1 Дәріс Тақырыбы


Сыртқы пішініне байланысты



бет120/159
Дата02.05.2023
өлшемі1,08 Mb.
#89214
1   ...   116   117   118   119   120   121   122   123   ...   159
Байланысты:
1 Ä ð³ñ Òà ûðûáû

Сыртқы пішініне байланысты: үшбұрышты, ромб және трапеция тәрізді бұлшық еттер деп аталынады.
Атқаратын қызметтеріне қарай бұлшық еттер: динамикалық және статикалық бұлшық еттер болып екі топқа бөлінеді. Динамикалық бұлшық еттер тобы жануарлардың кеңістіктегі қозғалысын қамтамасыз етеді. Динамикалық бұлшық еттер күшті жиырылып, үлкен көлемде жұмыс атқарады, бірақ тез шаршайды. Бұлар құрылысы жағынан қарапайым бұлшық еттерге жатады. Статикалық бұлшық еттер негізінен дененің кеңістіктегі тепе теңдігін сақтап, оны белгілі жағдайда тұрақты бекітіп ұстап тұрады. Статикалық бұлшық еттер жай және ұзақ уақыт жиырылып, көп уақытқа дейін шаршамайды. Бұлар құрылысы жағынан қауырсынды бұлшық еттерге жатады.
Бұлшық еттер организмдегі атқаратын қызметіне байланысты: жазғыш, бүккіш, жақындатқыш, алыстатқыш, көтергіш, түсіргіш, кергіш, тарлтқыш, кеңейткіш, қысқыш, кері тартқыш, айналдырғыш, болып бөлінеді. Айналдырғыш бұлшық еттер өз кезегінде: сыртқа айналдырғыш және ішке айналдырғыш бұлшық еттерге бөлінеді.
Бұлшық еттердің көмекші мүшелері. Бұшық еттердің жиырылып, жұмыс атқаруына жануарлар организмінде көптеген мүшелер көмектеседі. Оларды бұлшық еттердің көмекші мүшелері деп атайды. Бұларға қаңқа сүйектері мен шеміршектері, тиекше сүйектер мен сүйек шығырлары, беткей және терең шандырлар, синовиялы және кілегейлі қапшықтар мен бұлшық ет сіңірлерінің қынаптары жатады. Жануарлар тері жабынының астында, тығыз орналасқан коллаген талшықтарынан құралған дәнекер ұлпалық қабықша денені сыртынан қаптап тұрады. Бұл тығыз дәнекер ұлпалық қабықшаны беткей шандыр деп атайды. Беткей шандыр қаңқа сүйектерімен байланыспайды. Ол өз кезегінде екі: сыртқы және ішкі қабаттардан тұрады. Бұлардың арасында қаңқа сүйектеріне байланыспаған, теріні қозғап сілкіндіретін тері асты бұлшық еттері орналасады. Терең шандырлар жеке бұлшық еттерді немесе бұлшық еттер топтарын сыртынан қаптап, бұлшық еттермен бірге қаңқа сүйектеріне бекиді. Шандырлар бұлшық еттердің бір біріне жабыспауын қамтамасыз етіп, тіректік қызмет атқарады.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   116   117   118   119   120   121   122   123   ...   159




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет