Дүниетану сабағының тиімділігін арттыруда ойын элементтерін

Диплом жұмысымызды мақсаты бастауыш мектепте дүниетану сабағының тиімділігін арттыруда ойын элементтерін пайдалану жолдарын анықтау. Осы мақсатқа сәйкес Алматы қаласы №124 жалпы білім беретін мектебінің үшінші сыныбында эксперименттік жұмыс жүргіздік. Оның мақсаты – 3-сынып оқушыларының оқу іс-әрекетінде біз жасаған дидактикалық ойындар жіктемесін пайдаланудың нәтижелілігін көрсету. Жұмыстың тиімділігі төмендегідей өлшемдер бойынша анықталды:

1. 
   Білімді меңгеру деңгейі.
   
2. 
   Іскерлік пен дағдының қалыптасу деңгейі.
   
3. 
   Оқу үлгерімі.
   

1. 
   Саналық.
   
2. 
   Беріктік.
   
3. 
   Шоғырландырушылық (мобильность)
   

Беріктік – ұзақ уақытқа дейін оқу материалын еске сақтау қабілеті.

Шоғырланушылық – оқушының меңгерген білімін келешекте әртүрлі оқу жағдайында қолдану нәтижесі.

Осы белгілерді айқындау дәрежесі бойынша төмендегідей деңгейлер көрсетілді: жоғары, орташа, төмен.

Саналықтың жоғары деңгейлері:

1. 
   Берік, қатесіз білімді жаңғырту.
   
2. 
   Ережені мысал арқылы түсіндіру.
   
3. 
   Берілген ережеге мысалдар келтіре білу.
   

1. 
   Білімді 1-2 қатемен жаңғырту.
   
2. 
   Ережені мысал арқылы қарапайым қателермен түсіндіру.
   
3. 
   1-2 қатемен ережеге мысалдар келтіру.
   

1. 
   3 және одан да көп қатемен ережені орындау.
   
2. 
   Ережені түсіндіру де деректі қателер жіберу.
   
3. 
   Мысалы мұғалім көмегімен келтіру.
   

Жоғары деңгей: Оқу материалын алғаш тапсырғаннан кейін бірінші күні жаңғырту.

Орташа деңгей: Оқу материалын алғаш тапсырғаннан кейін 2-3 қатемен жаңғырту.

Төменгі деңгей: Оқу материалын мұғалімнің көмегімен жаңғырту.

Шоғырланушылық деңгейлері:

Жоғары деңгей: оқушылардың белгілі бір тақырып бойынша алған білімдерін басқа жағдайларда еркін қолдану қабілеті.

Орташа деңгей: оқушылардың белгілі бір тақырып бойынша алған білімдерін басқа жағдайларда мұғалімнің шамалы көмегімен қолдану қабілеті.

Төменгі деңгей: оқушылардың белгілі бір тақырып бойынша алған білімдерін басқа жағдайларда қолдана алмауы, мұндай оқушыларға мұғалімнің көмегі керек.

Іскерлік пен дағдының қалыптасу деңгейі төмендегі көрсеткіштермен сипатталады:

1. 
   Нақтылық.
   
2. 
   Жылдамдық.
   
3. 
   Іздемпаздық.
   

Жоғары деңгей – тапсырманы қатесіз орындау.

Орташа деңгей – тапсырманы қарапайым қателермен орындау.

Төменгі деңгей – тапсырманы 50 пайыз қатемен орындау.

Жылдамдық - тапсырманы белгілі бір уақытта орындау.

Жоғары деңгей – тапсырманы көрсетілген уақытта орындау.

Орташа деңгей – тапсырманы берілген уақыттан 1-2 минут кеш орындау.

Төменгі деңгей – тапсырманы берілген уақыттан 3 және одан да көп минут кеш орындау.

Іздемпаздық - өз бетінен орындаушылықтың әртүрлі сатысында тапсырманы орындау.

Жоғары деңгей – тапсырманы ешкімнің көмегінсіз өз бетімен орындау.

Орташа деңгей – тапсырманың кейбір жерлерін мұғалімнің көмегімен орындау.

Төменгі деңгей – тапсырманы 50 пайыз мұғалімнің көмегімен орындау.

Оқушылардың оқу үлгерімі орташа балды, материалды меңгеру сапасының процентін (есептеу негізінде анықталады) және үлгерім процентін есептеу негізінде анықталады. Орташа балды шығаруда Ж.Б.Қоянбаевтың ұсынған білім мен іскерлікті бағалау өлшемдері пайдалынылады:

«5» бағасы - оқу материалын толық, дәл логикалық бір ізділікпен айтылған жауапқа қойылады.

«4» бағасы – материалды толық біледі, бірақ болар-болмас кемшілігі бар жауапқа қойылады.

«3» бағасы – жауабы негізінен дұрыс, бірақ толық емес, білімінде кейбір проблемалар еске алынбаған жауапқа қойылады.

«2» бағасы – оқушы жауабында қателіктер, білімінде елеулі кемшіліктер бар.

«1» бағасы – тексерілген оқу материалы бойынша білімі жоқ, толып жатқан өрескел қателері үшін қойылады.

Дүниетанудан оқушылардың білім, іскерлік дәрежесіне қойылатын негізгі талаптар:

• 
  оқушылар өзінің аты-жөнін, жасын, мекен-жайын білуі тиіс;
  
• 
  мектеп пен үйдің орналасқан орнын білу;
  
• 
  күн тәртібін және жеке бас гигиенасые білуі;
  
• 
  көшеден өту, көлікте жүру ережелерін, жол айырым белгілерін білу;
  
• 
  жыл мезгілдерінің реті, ай аттарын білуі;
  
• 
  туған өлкеге қыстайтын құстар мен жыл құстарының аттарын білуі;
  
• 
  үй-хайуанаттарын жабайы аңдардан ажырата білуі;
  
• 
  мектептің, үйдің айналасында өсіп тұрған ағаштарды, бұталарды, гүлдерді айыра білуі;
  
• 
  үлкендермен дұрыс қарым-қатынас жасау, сөйлесе білу (әңімелесу кезінде орнынан тұру, мұқият тыңдау, сөйлесіп отырған ықылас білдіру);
  
• 
  адамның сұлулығы туралы түсінігінің болуы;
  
• 
  уақыт мезгіл туралы, түсініктерінің қалыптасуы.
  

Дүниетанудан жұмбақ-ойындар.

1.Құстар туралы.

- Қос қанатын иіп ап, - Болмайды бізді

Жарға келіп қонады, ешқащшан ату

Қара киім киіп ап, Түсім аппақ,

Балшықтан үй салады. Атым - ...

(Қарылғаш) (аққу)