Фраунгофер дифракциясы Егер бөгет жарық көзінен өте алыс болса, онда сол бөгетке түсетін жарық шоғы параллель болады, өйткені шексіз қашық толқындық бетті жазық бет деп санауға болады. Егер осындай жазық жарық толқыны дифракцияланғаннан соң жарық сәулелері бұрынғыша параллель болып таралса, сондағы байқалатын жарық дифракциясы Фраунгофер дифракциясы, немесе параллель сәулелер дифракциясы деп аталады. Ені a=MN ұзын саңлауда болатын Фраунгофер дифракциясын қарастырайық.. MC және ND шоқтарының арасындағы жүру жолдарының оптикалық айырмашылығы:
MN толқындық бетті Френель зоналарына бөлейік. Әр зонаның еніне ∆: λ/2 зона сәйкес келеді. Толқындық фронттың әр нүктесінің фазасы және амплитудасы біркелкі. Сондықтан көршілес Френель зоналарының тербеліс қарқындылығы нольге тең болады.
3 – сурет
3. Автомобиль дөңес көпірдің үстімен 72 км/сағ жылдамдықпен қозғалады. Көпірдің ең жоғарғы нүктесінде оның көпірге түсірген қысымы жазық көпірге түсіргендігінен 2 есе азайды. Көпірдің қисықтық радиусын анықтаңыз.
№8 билет
1. Тұтқырлық. Стокс өрнегі. Пуазейл өрнегі
Тұтқырлық
Барлық нақты сұйықтардың бір қабаты екінші қабатымен салыстырғанда орын ауыстырса, онда үйкеліс күші пайда болады. Осы үйкеліс күшін тұтқырлық деп атайды.
Стокс тұжырымдаған заң бойынша кедергі күші жылдамдыққа, тұтқырлық коэффициентіне және дененің сызықтық өлшемдеріне тура пропорционал болады. Сонда кедергі күші:
Пуазейль заңы.
Бұл әдіс жұқа капиллярдағы сұйықтың ламинар ағысына негізделген, мұндағы тұтқырлық:
интегралдап,
осыдан,
2. Жарық дисперсия. Бугер-Ламберт заңы. Бугер-Бер заңы
Жарық дисперсиясы. Заттың жарық сындыру көрсеткішінің жарық толқыны ұзындығына λ тәуелділігі жарық дисперсиясы деп аталады, яғни n= φ(λ). Мұндағы заттың сыну көрсеткіші, ал λ жарықтың толқын ұзындығы.
Дисперсия тек қана монохроматты емес жарықта байқалады. Жарық мөлдір призмадан өткенде жеті түрлі түске жіктеледі
Біртекті ортаға сәулелерін параллель түсіріп тұрған монохромат жарықтың жұтылуын П. Бугер мен И. Ламберт анықтап берді. Өте кішкене бірдей қалыңдықтағы – х болса, онда:
бұл Бугер-Ламберт заңы деп аталады, мұндағы — жұтылу коэффициенті, ол заттың табиғаты мен толқын ұзындығына байланысты, – қалыңдығы, I0 – жарықтың денеге түскен кездегі интенсивтігі, – жарықтың денеден шыққаннан кейінгі интенсивтігі.
Егер жарық сәулесі коцентрациясы С болатын сұйық ертінділерден өтсе, онда:
бұл Бугер-Бер заңы деп аталады, мұндағы – сұйық ертіндісінің концентрациясы.
Достарыңызбен бөлісу: |
