С.Аманжоловтың грамматикалық еңбектері

тіл біліміндегі сөйлемдер жүйесінің бүгінгі дамуы мен оның өзекті мәселелерін танып білуде С.Аманжоловтың ғылыми тұжырымдарын, атап айтқанда сөйлем теориясының негізгі грамматикалық сипаттары, жай сөйлем мен құрмалас сөйлемнің ара жігін айқындау, сөйлем мүшелері түрлерін ажырату критерийлері, үйірлі мүшелі конструкциялардың жаратылысын тану, сөйлемдерді топтастыру мен олардың жіктелу принциптері, сөйлем теориясының даму жолдарына қатысты тұжырымдарын зерттеудің маңызы зор. 1939 жылы С.Аманжолов пен Н.Сауранбаев авторлығымен шығарылған «Қазақ тілінің грамматикасы» атты оқулықтан бастап атаулы сөйлем қосылды. Сөйтіп, 30-жылдардың аяғына дейін жай сөйлемдердің қазірде аталып жүрген түрлерінің барлығы да тегіс қамтылды. Сондай-ақ, сөйлем мүшелерінің құрылымдық сипаттары – күрделі, үйірлі, бірыңғай мүше дегендер де, кейінгі кезде синтаксистің күрделі бір саласы ретінде қаралып жүрген сөз тіркесі жөніндегі бастама пікірлер де осы кездерде дүниеге келіп қалыптаса бастады». Осылардың арқасында 40-жылдардан бері қарайғы жұмыстар бұрын ашылмаған тың дүниелерді ашу бағытында емес, жай сөйлемнің болсын, сөйлем мүшелерінің болсын айқындалып, ашылған түрлерін кеңейте, тереңдете зерттеу бағытында жүргізілді