2-нұсқа: бала әдеттегі мектеп бағдарламасымен оқиды, қосымша күтімді пайдаланады және қосымша арнайы бағдарламамен оқиды.
3-нұсқа: Негізгі мектеп уақытында бала арнайы бағдарлама бойынша арнайы сыныпта оқиды. Басқа уақыттта өз жасындағы оқушылармен бірге әдеттегі бағдарлама бойынша оқиды.
4-нұсқа: Бала тек арнайы сыныпта және арнайы бағдарламамен ғана оқиды. (әдетте бұл ақыл-ойының кесістігі бар балалар). Сонмен қатар мектеп өміріне тікелей қатысады: бірге таңғы ас ішу, тәрбиелік сипаттағы іс-шараларға қатынасудемалыстарға, спорттық іс-шараларға қатысады.
8
Испания
1994 жылы жазда 300 жуық ұсынушылар 92 мемлекеттік және 25 халықаралық ұйымдар Саламанкада (Испания) инклюзивті оқыту сұрақтары жайлы кездесті. Бұл конференцияға қатысушылар, ЮНЕСКО -ның демеуімен Испания өкілдері ұйымдастырған.
Арнайы білім беру сферасында саясат пен әрекет жайлы, сондай - ақ әрекетке жетекшілік принциптер жайлы Саламан Декларациясын қабылдаған. Білім беру жүйесіне өндегенде және оқу бағдарламасын іске асыруда бұл қажеттілктер мен ерекшеліктердің кең әр түрлілігі есепке алынады. Арнайы оқытуды қажет ететін балалар жалпы мектепке бара алатындай мүмкіндікке ие болады. Олардың ерекшеліктеріне және педагогикалық әдісті таңдау баланың қажеттіліктеріне бағытталған болады. Инклюзиялық мектептер барлығына ашық – әр балаға және жасөспірімдерге. Инклюзивті мектептер – барлық балаларды, психологиялық, ақыл-ой, әлеуметтік, эмоционалды, тіл және кез келген ерекшеліктеріне қарамастан өз қарамағына бейімдейді. Оларда мүгедек балаларда және ерекше таланты бар балаларда оқытылады; жұмыс жасайтын және көшеде тұратын балалар; көшпелі халықтың және халықтың, оқшауланған жағдайда өмір сүретін: шеттегі елді мекенде немесе таулы аймақата; тілдік, этникалық және мәдени жетіспеушілікке жататындарда; қамтамасыз етілмеген өнірлерде және әлеуметтік құқықтары қысылған балалар тобы деп бөлінді.
