1 дәріс. Механикалық қозғалыстардың теориялық негіздері


Жұмыс және қуат түсініктері



Pdf көрінісі
бет34/132
Дата28.11.2023
өлшемі3,36 Mb.
#130617
1   ...   30   31   32   33   34   35   36   37   ...   132
Байланысты:
Дәрістер мазмұны

5.1.2. Жұмыс және қуат түсініктері 
а)Жұмыс. 
Қарастыруға механикалық энергия түсінігін енгізу үшін күш жұмысының 
анықтамасын келтірейік. 
d
орын ауыстыру кезіндегі 
күштің жұмысы 
деп күштің орын
ауыстыру бағытына
s
F
проекциясының сол орын ауыстыру ұзындығына көбейтіндісін 
айтады

cos
s
dA
F dS
FdS

=
=
, (5.1.3) 
мұнда 

– 
F
және 
dS
векторларының арасындағы бұрыш (5.1.1-сурет). (5.1.3) формула 
элементар орын ауыстыру кезіндегі күштің жасайтын элементар жұмысын анықтайды. Бұл 
түсініктеме тек элементар қозғалыс кезінде ғана күш модулі мен күш және орын ауыстыру 
бағыттарының арасындағы бұрыштың тұрақты болуымен, яғни орын ауыстыру бағытына 
күш проекциясының тұрақты болу қажеттілігімен байланысты. 
5.1.1-сурет 
Егер векторлардың скалярлық көбейтіндісі ережесін қолдансақ, элементар жұмысты 
dA
d
=
F S
(5.1.4) 
формуламен есептеуге болады. Материялық нүкте кез келген траекториямен қозғалған 
жалпы жағдайда ұзындығы шекті жолда істелінген жұмыс траектория бойында 
алынған элементар орын ауыстырулар кезінде жасалған элементар жұмыстардың 
қосындысы түрінде анықталады. Себебі,элементар орын ауыстырудың модулі 
элементар жолға тең болғандықтан, элементар орын ауыстыру модульдерінің 
қосындысы күш түсірілген нүктенің жүрген жолына тең. Егер саны шексіз, ал 
ұзындығы нольге ұмтылған элементар орын ауыстырулар кезіндегі жасалған 
элементар жұмыстарды өзара қоссақ, ондай қосындының шегі F күштің 
L
траектория 
бойымен алынған 
қисық сызықты интегралы
деп аталады: 
,
L
A
d
=

F S
(5.1.5) 
мұнда 

– 
d
S элементар орын ауыстырулар қосындысынан құралған траектория. 
Сонымен, (5.1.5) интеграл 
L
– қисық бойында F күштің жасаған жұмысы. Егер денеге 
бірнеше күш әрекет етсе, (5.1.5) формуланы қорытқы күш жасайтын жұмысты есептеу 
үшін қолдануға болады. Яғни қорытқы күш 
1
n
i
i
=
=



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   30   31   32   33   34   35   36   37   ...   132




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет