1 дәріс Тақырыбы: Ерітінділер түсінігі. Жоспары: Кіріспе
-сурет. Температура-құрам координаттарындағы 1 типті жүйенің қалып диаграммасы (P = const)
жүктеу/скачать 1,68 Mb.
|
| 6-сурет. Температура-құрам координаттарындағы 1 типті жүйенің қалып диаграммасы
(P = const) KLMN қисығы-қайнау температурасының ерітіндінің құрамына тәуелділігін білдіреді; қисықтың астында сұйық фазаға жауап беретін аймақ бар. KRQN қисығы-ерітіндінің қайнау температурасының бу құрамына тәуелділігін білдіреді; қисықтың үстінде газ тәрізді фазаға жауап беретін аймақ орналасқан. Қисықтар арасындағы аймақ-жүйенің гетерогенділік аймағы. Диаграммадан көрініп тұрғандай, ХВ құрамы ерітіндісінің қайнау температурасы Т1 (L нүктесі), ал онымен тепе-теңдікте болатын бу-YB құрамы (R нүктесі), яғни А компонентімен байытылған, оның қосылуы ерітіндінің қайнау температурасын төмендетеді. Қалып диаграммасы тепе-теңдік фазаларының құрамын анықтап қана қоймай, олардың салыстырмалы мөлшерін есептеуге мүмкіндік береді. T2 (S нүктесі) температурасында орналасқан ХВ жалпы құрамының жүйесін қарастырамыз. Тепе-теңдік сұйық фазасы (M нүктесі) Х'В құрамына, ал тепе – теңдік буы Y'В (Q нүктесі) құрамына ие болады. Фазалардың салыстырмалы саны тұтқаның ережесі бойынша анықталады; бұл жағдайда сұйық фазаның мөлшері (моль түрінде, өйткені құрамы моль үлестерінде көрсетілген) сегменттің ұзындығы |QS| сегменттің ұзындығы |SM |сияқты бу көлеміне қатысты болады Осылайша, күй диаграммасы Т1-ден Т2-ге дейінгі температура аралығында ХВ құрамы ерітіндісінен шығарылған фракцияның құрамын анықтауға мүмкіндік береді. Бұл жағдайда фракцияның құрамы YВ және Y'В арасында болатыны анық, яғни, шығарылған фракция бастапқы ерітіндімен салыстырғанда А компонентімен байытылады. Егер конденсацияланған бу қайта айдауға ұшыраса, А компонентімен одан да байытылған фракция алынады. Мұндай операцияларды бірнеше рет қайталау нәтижесінде А таза компонентінің буы алынуы мүмкін. Әр түрлі қайнау температурасы бар сұйық ерітіндінің компоненттерін бөлу циклдердің қайталануына байланысты булану-конденсация тазарту деп аталады. Схемалық түрде тазарту процесі 7 суретте көрсетілген.
жүктеу/скачать 1,68 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|