3.А.Эдвардс және Д.Маслоудың өзін-өзі бағалау әдістемелерін жүргізу ерекшелігі - Өзін-өзі бағалауы жоғары адамдар өздерінің қадір-қасиеттерін гипертрофиялық түрде бағалайды, нақты қол жеткізе алатыннан гөрі жоғары мақсаттар қояды, олардың нақты мүмкіндіктеріне сәйкес келмейтін талаптардың жоғары деңгейіне ие. Салауатты жеке қасиеттер: қадір — қасиет, мақтаныш, мақтаныш-тәкаппарлыққа, бекершілікке, өзімшілдікке айналады. Өз мүмкіндіктерін өзін-өзі бағалаудың адекваттылықсыздығы және талаптардың шамадан тыс деңгейі шамадан тыс сенімділікті тудырады. Шамадан тыс сенімділікті дамыту отбасы мен мектептегі тиісті тәрбие стилінің салдары болуы мүмкін. Лайықсыз мақтау мен көтермелеу мұндай адамның бойында эксклюзивтілік санасын, өз мүмкіндіктері туралы бұрмаланған идеяны, өз қызметінің нәтижелерін объективті бағалауды қалыптастыруға ықпал етеді. Өзіне сенімді адамдар интроспекцияға бейім емес.
Билет №13 1.Адам қабілеттерін жедел дамыту шарттары - Қабілет – бұл белгілі бір өнімді әрекетті табысты жүзеге асырудың шарты болып табылатын адамның жеке психологиялық ерекшеліктері. Қабілеттерді анықтауда үш тармақ ең маңызды болып көрінеді: біріншіден, қабілеттер бір адамды екіншісінен ерекшелендіретінінің көрсеткіші, екіншіден, кемшіліктерден айырмашылығы, олар табысқа жетуді қамтамасыз етеді, үшіншіден, қабілеттердің білімге, дағдыға, дағдылар. Тұқым қуалаушылық теориялары қабілеттерді биологиялық анықталған құбылыстар деп түсінеді, оның дамуы мен көрінісі толығымен тұқым қуалаушылық қорға байланысты. Ф.Гальтон энциклопедиялық сөздіктер мен атақты адамдардың шежірелері бойынша таланттың тұқым қуалаушылығын негіздей отырып, осы ұстанымды ұстанды. 2. Игерілген қабілеттер теориясы. 18 ғасырда Гельвеций білім беру арқылы кез келген деңгейдегі данышпандарды қалыптастыруға болады деп тұжырымдаған. 3. Қабілеттердегі туа біткен және жүре пайда болған диалектиканы бекітетін үшінші көзқарас негізінен отандық психологияда дамыды. Анатомиялық және физиологиялық ерекшеліктер ғана туа біткен болуы мүмкін, ал қабілеттердің өзі болудың нәтижесі болып табылады (оның үстіне туа біткен және тұқым қуалайтындар анықталмайды). Қабілет іс-әрекетте қалыптасады, сондықтан оның мазмұнына және балаға іс-әрекеттер мен жетістіктер стандарттарын беретін ересектермен қарым-қатынасқа байланысты. Осының негізінде П.Я.Гальперин қабілеттер интернационализацияның нәтижесі деп есептеді.