Адамс меншікті капитал теориясы

Осылайша, бұл әділетті сезіну фактісі қанағаттануды тудырады және сондықтан еңбек мотивациясына әсер етуі мүмкін.

28. Еңбек ұжымы мен оның құрылымының өзара байланысын табыңыз.

Еңбек коллективі — өндірістің қоғамдық мәніне бағытталған ұйымдасқан адамдардың бірігуі. Ұжымның әлеуметтік құрылымы-бұл әртүрлі әлеуметтік топтардың құрамы мен үйлесімімен анықталатын оның құрылымы. Әлеуметтік топ дегеніміз-қандай да бір ортақ, оларды біріктіретін әлеуметтік ерекшелігі, қасиеті бар, мысалы, білім деңгейі, кәсібі, жұмыс тәжірибесі бар және қандай да бір мақсатқа жету үшін үнемі өзара әрекеттесетін жұмысшылар жиынтығы. Ұжымның әлеуметтік құрылымы-бұл кәсіпорын қызметінің тиімділігіне әсер ететін маңызды параметр. Қолайлы әлеуметтік құрылым еңбек белсенділігінің, шығармашылық бастаманың, жоғары еңбек тәртібінің дамуына және оның тиімділігінің өсуіне ықпал етеді. Қолайсыз әлеуметтік құрылым өндірістік мәселелерді тиімді шешуді қиындатады. Белгілі бір әлеуметтік топтардың болуына байланысты кәсіпорын ұжымының әртүрлі әлеуметтік бөлімдері қалыптасады, осыған байланысты әлеуметтік құрылымның келесі түрлері бөлінеді: функционалды-өндірістік, демографиялық, ұлттық, әлеуметтік - психологиялық және т. б. Функционалдық-өндірістік құрылым қызметкерлердің функционалдық топтарынан: қызметшілерден (басшылардан, мамандардан, техникалық орындаушылардан), жұмысшылардан (негізгі, қосалқы), кіші қызмет көрсетуші персоналдан, оқушылардан, әскерилендірілген және өрт күзетінен және т.б. құралады, бұл функционалдық топтар иерархиясы бар және белгілі бір лауазымды тұлғаларға бағынатын өндірістік бөлімшелерге біріктіріледі. Өз міндеттерін орындай отырып, қызметкер еңбек ұжымының басқа мүшелерімен ресми немесе ресми қатынастарға түседі, бұл еңбек ұжымының өмірінің кәсіби және еңбек жағын көрсетеді. Өндіріс процесін жүргізу үшін басшының еркімен құрылған топтар компанияның бөлімшелері болып табылады және оларды ресми топтар деп атайды. Ресми топтардың компанияға қатысты міндеті-нақты міндеттерді орындау және белгілі бір мақсаттарға жету. Ресми қатынастардың сипатына басшының және еңбек ұжымы мүшелерінің жеке ерекшеліктері үлкен әсер етеді. Ресми топтар және олардың қарым-қатынасы компанияның құрылымын құрайды. Ресми немесе функционалды құрылым еңбек ұжымында қалыптасқан жеке топтар немесе адамдар арасындағы еңбек бөлінісін олардың басқа іскерлік қасиеттеріне байланысты көрсетеді. Ресми құрылым жеке емес. Ол еңбек ұжымының әр мүшесінің құқықтары мен міндеттерін, яғни әр қызметкер орындауға тиісті лауазымдық рөлдерді анықтайтын қызметтік ережелермен, нұсқаулықтармен, бұйрықтармен анықталады. Ресми топтың әр мүшесі өзінің лауазымдық рөлін нақты білуі және оны толық, сапалы және уақтылы орындауға тырысуы өте маңызды. Компания ресми топтардың үш түрін құра алады: 1) басшылар топтары (командалық топтар). Басшылар тобы-компанияның немесе оның бөлімшесінің басшысы және оның штабы; 2) орындаушылар топтары (жұмыс топтары). Жұмыс тобы-бір тапсырмамен жұмыс істейтін және өз жұмысында белгілі бір дербестігі бар бөлімшелер немесе топтар; 3) нысаналы топтар (нысаналы комитеттер). Мақсатты топ-бұл ұйымдық құрылымдардағы олқылықтарды толтыру үшін уақытша құрылған комитет.