Қай жерді мекен жасады?  (Жетісуды)

«Алтын адам»  сөзжұмбағын шешу.

Көлденең  берілген  кілт  сөздің 

көмегімен тік торкөздердегі жасырулы 

тұрған сөздерді тап.

1. «Алтын адамды» тапқан археолог-

ғалым.

2. Мемлекеттік елтаңбаға салынған 



бейне, «Алтын адамның» бөркіне тағылған 

жапсырмадағы жануар.

3. Сақ-тиграхаудалар мекендеген өңір.

4. Ұлттық белгіге айналған жануар, ал-

тын әшекейлердегі бейненің бірі.

5. Сақ жауынгерлерінің темір қанжары,

6.  «Алтын  адамның»  сырғасына 

қондырылған  асыл тас.

7.  Тәуелсіздік  ескерткішіндегі 

жауынгердің қолына ұстаған қару.

8. «Алтын адамның» киіміндегі алтын 

жапсырмалардың стилі.

9. Тайпа басшысы.

Қорытынды.

Бүгін біз сақтар тарауын аяқтап от-

ырмыз. Сақтар мәдениетінің жоғарғы 

дәрежеде дамығанын оқып-түсіндік. Оның 

дәлелі - Есік қорғанынан табылған «Ал-

тын киімді адам» ескерткіші. Бұған дейін 

сақтардың жауынгер екеніне көз жеткіздік. 

Грек - парсы жазбаларында сақтардың 

әйелдері  де  ерлермен  бірге  ерлікпен 

шайқасқан. Шығысқа бет алған Алек-

сандр Македонскийдің жорығының бетін 

қайтарған, елін, жерін қорғап, тәуелсіздігін 

сақтап қалған батыр халық болды.

1.  Сақтар  туралы  аңыз  әңгімелер 

б.з.б.V  ғ  өмір  сүрген  грек  тарихшы-

сы Геродоттың «Тарих» атты кітабында 

қытайлықтар Сыма-Цянның «Жылнама», 

Бань-Гудің «Ханнама» атты кітаптарында 

бар. Және Рим тарихшысы Квинт кур-

ций Руф еңбектерінде жазылған. Ендеше, 

мәдениетсіз ел - мәңгүрт ел. Әдебиетсіз ел - 

әдепсіз ел. Білімсіз ел – біліксіз ел. Өнерсіз 

ел - өріссіз ел. Ғылымсыз ел - жұмыссыз 

ел - дегендей, өткен тарихымызды білейік, 

бағалайық, құрметтейік балалар.

Үй тапсырмасы. Сақтар тарауы

Бағалау.



Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет