A 1
және
A 2
векторлардың
бірдей бұрыштық жылдамдықпен айналу шартынан туып отыр. Қорытқы тербелістің
амплитудасы мен бастапқы фазасын 14.3.1-суреттен табамыз:
(
)
(
)
2
2
2
1
2
1
2
2
2
1
2
1
2
2
1
2
cos
γ
2
cos φ
φ ;
A A A A A A A A A
=
+
−
−
=
=
+
+
−
(14.3.4)
1
1
2
2
1
1
2
2
sinφ
sinφ
tgφ
.
cosφ
cosφ
A A A A +
=
+
(14.3.5)
(14.3.4) формуладан қорытқы тербелістің амплитудасы қосылғыш тербелістер
фазаларының айырымына тәуелді екені байқалады. Егер фазалар айырымы нольге тең
болса, амплитуда максималды, яғни,
A 1
мен
A 2
-нің қосындысына тең болады. Ал, егер
фазалар айырымы
2
−
1
=
болса, қорытқы тербеліс амплитудасы
1
2
A A −
-ге
тең.Қосылғыш тербелістер жиіліктері бірдей болмаған жағдайда, 14.3.1-суретке қарағанда,
A 1
және
A 2
векторлары әр түрлі жылдамдықтармен айналады. Бұл жағдайда қорытқы
А вектор шамасы өзгереді, яғни ол тұрақты емес жылдамдықпен айналады. Демек, қорытқы
тербеліс гармоникалық болмайды.
Енді циклдік жиіліктері бір-біріне өте жуық, бағыттары бірдей екі гармоникалық
тербелістердің қосылу нәтижесін қарастырайық:
(
)
(
)
1
1
2
2
cos
φ ;
cos
φ .
x a ω t x a ω t =
+
=
+
(14.3.6)
Қорытқы тербеліс амплитудасының лездік мәні (14.3.4)-формуламен есептеледі.
Сондықтан әуелі фазалар айырымын (14.3.6)-ден тауып:
(
)
2
1
2
1
φ
φ
.
ω ω t −
=
−
(14.3.7)
Ары қарай (14.3.4) пен (14.3.6)-ден амплитуданың
(
)
2
2
2
1
2
1 cos
A a ω ω t =
+
−
мәнін
анықтаймыз. Бұдан қорытқы тербеліс
А амплитудасының мәні уақыт бойынша белгілі
жиілікпен өзгеретінін және
2
1
2 cos
2
ω ω A a t −
=
(14.3.8)
қатыспен өрнектелетінін көруге болады. Бұл жерде амплитуда мағынасы бойынша оң шама
болғандықтан, қорытқы тербеліс амплитудасының абсолют мәні алынып отыр. Косинус
периодының абсолют мәні
-ге тең. Сондықтан амплитуданың абсолют шамасының
A T 14.3.1 -
сурет