1-деңгей Қазақстан Республикасының «Білім туралы» заңы
«Бағалау» және«баға» түсініктеріне сипаттамасы
жүктеу/скачать 281,06 Kb.
|
дид ответы акмарал
| 19.«Бағалау» және«баға» түсініктеріне сипаттамасы
Баға- педагогикалық ынталандыру болып келеді. Мадақтау мен жазалау бір-бірімен тығыз байланысты қасиеттер. Жақсы баға мадақтау болса, ал, төмен баға - жазалау болып келеді. Негізінен бағаның маңызы ынталандырудың маңызы әркезде ынталандырудың күші болып саналмайды. Бағаның ылғи жоғары болуы ынталандырудың күшін жояды. Мысалы: ең жақсы ынталандыру болып және табысқа жету көрсеткіші болып "4" бағасы саналады, ал, "5", "3", "2" немесе "1" бағалары табыс көзі болып есептелмейді. Осылайша бестік бағасын алған оқушы әрі қарай оқуда жетістікке жету деңгейін жоғалтады. Себебі, "5" балдық жүйе бойынша «5» болғандықтан одан жоғары баға алу мүмкіндігі жоқтығын сезген оқушы оқуға деген қызығушылығы мен табысқа жету деңгейі төмендейді. Ал, егер оқушы "4" бағасын алса, онда оның бойында ең жоғары бағаны алып одан әрі қарай табысқа жетуіне мүмкіндік барына көзі жетеді. Мысалы, оқушы білімін ең төменгі "1" бағасымен бағаласа оқушының оқу үлгерімі төмендеп нәтижеге тырысу деңгейі жоғалады. Себебі, бұл бағаны жойып "5" бағасын өте қиынға соғады. Әдетте мұғалімдер "қанағаттанарлық" деңгейінде оқыған оқушыға жоғары баға қоймайды. Үштік бағасы оқушының үздік оқуына, оқу үлгерімін жақсартуға өте қолайлы. Оқушының белгілі бір пәннен бес балдық жүйенің ең жоғарғы немесе ең төменгі бағамен білімі бағаланып отырса ең тиімді жағдай болып есептеледі. Егер оқушы негізінен "3" немесе "4" бағасымен бағаланса, онда оған ынталандыру күші болып "4" және "3" бағалары саналады да "4" пен "5" алуға тырысады. "2" және "3" бағалары баланың көңіл күйін түсіріп, жағымсыз күй тудырып ол бағаларды түзетуге деген ықыласы болмай, немқұрайлылық тудырады. Әркез ұнамды теріс ынталандыруларды жиі қолдану немесе балаларды ынталандыру рөлінің маңыздылығын жоққа шығарады. Мысалы: мадақтаулар мен ең жоғары бағаны шектен тыс жиі қолдану балаға ешқандай талпыныс пен күш бермейді де алдынғыдай әсер тудырмағандықтан өз маңызы мен мәнін жоғалтады. Бағалау кез-келген білім беру бағдарламасының маңызды бөлігі болып табылады және студенттердің аудиторияда алған түсініктерін бағалауға көмектеседі. Бағалау - бұл мұғалімдер мерзімді бағалау немесе оқушылардың қабілеттерін бағалау ретінде жұмыс істей алмайтын құрал, мұғалімдерге оқыту әдістемесін ескеруге көмектеседі. Бағалау корпоративтік секторда да оқу бағдарламаларының тиімділігін тексеру үшін, сондай-ақ қызметкерлердің кері байланыс арқылы бағдарламаны қаншалықты жақсы қабылдағанын көру үшін қолданылады. Қалыптастырушы және жиынтық бағалау деп аталатын екі негізгі бағалау жүйесі бар. Қалыптастырушы бағалау - бұл оқытудың мақсаттары мен міндеттерін растауға, сонымен қатар оқыту стандарттарын жетілдіруге бағытталған әдіс. Мұны оқу процесінде туындаған мәселелерді анықтау және жою арқылы іздейді. Қалыптастырушы бағалау мұғалімге оқушының білім алуына назар аударуға мүмкіндік береді, өйткені ол өзінің оқыту әдістерін жетілдіруде қолдана алатын кері байланыс алады. Бұл әдіс студенттерге жетілдірілуі керек мақсатты бағыттар бойынша жұмыс жасау үшін олардың күшті және әлсіз жақтарын білуге мүмкіндік береді. Бұл әдіс мұғалімдерге тиімді, өйткені олар проблемалық аймақтарды анықтап, оқушыларға қиыншылықтарды жеңуге көмектеседі. Мұғалімдер оқушылардан формативті бағалау әдісі арқылы сапалы кері байланыс алады. Бұл оларға сынып оқушыларына оқытылмайтын немесе пайдаланылмайтын материалды білуге мүмкіндік береді. Қалыптастырушы бағалау - бұл үздіксіз процесс және оны көбінесе ішкі бағалау әдісі деп атайды. Бұл мұғалімге оқу бағдарламасының құндылығын бағалауға мүмкіндік береді. Жиынтық бағалау немесе бағалау - бұл жиынтық бағалау әдісі, себебі ол семестрдің соңында немесе кез-келген басқа оқу бөлімінде тыңдаушының немесе студенттің оқытудан қаншалықты жақсы алғанын көруге мүмкіндік береді. Бұл оқу бағдарламасының соңында оқушының білімін қорытындылайтындай деп аталады. Жиынтық бағалауда басты назар нәтижеге бағытталған, сондықтан оны сыртқы бағалау әдісі деп атайды. Ол студенттердің оқу бағдарламасының мақсатына жеткенін тексеру үшін қолданылады. Мұғалімдер оқушылардың жетістіктерін бағалау үшін эталондық көмек алады. Қалыптастырушы және жиынтық бағалаудың айырмашылығы неде? Қалыптастырушы бағалау сапалы, ал жиынтық бағалау сандық болып табылады. • Қалыптастырушы бағалау - үздіксіз процесс, ал жиынтық бағалау - бұл оқу бөлімінің соңында болатын оқиға. • Жиынтық бағалау формалды болып табылады және викториналар мен жазбаша тесттер түрінде болады, ал формативті бағалау үй тапсырмасы мен жобалар сияқты бейресми болып табылады. Қалыптастырушы бағалаудың мақсаты - білгендерін жақсарту, ал жиынтық бағалаудың мақсаты өткен оқу көлемін дәлелдеу болып табылады. жүктеу/скачать 281,06 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|