1 Дәріс Тақырыбы
Бұлшық еттер даму тегіне қарай
жүктеу/скачать 1,08 Mb.
|
1 Ä ð³ñ Òà ûðûáû
| Бұлшық еттер даму тегіне қарай: сомалық және висцеральдық болып екі топқа бөлінеді. Сомалық бұлшық еттер мезодерманың миотомынан, ал висцеральдық бұлшық еттер ұрықтың желбезек аппаратынан жетіледі.
Бұлшық еттер организмдегі атқаратын қызметіне байланысты: жазғыш(экстензор), бүккіш (флексор), жақындатқыш (аддуктор), алыстатқыш(абдуктор), көтергіш (леватор), түсіргіш (депрессор), кергіш (тензор),тарылтқыш (констриктор), кеңейткіш (дилятатор), қысқыш (сфинктер),кері тартқыш (ретрактор), айналдырғыш (ротатор) болып бөлінеді. Айналдырғыш бұлшық еттер өз кезегінде: сыртқа айналдырғыш(супинатор) жəне ішке айнаддырғыш (пронатор) бұлшық еттерге бөлінеді. Бұлшық еттердің көмекші мүшелері Бұлшық еттердің жиырылып, жұмыс атқаруына жануарлар организміндекөптеген мүшелер көмектеседі. Оларды бұлшық еттердің "көмекшімүшелері" — деп атайды. Бұларға қаңқа сүйектері мен шеміршектері, тиекшесүйектер мен сүйек шығырлары, беткей жəне терең шандырлар, синовиялыжəне кілегейлі қапшықтар мен бұлшық ет сіңірлерінің қьшаптары жатады,Жануарлар тері жабынының астында, тығыз орналасқан коллаген талшықтарынан құралған дəнекер ұлпалық қабықша денені сыртынан қаптап жатады. Бұл тығыз дəнекер ұлпалық қабықшаны беткей шандыр (fascia superficialis) — деп атайды. Беткей шандыр қаңқа сүйектерімен байланыспайды. Ол өз кезегінде екі: сыртқы жəне ішкі қабаттардан тұрады. Бұлардың арасында қаңқа сүйектеріне байланыспаған, теріні қозғап сілкіндіретін теріасты бұлшық еттері (musculus cutaneus) орналасады. Терең шандырлар (fascia profunda) жеке бұлшық еттерді немесе бұлшық еттер топтарын сыртынан қаптап, бұлшық еттермен бірге қаңқа сүйектеріне бекиді. Шандырлар бұлшық еттердің бір-біріне жабыспауын қамтамасыз етіп, тіректік қызмет атқарады. Алдыңғы аяқ бұлшық еттері – musculi membri thoracici 1- Үлкен жұмыр бұлшық еті – m. teres major 2- Иықтың үшбасты бұлшық еті -m. triceps brachii 3-Білек шандырының кергіш бұлшық еті – m. tensor fasciae antebrachii 6- Тізені бүккіш кәрі жілік бұлшық еті - m. flexor carpi radialis 8- Тізені жазғыш шынтақ бұлшық еті – m. extensor carpi ulnaris 13- Жауырын асты бұлшық еті -m. subscapularis 14-Қыралды бұлшық еті – m.supraspinatis 17-Құстұмсықты – тоқпан жілік бұлшық еті – m. coracobrachialis 18-Иықтың екібасты бұлшық еті - m. biceps brachii Дельта тәрізді бұлшық ет – m. deltoideus Кіші жұмыр бұлшық еті – m. teres minor 21-Тізені жазғыш кәрі жілік бұлшық еті - m. extensor carpi radialis
Алдыңғы аяқтың бұлшық еттері - musculi membri pelvini 1- Қырарты шұңқырының бұлшық еті – m. infraspinatus 2- Үлкен жұмыр бұлшық еті – m. teres major 3-білек шандырының кергіш бұлшық еті- – m. tensor fasciae antebrachii 4- Иықтың үшбасты бұлшық еті, ұзын басты -m. triceps brachii 5- Иықтың үшбасты бұлшық еті, латеральды басты -m. triceps brachii 7-тізенің бүккіш шынтақ (шынтақ басы) б/е-flexor carpi ulnaris (caput ulnare) 8- Тізені жазғыш шынтақ бұлшық еті – m. extensor carpi ulnaris 9-Бақайдың бүйір жазғыш бұлшық еті – m. extensor digitalis lateralis 16- Дельта тәрізді бұлшық ет – m. deltoideus 21-Кіші жұмыр бұлшық еті – m. teres minor
Артқы аяқтың бұлшық еттері - musculi membri pelvini 2-Ортаңғы бөксе бұлшық еті – m. gluteus medius 3-Санның жалпақ шандырын кергіш бұлшық ет – m. tensor fascies latae \4-Беткейлік бөксе бұлшық еті – m. gluteus superficialis 5-Санның екібасты бұлшық еті – m. biceps femoris 6-Жартылай сіңірлі бұлшық ет – m. semitendinosus 7-Жартылай жарғақты бұлшық ет – m. semimembranosus 8-сирақ фасциясы-fascia cruris 9-Өкше бұлшық еті – m. soleus 10- Балтыр бұлшық еті – m. gastrocnemius 11- Бақайдың ұзын жазғыш бұлшық еті – m. extensor digitalis longus 12-Үшінші шыбық бұлшық еті – m. peroneus tertius 13-Алдыңғы асықты жілік бұлшық еті – m. tibialis anterior /cranialis/ 14-Бақайдың бүйір жазғыш бұлшық еті – m. extensor digitalis lateralis 15-Үлкен саусақтың бүккіш бұлшық еті – m.flexsor digiti hallucis 16-балтырдың үшбасты бұлшық еті шандыры –m.tendo tricipitis surae; 17,18,19,21,25,26- саусақтың бтілерсектіңб жіліншіктің,тұсамыстың көлденең байламдары; 28- Санның төрт басты бұлшық еті – m. quadriceps femoris жүктеу/скачать 1,08 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|