1-билет. «Қазақстанның қазіргі заманғы тарихы»
-билет-Кеңес өкіметінің білім және ғылым саласының реформаларындағы қайшылықтар
жүктеу/скачать 343,45 Kb.
|
| 21-билет-Кеңес өкіметінің білім және ғылым саласының реформаларындағы қайшылықтар ХХ ғасырдың басында Қазақстанның халықтық білімі қоғамдық-саяси жағдаймен байланысты болды. 1906 жылы патша үкіметі қабылдаған ағартушылықты дамыту туралы заң аралас орыс-қазақ мектептерінің ашылуына негіз болды. Оку орындарында даярланган мұғалімдер жетіспеді. Түркістан мұғалімдер семинариясының ең iрi оқу орындарының бірі жергілікті мектептердің қажеттілігін қанағаттандырмады. XIX ғасырдың аяғы мен XX ғасырдың басында Қазақстанда "жана сәндi" оку орындары ашылуда. Олар мұсылман мектептерін реформалауды және зайырлы пәндерді ғана емес, сонымен бірге жана техниканы кеңінен енгізуді ұсынды. Отарлық iмшiлiк мектептер үшiн жана аліс" Қарсыластарын колдады, бірақ олар біртіндеп ескі әдістерді ығыстыруда. Кеңес өкіметінің алғашқы онжылдықтарында Қазақстанда, бүкіл КСРО-дағы сияқты, бұқараның мәдени деңгейін арттыру саласында елеу ті табыстарға қол жеткізілді. Мәдениет саласында бұрын артта қалған халықтар мен Орталық Ресей арасындағы алшақтықты жою, ана тілінде мектептер мен баспасөздерді, театрларды, клубтарды дамыту, халық шаруашылығынын барлық салаларына кадрлар даярлау, осы мақсаттар үшін мектептер мен курстарды кеңейту міндеттері тұрды. Қазақстан сиякты отарлық өлкеле ёскі интеллигенция саны аз болды. Олардың көпшілігі, Алаш қозғалысына жанасып, революция кезінде зардап шекті. Өлкеде мәдени құрылысты ерiстету ушін материалдық-техникалық база да болган жок. Шұғыл міндеттердің бірі жұмысшылардың жаппай сауатсыздығын жою болды. 1924 жылы Қазақ КСР-де "сауатсыздық қоғамы пайда болды. 1931 жылдың желтоқсанында 15-50 жас аралығындағы сауатсыз халықты жалпыға бірдей міндеттi окыту енгiзiлдi. Мектеп қазақ кыздарын, сондай-ақ Шымкент қаласында арнайы мектептер ашылған басқа да Шығыс ұлттарының қыздарын қамтуға ерекше назар аударылды. Алматы, Түркістан, Орда. 1930 1931 оку жылында отырықшы аудандарда, 1931 жылдың көктемінде көшпелі халық тұратын аудандарда жаппай окыту енгiзiлдi. Жаппай оқыту бойынша қоғамдық қорлар құрылды. Ересектер арасында сауатсыздықты жеңудің белсенді қатысушылары комсомол мушелерi болды. Комсомолдықтардың бастамасы бойынша 1928 жылы сауатсыздықты жоюдын нысаны болған бүкілқазақстандық мәдени жорық басталды. 20-жылдардың соңында Қазақ жазуын реформалау жүзеге асырылды. Ол араб графикасынан латын графикасына, ал 10 жылдан кейін латын графикасынан кириллицаға ауыстырылды. Қазақ жазуын реформалау нәтижесінде казактар Орталық Азия халықтары жасаған әдеби мұрадан жасанды турде ажырасып кетті. Риддер. Өулие-Ата, Шымкент қалалары жаппай сауаттылыққа ие болды. 1939 жылға қарай республика халкының сауаттылығы 65 % - га, ал казактар арасында 10% - га жетті. Сауатсыздықты толығымен жою міндеті 50-жылдардын сонында орындалды.
жүктеу/скачать 343,45 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|